Hakkında dosya bulunan milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasının yolunu açan Anayasa değişikliği Meclis'te kabul edilmesiyle siyasette yeni bir sürece girildi. Peki siyasette yeni bir kriz yaratan bu süreç nasıl işleyecek?
Hakkında dosya bulunan milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasının yolunu açan Anayasa değişikliği Meclis'te kabul edilmesiyle siyasette yeni bir sürece girildi. Peki siyasette yeni bir kriz yaratan bu süreç nasıl işleyecek?
TBMM Genel Kurulu'nda, dokunulmazlıklarla ilgili Anayasa değişikliği teklifinin ikinci turu, 'referandum' sınırını aşarak kabul edildi.
Cumhurbaşkanı, Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları, bir daha görüşülmek üzere TBMM'ye geri gönderebiliyor. Doğrudan veya Cumhurbaşkanı'nın iadesi üzerine, Meclis üye tamsayısının üçte iki çoğunluğuyla (367) kabul edilen Anayasa değişikliğine ilişkin kanun, Cumhurbaşkanı tarafından halkoyuna sunulabiliyor.
Halk oylamasına sunulmayan Anayasa değişikliğine ilişkin kanun veya ilgili maddeler Resmi Gazete'de yayımlandığında süreç de başlamış olacak.
Anayasa değişikliği teklifinin TBMM'de kabul edildiği tarihte; soruşturmaya veya kovuşturma izni vermeye yetkili mercilerden, Cumhuriyet başsavcılıklarından ve mahkemelerden Adalet Bakanlığına, Başbakanlığa, TBMM Başkanlığına veya Anayasa ve Adalet Komisyonu üyelerinden kurulu Karma Komisyon Başkanlığına intikal etmiş, yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosyaları bulunan milletvekilleri hakkında, bu dosyalar bakımından, Anayasanın 'yasama dokunulmazlığı'nı düzenleyen 83. maddesinin, 'Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili Meclisin kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz' hükmü uygulanmayacak.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 15 gün içinde Anayasa ve Adalet Karma Komisyon Başkanlığında, TBMM Başkanlığında, Başbakanlıkta ve Adalet Bakanlığında bulunan yasama dokunulmazlığının kaldırılması istemi hakkındaki dosyalar, ilgili mercilere iade edilecek.
Milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılması, üyeliğinin düşmesi anlamına gelmiyor. Dokunulmazlıkların kaldırılması, hakkında suç isnadıyla dosya düzenlenen milletvekili için yargı yolunu açıyor. Milletvekilliğinin kesin hüküm giyme veya kısıtlanma halinde düşmesi, bu husustaki kesin mahkeme kararının Genel Kurula bildirilmesiyle olacak. Kararın Genel Kurulda okunduğu anda milletvekilliği düşecek.
Kanun, vakit kaybetmeksizin onay için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a gönderilecek. Cumhurbaşkanı'nın kanunu 15 gün inceleme süresi bulunuyor.
Anayasa değişikliği, hakkında dosya bulunan milletvekillerini ilgilendiriyor. TBMM'de 682, Adalet Bakanlığında ise 105 olmak üzere toplam 787 dosya bulunuyor.
TBMM Anayasa ve Adalet Karma Komisyonunda halen 138 milletvekili hakkında 667 dokunulmazlık dosyası bulunuyor. Dosyası bulunan 138 milletvekilinin 27'si AK Parti, 51'i CHP, 50'si HDP, 9'u MHP milletvekili ve Ankara Bağımsız Milletvekili Aylin Nazlıaka.
Dokunulmazlığı kaldırılan ilk milletvekili Ali Cenani Bey oldu. 1928’de un ve zahire fiyatlarının yükselmesini önlemek için Ticaret Bakanlığı emrine verilen 500 bin liranın harcanmasında usulsüzlük yapıldığı gerekçesiyle Meclis'te hakkında Soruşturma Komisyonu oluşturulan Ali Cenani Bey’in 14 Nisan 1928'de dokunulmazlığı kaldırılarak Yüce Divan'a sevk edildi. Ali Cenani Bey, 1 ay hapis ve 170 bin lirayı tazmin etme cezasına çarptırıldı.
Dokunulmazlığı kaldırılan 40 milletvekili arasında birçoğu yolsuzlukla suçlandı. Ancak siyasi görüşlerinden dolayı dokunulmazlığı kaldırılan milletvekilleri de oldu. Bunlar arasında Türkiye İşçi Partisi İstanbul Milletvekili Çetin Altan da yer aldı.
Dönemin Başbakanı Tansu Çiller'in isteği üzerine 2 Mart 1994’te dokunulmazlıklar konusunda TBMM tarihi bir gün yaşadı. 6 DEP’li 1 bağımsız milletvekilinin dokunulmazlığına son verildi.
DEP Genel Başkanı ve Diyarbakır Milletvekili Hatip Dicle, Şırnak Milletvekili Orhan Doğan, Muş Milletvekili Sırrı Sakık, Diyarbakır Milletvekili Leyla Zana, Mardin Milletvekili Ahmet Türk ve Şırnak Bağımsız Milletvekili Mahmut Almak'ın dokunulmazlıkları, TBMM Genel Kurulu'nda kaldırıldı.
Dokunulmazlıkların kaldırılmasına dayanak oluşturan Ankara DGM Başsavcılığı iddianamesinde, sanıklar vatan hainliği ile suçlanıyordu. DEP milletvekilleri daha sonra 10 yıl cezaevinde yattı.
DEP’li Selim Sadak ve Atatürk’e “veled-i zina” diyen Refah Partisi’nden istifa eden Hasan Mezarcı’nın dokunulmazlıkları ise ertesi gün kaldırıldı. Sadak hakkındaki karar daha sonra Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi. Mezarcı yargılandı ve hapis cezasına çarptırıldı. Mezarcı hapisten çıktıktan sonra kendisini 'Mesih' ilan etti.
Susurluk kazasından sonra başlayan çete iddiaları çerçevesinde DYP milletvekilleri Mehmet Ağar ve Sedat Bucak’ın dokunulmazlıkları kaldırıldı. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi’nin TBMM’ye gönderdiği fezleke sonucu her iki milletvekilinin de dokunulmazlıkları fiilen kaldırıldı. Fezlekede cürüm işlemek için çete kurmanın da aralarında bulunduğu birçok suçlama yer aldı. Dokunulmazlığı kaldırılan Ağar ve Bucak sanık olarak yargılanmaya başladı. Ağar daha sonra yeniden Elazığ'dan bağımsız milletvekili seçilerek dokunulmazlık zırhı kazandı.
Geçmişte dokunulmazlığı kaldırılan 40 milletvekili şunlar:
Ali Cenani Bey, Fikret Bey, İhsan Bey, Ali Saip Ursavaş, Rafet Ülgen, Ahmet Aytuna, Hüseyin Cahit Yalçın, İbrahim Us, Osman Alişiroğlu, Sırrı Atalay, Kamil Kırıkoğlu, Osman Bölükbaşı, Nuri Beşer, Ziya Şerefhanoğlu, Çetin Altan, Celal Sungur, Ali Karahan, İsmail Özdağlar, İdris Arıkan, Safa Giray, Cengiz Altınkaya, Hatip Dicle, Orhan Doğan, Leyla Zana, Sırrı Sakık, Mahmut Alınak, Selim Sadak, Ahmet Türk, Hasan Mezarcı, Mehmet Ağar, Sedat Bucak, Murat Karayalçın, Kemal Akkurt, Sema Pişkinsüt, Mustafa Bayram, Ömer Bilgin, Mustafa Kalemli, Kahraman Emmioğlu.
90'ların aynısı oldu hiç bir fark yok.Bazı salaklar halen pkkyı sileceğiz salyaları döküyor.Pkknın yerleşmesine TSK'nın operasyon yapmasına izin vermeyen akpdir.Sonra ne dediler ; kandırıldık.Siktir.Bir evde 11,5 ton bomba bulundu.Sadece rastgele bir evde.Bunu bilemeyeceksen siktir git.Haa biliyordunsa terörü destekledin demektir.
Bir insan oğlu bana bu durumun Erdoğan'ın başkanlık sistemine geçmesiyle ya da PKK'yı bitirmekle ne alakası olduğunu anlatabilir mi? Gerçekten bizim ülkemizde solcu kesim sağcı kesimden daha cahil. Sonra ağlıyorlar iktidar olamadıkları için. Ya adam diyor ki dokunulmazlıkları kaldıralım, özellikle PKK'yı övenler, mecliste terör örgütünün propagandasını yapanlar, terörist cenazesine gidenler ya da herhangi bir partiden farklı türde suçlu olabilecek milletvekilleri yargılansın. Neler yazmışlar yorumlara güler misin ağlar mısın ya. Türkiye Cumhuriyeti meclisinin artık herkesin konuşurken 2 kere düşüneceği bir yer haline geleceğini düşünüyorum. Tabiki daha önce yapılanların yargılanması en büyük temennim. Gerçekten çok cahiliz arkadaş ya sağcısıda solcusuda.
hadep,dehap,bdp,dtp,dbp,hdp.. kapatınca sorun çözülüyor mu? yeni parti açacaklar.öldürünce bitiyor mu? hapise atınca çözülüyor mu kürt sorunu? ne mal bir devlet anlayışı ne mal bi politika. gerçi halk mal devlet yönetenlerde onların aynısı, aynı mal.türk milliyetçiliğinizinde kürt milliyetçiliğinizinde a.q.. beyin haricinde herşey var memlekette.