İSTANBUL (AA) - DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, 'Emekli ve hak sahiplerinin aylık ve gelirleri yaşam koşullarına uygun hale getirilmeli, alt sınırı asgari ücret olmalıdır.' dedi.
DİSK Araştırma Merkezi DİSK-AR'ın hazırladığı 'Türkiye'de Emeklilerin Durumu ve EYT Gerçeği' başlıklı rapor, Fındıklı'daki İstanbul SGK İl Müdürlüğü önünde basın açıklamasıyla kamuoyuna duyuruldu.
Çerkezoğlu, emekli hakkının, sosyal güvenlik hakkının ayrılmaz bir parçası olduğunu belirterek, anayasa ve uluslararası sözleşmelerle güvence altına alınan temel bir insan hakkı olduğunu söyledi.
Emekliler ve onların hak sahiplerinin, 13 milyonu aşan sayılarıyla en önemli toplumsal gruplardan birini oluşturduğuna dikkati çeken Çerkezoğlu, emeklilerin geçim sıkıntısı çektiğini dile getirdi.
Çerkezoğlu, hazırlanan rapora göre düşük gelir nedeniyle emeklilerin neredeyse yarısının çalıştığını veya iş aradığını anlatarak, '2002 yılında 4,3 milyon emeklinin 1,6 milyonu iş gücü piyasasında iken, 2020 Temmuz ayı itibarıyla 9 milyon 89 bin emeklinin 4 milyon 255 bini iş gücü piyasasındadır.' dedi.
Türkiye’de emekli aylık ve gelirleri arasında büyük bir uçurum bulunduğu ifade eden Çerkezoğlu, 'Avrupa Birliği İstatistik Birimi (Eurostat) verilerine göre Türkiye emekliler arası gelir eşitsizliğinin en yüksek olduğu ülkedir. Türkiye’de en düşük emekli aylık ve geliri alan emeklilerin ilk dilimi ile en yüksek emekli aylık ve geliri alanlar arasındaki fark 7,5 kattır. Emekliler arası gelir eşitsizliğini gösteren bu rakam Avrupa Birliğinde ortalama 4,2’dir. Emeklilerin yaşam koşullarının giderek zorlaşmasının yanı sıra emekli olmak da giderek güçleşmektedir.' dedi.
Çerkezoğlu, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin emeklilikte de sürdüğüne dikkati çekerek, istihdam edilenlerin yüzde 32’sinin kadınlardan oluşmasına rağmen, emeklilerin sadece yüzde 19’unun kadınlardan oluştuğunu aktardı.
Emeklilikte Yaşa Takılanların (EYT) büyük bir toplumsal sorun olduğunu dile getiren Çerkezoğlu, şunları söyledi:
'Emeklikte yaşa takılmak 1998 yılında işe giren ve o tarihte 2023 yılında emekli olma hakkına sahip bir işçinin, 1999 yılında çıkarılan bir yasa ile emekliliğinin 15 yıl sonraya, 2038 yılına ertelenmesidir.
Bugün ülkemizde EYT mağduru sayısı 4 milyon 600 bindir. Bugün yaşa takılmasa emekli olabileceklerin sayısının ise 750 bin ile 1 milyon civarında olduğu ifade edilmektedir. Böylesine önemli bir toplumsal sorunun sadece maliyet üzerinden tartışılması doğru değildir, adil değildir, insani değildir. Emeklilik bir haktır ve bu hakkın kullanılmasını sağlamak ülkeyi yönetenlerin görevidir.
EYT sorununun çözümü SGK için aylık ortalama 2 milyar TL civarında ilave bir ödeme anlamına gelecektir. Bunun anlamı SGK’nın ödeyeceği emekli aylıklarının yaklaşık yüzde 6-7 civarında artmasıdır. Ve bu kaynağı yaratmak hiç de zor değildir. Tahsil edilemeyen SGK primlerinin tahsil edilmesi, kayıt dışı çalışanların sigortalı çalıştırılması, sermaye çevrelerine tanınan vergi ve prim teşviklerinin bir kısmının EYT için ayrılması, bu toplumsal sorunu çözmeye fazlasıyla yetecektir.'
Çerkezoğlu, hükümete eleştirilerde bulunarak, hükümetin EYT sorununu çözmek yerine EYT’liler için, başta kıdem tazminatı hakkı olmak üzere yeni hak kayıplarına yol açacak bir düzenlemeyi gündeme getirdiğini savundu.
DİSK olarak emeklilik, kıdem tazminatı, çocuklar ve gelecek için mücadeleye devam edeceklerini belirten Çerkezoğlu, 'Sonuç olarak insan onuruna yakışır bir emeklilik için tüm emeklileri şu acil talepler etrafında örgütlenmeye ve mücadeleye davet ediyoruz: Emekli ve hak sahiplerinin aylık ve gelirleri yaşam koşullarına uygun hale getirilmeli, alt sınırı asgari ücret olmalıdır. Emeklilerin sendikal haklarını kullanmasının önündeki engeller kaldırılmalı, emeklilere toplu pazarlık hakkı tanınmalıdır. EYT sorunu çözülmelidir.' diye konuştu.