Kumpas, doğrusal boyutları hassas bir şekilde ölçmek için kullanılan bir ölçüm cihazıdır. Başka bir deyişle, iki nokta arasındaki düz bir çizgiyi ölçer. Aynı zamanda ölçüm çeneleri çevrenin her iki tarafına da sabitlenebildiğinden, silindir gibi yuvarlak nesnelerin çapını ölçerken kullanmak için de çok kullanışlı bir araçtır.
Bu içeriğimizde kumpas hakkında merak edilen bilgilere ulaşabilirsiniz.
Kumpas, doğrusal boyutları hassas bir şekilde ölçmek için kullanılan bir ölçüm cihazıdır. Başka bir deyişle, iki nokta arasındaki düz bir çizgiyi ölçer. Aynı zamanda ölçüm çeneleri çevrenin her iki tarafına da sabitlenebildiğinden, silindir gibi yuvarlak nesnelerin çapını ölçerken kullanmak için de çok kullanışlı bir araçtır.
Alet çantasında bulunması gereken kumpaslar, hem sabit bir ana skalaya hem de hareketli bir sürmeli skalaya sahiptir. Ana ölçek, milimetre veya bir inçin onda biri olarak derecelendirilir. Sürgülü ölçek, standart bir cetvele kıyasla çok daha hassas okumaların alınmasına izin verir.
Kumpasların temel parçaları şunlardır:
Sabit ve Hareketli Çeneler
Sabit ve Hareketli İç Çap Çenesi
Derinlik Ölçme Çubuğu
Metrik Cetvel
İnç Ölçüm Cetveli
Metrik Verniyer
İnç Verniyer
Sabitleme Mandalı
Bu tür kumpaslar, sanayide uzun yıllardır kullanılmaktadır. Ölçüm değeri üzerindeki değer çizgilerinden okunur. Bu kumpaslarda alttaki ölçü birimi metredir. Üstteki ise inçtir.
Bu kumpaslarda ölçüm değerinin virgülden önceki kısımları cetvel üzerinden okunurken virgülden sonraki kısımlar saatten okunur.
Dijital kumpas, çok hassas ölçümler almak için kullanılan hassas bir alettir. Kumpas teknolojisindeki en son yeniliktir. Kumpasın LCD ekranından ölçümler net bir şekilde okunabilmektedir. LCD ekran, kumpasın ibreli göstergesinin ve kumpasın sürmeli skalasının yerini almakta ve dijital kumpasın kullanımını çok daha kolay hale getirmektedir. Dijital kumpaslar hem metrik hem de emperyal birimlerde ölçüm alabilir ve bazıları kesirli ölçümlerin alınmasına da izin verir. Kullanıcı, mm/inç düğmesine basarak ölçümlerini bir sistemden diğerine dönüştürebilir.
Kumpas kullanımında dikkat edilmesi gereken birçok unsur vardır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
Kullanılmadan önce ölçümlerin etkilenmemesi için mutlaka temizlenmelidir.
Dijital kumpaslarda ölçüm yapılmadan önce sıfırlanmalıdır.
Düşme ve çarpmalarda zedelenebilecekleri ve kalibrasyonları bozulacağı için mutlaka kutusunda saklanmalıdır.
Analog kumpaslarda ölçüm esnasında çizgilere dik bir şekilde bakılmalıdır.