1938 yılında Hozat’ın Bargini Köyün’de yakılarak katledilen 24 insana ait toplu mezar bulundu.
Katliamına ait toplu mezarlar gün yüzüne çıkmaya devam ediyor. Hozat’ bağlı Bargini köyünde Dersim 38 Katliamında katledilen 24 kişiye ait toplu mezar bulundu.
24 kişinin yakılarak katledildiği toplu mezarın olduğu noktada taşların altından insan kemikleri çıkıyor.
Hozat’a bağlı Bargini Köyü, Dersim Alevi Ocaklarından biri olan Ağuçan (Ağuiçien) Ocağı‘nın merkezi. Ağuçan pirinin türbesi 800′yıldan fazladır bu köyde. Bargini’nin yeni adı ise Karabakır. Bargini Köyü, Hozat merkeze 18 km. uzakta. Bargini köyünün diğer bir özelliği ise Dersim 38 Soykırımı’nda katliamların yapıldığı 100 noktadan biri olması.
Dersim 1938 Katliamı’nda Bargini’de yaşayan Ağuçan Ocağı’nın mensupları da katliama maruz kalırlar.
Tarih 14 Ağustos 1938‘i gösterdiğinde Hozat’ın Bargini Köyünü askerler basar. Bu köyde yaşayan Ağuçan Ocağı mensubu 24 kişinin ellerini kollarını bağlayıp köye 3 km. uzaktaki Saqa Sure denilen mevkiiye getirirler.
Askerler, en küçüğü 2 aylık en büyüğü 53 yaşında olan aralarında kadın ve çocuklarında olduğu 24 kişiyi Saqa Sure mevkiinde bulunan bir ahırın içine soktuktan sonra ahırı ateşe verirler. 24 insan diri diri yakılarak katledilir. Gökyüzüne duman ve yanık et kokusu yükselir.
24 kişinin yakılarak katledildiği bu alana bir daha kimse gitmez. Eskiden köylülerin yayla olarak kullandığı Saqa Sure 38′den beri harabe olarak kalır.
Hüseyin Baran 39 yaşında. Bargin’i köyünde yaşıyor. Saqa Sure’de katledilen 24 kişinin arasında dedesi, nenesi, amcaları ve amcalarının çocukları var. 24 insanın nasıl yakılarak katledildiğini babası ona anlatmış.
Hüseyin Baran, geçtiğimiz hafta Saqa Sure’de bulunan katliam yerinin etrafına duvarla örmek istemiş. Duvar için harabeden çıkardığı taşların altından katledilen 24 insanın kemikleriyle karşılaştığını anlatıyor.
“Ben yeri deştikçe kemikler fışkırdı. Sadece insan kemikleri değil yanan ahırın külleri hala duruyor.” diyor.
Bize toplu katliamın yapıldığı noktaya götürüyor. Manzara karşısında kanımız donuyor; yakılarak katledilen insanların kemikleri gördüğümüzde. Hüseyin Baran, kemikleri bulduğu yeri elleriyle eşiyor taşları kaldırıyor. Kemikleri bize gösteriyor. Kemikleri güzelce beyaz bir beze sarmış zarar görmesinler diye. Kemiklerin fotoğraflarını çekiyoruz. Hüseyin Baran, gözyaşları içinde o kemikleri tekrar beze sarıp çıkardığı yere gömüyor üstünü toprakla kapatıyor.
Toplu mezardan kemikleri çıkan insanlar Hüseyin Baran’ın akrabaları.
ANIT MEZAR YAPMAK İSTİYORUZ
Toplu katliamın yapıldığı yer oldukça büyük bir alan. Hüseyin Baran sadece 1 metrelik bir alanı kazımış diğer alan taşlar ve toprakla örtülü.
Hüseyin Bara, İstanbul’da bulunan köy derneğinin konuyla ilgili çalışma yaptığını aktarıyor bize. “Burada anıt mezar yapmak istiyoruz” diyor.
Konuyla ilgili Tunceli Barosu avukatlarından Cihan Söylemez‘den sürece ilişkin hukuki destek aldıklarını aktaran Baran, “diri diri yakılarak katledilen atalarımızın anılarını yaşatmak istiyoruz” diye ekliyor.
14 Ağustos 1938 tarihinde 24 insanın askerler tarafından yakılarak öldürüldüğü Saqa Sure mevkiinde çıkan insan kemikleri…
YAKILARAK KATLEDİLEN 24 KİŞİNİN İSİMLERİ
Saqa Sure mevkiinde yakılarak katledilen 24 kişi iki aile mensubu. 12 kişi Baran ailesinden, 12 kişi Canan ailesinden.
Yakılarak katledilen 24 Ağuçan mensubunun en küçüğü 2 yaşında, en büyüğü ise 53 yaşında. Aralarında kadınlar ve çocuklarda var. Askerlerin yakarak katlettiği 24 kişinin isimleri şöyle:
CANAN AİLESİ
1- Xece (Hasanın annesi, Turabi’nın halası)
2- Hasan – 1894
3- Gülsüm -1984 (Hasan’ın eşi)
4- Dertli – 1913 (Hasanin büyük oğlu)
5- Hidir – 1928 (Hasan’ın oğlu)
6- Ahmet -1930 (Hasan’ın oğlu)
7- Ismihan-1937 (Hasan’ın kızı)
8- Gare -1923 (Hasan’ın kızı)
9- Besime 1931 (Hasan’ın kızı)
10- Sultan 1934 (Hasan’ın kızı)
11- Zeynep …(Dertlinin hanimi,nüfus kaydı yok, Xeliki Muco’nun halası)
12- Feremuz..(Dertlinin oğlu, 2 yaşında, Nüfusta kaydı yok)
Dersimnews.com /ÖZEL HABER - Dersim 38