Derin Deniz Canlıları Böylesine Yüksek Basınca Rağmen Ezilmeyerek Nasıl Hayatta Kalabiliyor?

02.10.2024 - 16:00

Bir yüzme havuzunun dibine daldığınızda, kulaklarınızdaki basıncın arttığını hissetmişsinizdir. Basınç, derinlere indikçe sürekli artar ve bu nedenle insanlar belirli derinliklerin altına inemezler.

Peki ya derin deniz canlıları nasıl bu kadar derinde ezilmeden hayatta kalabiliyor?

Kaynak

Okyanusun yüzeyinde, etrafımızdaki hava basıncı 1 atm (atmosfer) olarak kabul edilir. Ancak suyun altında her 10 metrede bir basınç, 1 atm daha artar.

Bu da dünyanın en derin noktasında, deniz seviyesinin 11.000 metre altında, basıncın açık havada deneyimlediğimizin 1.100 katı olduğu anlamına gelir!

İnsan vücudu bu kadar yüksek basınca dayanamaz. Böyle bir derinlikte vücudumuz ezilir, kulak zarlarımız patlar, akciğerlerimiz kanla dolar ve çöker.

Ancak deniz anemonlarından balıklara ve hatta bazı balinalara kadar birçok deniz canlısı, bu baskıya karşı son derece dayanıklıdır.

İnsanlar dalış yaptığında, vücutlarındaki hava cepleri (kulaklar, sinüsler, akciğerler) su basıncı nedeniyle sıkışır ve rahatsızlık yaratır. Ancak balıklar, bu tür hava dolu boşluklara sahip değildir.

Su, sıkıştırılamaz bir madde olduğundan, balıkların vücutları büyük ölçüde sudan oluşur ve bu da basıncın dengede kalmasını sağlar. En derinlerde yaşayan balıklar, 8.229 kilometre kadar derinlerde bulunabilirler.

Bazı balinalar ve foklar, yaklaşık 3.048 metre derinliğe kadar dalış yapabilirler. Bu yaratıkların akciğerleri insanlar gibi olmasına rağmen, basınca karşı inanılmaz uyum sağlamışlardır.

Ancak balinalar derin denizlere yalnızca kısa süreliğine dalış yaparken, bazı balıklar tüm yaşamlarını bu derinliklerde geçirirler.

Salyangoz balığı gibi türler, 7,62 kilometre derinlikte hayatta kalabilirler. Balıkların sırrı, vücutlarındaki proteinleri ve molekülleri ezilmekten koruyan trimetilamin oksit (TMAO) adlı bir maddeye sahip olmalarıdır.

Bu madde, yüksek basınç altında bile moleküllerin yapısını koruyarak balığın hayatta kalmasını sağlar. Daha derinlere indikçe TMAO miktarı artar ve balıkların ekstrem derinliklerde yaşayabilmesine olanak tanır.

Ancak en derin noktalarda bile bu madde sınırlıdır ve bazı derin deniz yaratıkları yüzeye çıkarıldığında, baskının azalması nedeniyle kısa sürede hayatlarını kaybederler.

İlginizi çekebilir:

Balina Gibi Deniz Memelileri Neden Kara Memelilerinden Çok Daha Büyüktür?

Kediler Nasıl Oluyor da Hemen Hemen Her Durumda Dört Ayak Üstüne Düşmeyi Başarabiliyor?

Gülmek İsteyenler Buraya: 2024 Komik Vahşi Yaşam Fotoğrafları Yarışması'nın Finalistleri Belli Oldu!