Finans dünyasındaki bazı terimler çok basit görünse de aslında arkasında koca bir sistemi barındırır! Bunlardan biri de likidite... İlk bakışta sadece nakit para gibi görünse bile arkasında bir düzen var!
Bir genZ ve 25 yılı aşkın finans sektöründe olan Dr. Hakan Özerol’un eğlenceli anlatımlarıyla likiditeyi öğreniyoruz!
Dr. Hakan Özerol'un vurguladığı gibi, likidite bir varlığın değer kaybetmeden nakde çevrilebilmesinin derecesidir. Likiditenin temelinde ne yatar? Erişilebilirlik! Yani bir varlığı istediğiniz zaman satabiliyor olmak ve bunu yaparken fiyatın değişmemesi o varlığın yüksek likiditeye sahip olduğunu gösterir.
Örneğin tarlayı satmak... Üç gün beklemeniz bile gerekebilir. Ama para piyasası fonlarını analiz ettikten sonra tek tuşla nakde çevrilebilir. Likiditesi düşük varlıklar satılması zaman alan ve değer kaybı riskini içeren varlıklardır. Gayrimenkul bunun en tipi örneği! Bu yüzden genZ evi satmak istediklerini ama olmadığını belirtiyor...
Çünkü finansal sistemin tıkanmadan çalışmasını sağlıyor! Likidite yüksek olduğu zaman yatırımcılar, şirketler ve tüketiciler rahat bir şekilde hareket edebiliyor. Nasıl mı? Nakde ulaşmak kolay olduğu için! Bu durum güveni artırır.
Piyasalarda belirsizlik olduğu zaman insanlar hemen para ister. Likidite yok ise fiyatlar çöker, panik ortamı oluşur ve piyasa kilitlenir. Yani likiditenin ekonomik istikrar için çok önemli olduğu unutulmamalıdır!
Bir şirketin likiditesi dediğimiz zaman borçlarını zamanında ödeyebilme, nakit akışını sürdürebilme durumunu hesaba katmamız gerekir. Şirket kar elde edebiliyor olabilir fakat elde nakit yok ise projeler pek uzun sürmez. Bu yüzden likidite oranları şirket analizinde olmazsa olmaz göstergelerden bir olarak karşımıza çıkar! Likiditesi güçlü bir şirket kriz dönemlerini rahat bir şekilde atlatabilir.
Bireysel finans açısından bakalım! Kişinin acil durumlara hazırlıklı olmasını sağlar. Hayatta beklenmedik olaylar olabilir. Sağlık giderleri, araba masrafları ya da ani iş kaybı... Bu durumlarda likit birikim var ise panik yaşanmaz ve yanlış kararlar almak zorunda kalınmaz. Bu yüzden kişi hem yatırım hem de nakit arasında bir denge kurmalı!
Dr. Hakan Özerol dediği gibi portföyün bir kısmının likidite olması önemli...
Bankalar için likidite dediğimiz zaman müşterilerinin para çekme taleplerini karşılayabilme kapasitelerini anlamamız gerekir. Bir banka likidite sıkıntısı yaşıyor ise sisteminde bir eksiklik vardır demek... Aynı şekilde finansal piyasaların da işlem hacminin devam edebilmesi için şarttır. Yüksek likidite olan piyasalarda fiyatlar daha sabit ve adil olur. Yani düşük likidite fiyat oynaklığını beraberinde getirir!
Likidite yönetiminin hem bireysel, hem şirketlerin hem de devletlerin kullanması gereken bir süreç olduğunu gördük. Dr. Hakan Özerol'un üzerinde durduğu gibi mevcut nakit seviyesine bakılmalı ve doğru analiz edilmesi gerekir. Daha sonra nakit girişleri, çıkışları düzenli bir şekilde takip edilmeli.
Ayrıca Dr. Hakan Özerol bizlere bazı yatırım araçlarının hızlıca ve değer kaybetmeden likite çevrilebildiğini, bazılarının ise çevrilemediğini söylüyor. Bu yüzden yatırım yaparken arada bir riskin olduğu unutulmamalı! Sürekli bir takibi gerektirir.