Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 'Beni görmek demek mutlaka yüzümü görmek değildir. Benim fikirlerimi, benim duygularımı anlıyorsanız ve hissediyorsanız bu kafidir.' derken onu daha iyi anlayabilmek için eylemlerini, söylemlerini anlamamız gerektiğini ifade eder. İşte bu yüzden biz de onun günlüklerinden yola çıkarak onu daha iyi anlayalım istedik. Bakalım Büyük Kurtarıcı geçmişte, 7-13 Kasım arasında neler yapmıştı?
Kaynak: Atatürk Araştırma Merkezi
Kronolojik Fotoğraflar: İşte Atatürk
Atatürk'e, saat 12.20'de Dr. Mehmet Kâmil Berk tarafından -üçüncü defa- karın ponksiyonu yapılarak toplanan mayi (su) boşaltılır.
Atatürk ikinci defa ağır komaya girer. Bugün saat 19.00 sıralarında başlayan koma, gittikçe ağırlaşarak ölüm anına kadar devam eder. Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği Atatürk'ün sağlığına ait akşam tekrar resmî bildiri yayımlamaya başlar: '...Bugün saat 18.30'da hastalık birdenbire normal seyrinden çıkarak şiddetlenmiş ve sıhhî vaziyetleri yeniden ciddiyet kazanmıştır.'
Atatürk'te, ağır koma halinin devam eder. Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği, Atatürk'ün sağlığıyla ilgili olarak saat 10.00, saat 20.00 ve saat 00.00'da olmak üzere üç bildiri yayımlar. Saat 00.00'daki bildiride şöyle denir: 'Umumî durum tehlikeli bir hal aldı.
Türk'ün büyük önderi Gazi Mustafa Kemal Atatürk saat 9'u 5 geçe hayata gözlerini yumar. Atatürk'ün ölümü üzerine Hükûmet bildiri yayımlar: '...Ebedî Türk milleti, onun eserlerini ebediyete kadar yaşatacaktır. Türk gençliği, onun kıymetli emaneti olan Türkiye Cumhuriyeti'ni daima koruyacak ve onun izinde yürüyecektir. Kemal Atatürk, Türk'ün tarihinde ve gönlünde daima yaşayacaktır.'
Atatürk'ün naaşı, tahnit edilerek Dolmabahçe Sarayı salonunda özel bir katafalk'a yerleştirilir. Türk bayrağına sarılı ve başında silâh arkadaşlarının nöbet tuttuğu mukaddes tabut, üç gün müddetle milletin ziyaretine bırakılır. Atatürk'e yapılan tahnit ile ilgili doktor raporu şu şekildedir: 'Atatürk'ün defnetme merasimi yapılıncaya kadar naaşın korunması için, gereken şekilde Gülhane Patolojik Anatomi Profesörü Dr. M. Lütfi Aksu tarafından tahnit yapılmasına karar verilmiş ve bu tahnit hemen yapılmıştır.'
Silah arkadaşları, Büyük Kurtarıcı'nın tabutu önünde nöbet tutmaya devam ederken dünya Atatürk'ü konuşuyordur. 'Eski düşman' Winston Churchill, Gazi için şöyle söyleyecektir: 'Türkiye'yi kurtaran, Savaştan sonra da Türk Milletini yeniden dirilten Atatürk'ün ölümü, yalnız yurdu için değil, Avrupa için de büyük kayıptır. Her sınıf halkın O'nun ardından döktükleri içten gözyaşları bu büyük kahraman ve modern Türkiye'nin Ata'sına değer bir görünümden başka bir şey değildir.'
Yunan gazeteleri ise Büyük Kurtarıcı'dan şöyle bahseder:
'Türkiye, dost ve düşmanlarının hayran olduğu bir deha adama, malik bulunmak bahtiyarlığına erişmiştir.' (Katemerini)
'Her memleket, milleti zafer, vefa ve saadet yolunda ilerleten büyük adamlarına anıtlar dikecektir.' (Katemerini)
'O’nun adı dünya tarihinin kahramaları arasında, silinmez bir şekilde kalacaktır. Zira şahsiyeti kendi memleketinin hudutlarını aşmıştır.' (Elefteron Vima)
'Çok, pek çok devrimler görüldü. Fakat hiçbiri Atatürk’ün cesaret ettiği ve muvaffak olduğu şeyi yapamadı.' (Messager Di Athens)
'Kılıcının şecaati, Atatürk’ün tek fazileti, tek şan ve şerefi değildir. O’nun barış zamanında yaptıkları, iradesinin kuvvetini ve fikirlerinin parlaklığını daha ziyade ispat etmiştir.' (Akropolis)
Ulu Önder Atatürk'ün ilke ve devrimleri her zaman yoldaşımız olacaktır.