Her şey bir arkadaş grubunda 'Ben dolar aldım yine, vallahi en azından enflasyona ezilmiyorum.' cümlesiyle başlıyor... Ardından beyin yavaşça şu soruyla dolar moduna geçiyor: 'Acaba ben de mi alsam?' 😬
Peki ama… Döviz almak gerçekten yatırım mı? Dolar ve Euro gibi para birimlerini almak, seni zenginliğe götüren bir yol haritası mı sunuyor, yoksa sadece cebindeki paranın erimesini biraz yavaşlatıyor mu? Haydi birlikte derinlere dalalım. 💸🌊
Bazen bir sabah uyanıyoruz, telefonun ekranında ilk baktığımız şey döviz kuru. Dolar 40'ı geçmiş mi, Euro yine ne yapmış… Kahvaltıdan önce kur kontrol eden bir millet olduk neredeyse. Sonra içimizden bir ses diyor ki: “Biraz dolar alayım da kenarda dursun, ne olur ne olmaz.” İşte bu noktada dönüp kendimize şu soruyu sormamız lazım: Döviz almak gerçekten yatırım mı? Yoksa sadece paramızın pul olmasından korkup verdiğimiz refleks bir tepki mi?
Bir şey yatırım olacaksa, uzun vadede sana bir değer katması lazım. Yani para kazanacaksın, büyüyeceksin, koyduğun paradan fazlasını alacaksın. Peki dövize baktığımızda durum böyle mi? Genelde değil. Çoğu kişi doları ya da euroyu bir yatırım gibi değil, daha çok “güvenli bölge” gibi görüyor. TL her geçen gün değer kaybederken, insanlar döviz alıp en azından cebindeki parayı korumaya çalışıyor. Yani amaç kazanmak değil, kaybetmemek.
Hani bir dönem dolar bir gecede uçmuştu ya, işte o zamanlar döviz alanlar güzel kazandı. Ama her zaman aynı senaryo tekrar etmiyor. Bir alıyorsun, çıkıyor ama satmaya kıyamıyorsun… Sonra düşüyor, bu kez yine satamıyorsun.
Çünkü güven arıyoruz. Ekonomik istikrarsızlık, yüksek enflasyon, bir ileri iki geri giden fiyatlar… TL’ye duyulan güven azaldıkça insanlar dövize koşuyor. “En azından doların karşısında ezilmem” diye düşünüyor. Ama döviz seni finansal olarak ileriye taşıyacak bir motor değil. Durduğun yerde duruyorsun. Sadece kur yükselirse kazanç oluyor, o da sürekli değil.
Türkiye'de ithalatın çok olması nedeniyle dolar kuru arttıkça hayat pahalanıyor. Bu yüzden doların değeri yükseldiğinde, insanlar 'bozdurayım da biraz kar edeyim' düşüncesine kapılıyor. Ancak bu durum küçük yatırımcılara pek yaramıyor.
Genelde dolar kadar hızlı oynamıyor ama stabil duruşuyla temkinli yatırımcıların gözdesi. Ama euroyu alıp bir köşeye koyduğunda, onun da sana altın gibi bir getiri sağlamasını beklememek lazım. Yani “dur dursun” mantığıyla yapılan bir hamle.
Gerçek yatırımcılar dövizi portföylerinin bir parçası olarak kullanıyorlar. Yani sen borsa, altın, fon gibi şeylere yatırım yaparken, bir yandan da dövizle riskini dengeliyorsun. Ancak bizde döviz genellikle tek başına bir 'yatırım' olarak sanılıyor. Bu yüzden sabit kalıyor, büyümüyor, sadece içimizi rahatlatıyor.
Evet, var. Ancak, bu tür işler genellikle büyük paralar ve doğru zamanlama ile gerçekleşir. 1000 lira ile döviz alıp sonra 'Ben artık yatırımcıyım.' demek biraz fazla iddialı olur. Üstelik zamanında satamazsan, kazanç da havada kalır. Sadece rakam yükselmiş olur, cebine giren bir şey olmaz.
“Borsa çok oynak, faiz düşük ya da haram, kripto güvenilmez” derken geriye döviz kalıyor. Ama aslında paranı değerlendirebileceğin farklı araçlar var. Fonlar, temettü hisseleri, gram altın... Yani sadece dövize abanmak seni kısır döngüye sokar.
Özellikle uzun vadede seni büyütecek bir şey arıyorsan, sadece dövizle bu iş zor. O yüzden dövizi bir araç gibi görmen lazım. Eline geçen fırsatları değerlendirecek kadar takipte olmalı ama bütün umutlarını da ona bağlamamalısın.