Euro/dolar paritesi son 20 yılın en düşük seviyesini gördü. Uluslararası piyasalarda parite, 0.96 seviyelerine kadar düştü. Yazının yazıldığı sırada dolar kuru 18,48 TL'den işlem görüyorken, euro 17,83 TL'den işlem görüyor. Peki, bunun sebebi nedir? Euro/dolar paritesi ne demektir? Biz de analistlerin yorumlarından yardım alarak bu soruların cevaplarını yanıtlayıp buraya derledik. İşte, doların euroyu geçme nedenleri ve detaylar.
Euro 20 yıl sonra ilk kez ABD doları karşısında geriledi. Bugüne kadar ABD doları karşısında yaklaşık %12 oranında değer kaybetti. Uzmanlara göre bu durumun nedeni özellikle Avrupa'yı etkileyecek ekonomik krizin kapıda olması. Yatırımcılara göre de euro ve dolar psikolojik eşikte.
Parite en genel anlamı ile iki ülke para biriminin birbirine oranı demek. Euro/dolar paritesi, euronun dolar karşısında değerini gösterir. Yani euro değer kazanırsa şayet, euro dolar paritesi artar. Tam tersi olursa, euro dolar paritesi değer kaybeder. Euro/dolar paritesinin likiditesi dünyada oldukça yüksek. Paritede ilk para birimine baz döviz, ikincisine ise karşıt döviz denir. Dolayısıyla euro baz döviz, dolar karşıt dövizdir. Ayrıca euro/dolar paritesinde işlem yapıldığında, kâr/zarar USD cinsinden olur.
Tüm ülkede enflasyon sıkıntısı var. Hatta ABD ve Avrupa bu sebeple faiz arttırmak istiyor. Ancak Avrupa faizi yükseltemez. Çünkü faiz arttırsa, resesyon riski ile karşı karşıya kalır. Son makro verilere bakıldığında ise, avro bölgesi ekonomisi iyi gitmiyor. Bu da aşırı enflasyon ve artan borçlanma maliyetlerinden kaynaklanıyor. Analistler ekonomik görünüm düzelene kadar euronun durgun kalacağını öngörüyor.
Tek sıkıntı elbette enflasyonun yükselmesi değil. Bununla beraber Rusya'ya uygulanan yaptırımlar nedeniyle doğalgaz sıkıntısının çıkması. Rusya'dan doğalgaz ithal eden birçok ülke zora girdi. Bu durum da enflasyonu körüklemeye devam ediyor. Dolayısıyla euro değer kaybediyor. ABD ise bu sorunları yaşamadığı için faiz arttırabiliyor ve dolar değer kaybetmiyor.
Türkiye gibi ülkeler üretim yapmak için enerji ihtiyacını yurt dışından karşılıyor. Dolayısıyla enerjiyi dolar cinsinden satın almak zorundalar. Türkiye ihracatının %70'ini Avrupa'ya yapıyor. Dolardan ithalat yapıp, eurodan ihracat yapıyor yani. Bu nedenle pahalıya alıp, ucuza satmış oluyor.
Enflasyon ve resesyon korkuları tırmanırken, analistler 2022 ve sonrası için euro/dolar paritesi tahmini yaptı. Bir analiste göre, euro/dolar paritesi parite seviyesinde işlem görecek. Bir başka analiste göre ise, euro/dolar paritesi artabilir. Bazı analistler de euro/dolar paritesinin uzun vadede düşeceğini öngördü.