Türkiye'nin son yıllardaki en önemli ihracat kalemi, televizyon dizileri. Dünyanın birçok ülkesinde ilgiyle izlenen ve meşhur Brezilya dizilerinin yerini alan Türk dizilerinin bu başarısının sırlarını inceledik. İyi okumalar!
Türkiye'nin son yıllardaki en önemli ihracat kalemi, televizyon dizileri. Dünyanın birçok ülkesinde ilgiyle izlenen ve meşhur Brezilya dizilerinin yerini alan Türk dizilerinin bu başarısının sırlarını inceledik. İyi okumalar!
Bu başarının birçok sırrı var. Bazı yapımcılar, dizilerin anlattıkları hikayelerin evrensel nitelik taşımasının gördükleri ilgide pay sahibi olduğunu söylüyor. Ayrıca Türkiye'nin Avrupa ve Asya arasında köprü işlevi gören kendine özgü konumu ve kültürel yapısı, dizilerin dünyanın farklı noktalarında ilgiyle izlenmesine katkı sağlıyor.
Her hafta 100-150 dakika uzunluğunda dizi bölümleri, prodüksiyon kalitesinden ödün vermeden yazılıyor, çekiliyor ve kurgulanıyor. Oyuncuların ve set ekibinin ABD ve Avrupa'daki sektörlerde olduğu gibi uzun süren hazırlık süreçlerinden geçme ve provalar alma gibi imkanları bulunmuyor. Reklam kuşaklarının sayılarının sabit tutulması için öngörülen bu uzun süreler, sektör emekçilerinin yıllardır süren protestolarına rağmen bir türlü kısaltılamıyor. Kısacası 'yerli dizi, yersiz uzun'; ancak bu durum, Türk dizilerinin dünya genelinde gördüğü ilgiye engel değil.
Yurtdışında en çok ilgi gören Türk dizileri, 'pembe dizi' tarzına yakın melodramlar ve entrika yüklü, kostümlü tarihi dramalar. Ortadoğu'da büyük ilgiyle izlenen 'Diriliş: Ertuğrul', 'Türk Game of Thrones'u' olarak biliniyor ve özellikle Pakistan'da çok ciddi bir hayran kitlesine sahip. Urduca dublajlı olarak gösterilen dizi, özellikle aileler tarafından ilgiyle izleniyor.
Bazı eleştirmenler, 'Diriliş: Ertuğrul' ve 'Payitaht: Abdülhamit' gibi TRT'de yayınlanan dizilerin, tarihi mevzuların siyasi amaçlara yönelik tahrif edilmesine yol açtığını savunuyor. Türk hükümetinin bu tür diziler vasıtasıyla belli bir siyasi görüşü yücelttiği, dizilerin tarihi siyasi bir pencereden yorumladığı ve objektif olmadığı söyleniyor. Örneğin 'Payitaht' dizisinde iki sezon boyunca riyakar ve komplocu bir kötü adam olarak tanıtılan Theodor Herzl'in aslında İsrail'in ruhani liderlerinden biri oluşu, hassas konuların bir tür televizyon eğlencesi olarak sunulduğu eleştirilerine yol açıyor.
Bilindiği üzere, Türk televizyonlarında nelerin gösterilip gösterilemeyeceğine karar veren RTÜK adlı bir kurumumuz mevcut. Devleti yöneten siyasi iradenin görüşlerine göre televizyon yayınlarını şekillendiren bu kurum; seks, uyuşturucu, küfür ve en çok da eşcinsellik gibi konuları sağlam birer 'tabu' olarak değerlendiriyor. Erkeklik, güç, dürüstlük ve maçoluk gibi değerler ise her zaman ön planda.
Birçok ülkede ilgiyle izlenen ''Çukur' dizisinin yapımcısı Yamaç Okur, RTÜK sansürünün sınırlarının belli olmadığının altını çiziyor. Okur'a göre bu durum dizi yazarlarını, yapımcıları ve televizyon kanallarını otosansüre itiyor. Ancak evrensel değerlerin yüceltildiği, küfür ve cinsellik içermeyen bu dizilerin tüm dünyadaki aileler tarafından rahatlıkla izlenebilir nitelikte olması önemli bir avantaj. Dizilerin 'steril' olması, tüm dünyadaki aileler tarafından tercih edilmelerinde önemli bir etken.
Yeni dönem Türk dizilerinde güçlü kadın karakterler yer alsa da genellikle son sözü erkek söylüyor. Güç her zaman ataerkil karakterlerin elinde; her şey onların kontrolünde. Bu durum, dünya genelinde yükselen (ve özellikle pandemi öncesinde zirveyi gören) muhafazakarlık trendi ile birlikte, Türk dizilerinin dünya çapında gördüğü ilgide rol oynamış gibi görünüyor.
Şili, Uruguay, Pakistan, Sırbistan, Romanya, Ermenistan hatta ABD gibi ülkelerde Türk dizilerini ilgiyle takip eden, hatta dizilerin geçtiği yerleri görmek için Türkiye'yi ziyaret eden çok sayıda turist de var! Diziler sayesinde Türkiye'ye gelip Türkçe öğrenenlerin sayısı da azımsanamayacak kadar fazla.
Önümüzdeki iki yıl içinde Türk dizi sektörünün 1 milyar doların üzerinde ciro yapacağı tahmin ediliyor. Bu da dizi sektörünü yakından inceleyenlerin bile öngörmediği, devasa bir rakam. Ve dünya geneline yayılan Türk dizisi çılgınlığı, en azından yakın bir zamanda sona erecek gibi görünmüyor.
Ermenistanda türk dizileri ilgiyle takip ediliyor ve turist olarak geliyorlar öyle mi? :))))))))))))))))