Üç tarafı denizlerle çevrili bir ülkede yaşıyoruz. Peki, bir an bile durulmayan sular ve okyanusların bitmek bilmeyen bu enerjisi nereden geliyor? İster deniz kenarında isterseniz de teknede gözlem yapın, sonuç değişmez: Deniz hep dalgalıdır, az da olsa. Peki, denizlerde niçin dalga olur? Dalga nasıl oluşur?
İşte, detaylar...
Bazen suya attığınız bir taş bile kıyaya kadar ulaşan dalgaların oluşumuna yardımcı olur. Peki, neden?
Dalgalar, enerjinin bir yerden başka bir yere taşınması sonucu oluşur. Üstelik dairesel bir hareket yaparlar. Daha açık ifade etmek gerekirse, dalgalar, suyun içinden geçen enerjinin, dairesel bir şekilde hareket etmesiyle oluşan hareket sonunda meydana gelirler.
Su, dalgalar halinde hareket etmez. Çünkü dalgalar dev okyanuslar boyunca suyu değil, enerjiyi iterler. Karşılarına bir engel çıkmadığı sürece ise kıyıya vurana kadar devam etmeye meyillidirler.
Gelelim, dalgaların oluşma nedenine! 👇
Dalgalar rüzgarla oluşur. Bu dalgalar, yüzey dalgalarıdır. Rüzgar ve okyanusun yüzeyi arasındaki sürtünme dalgaların meydana gelmesini sağlar. Haliyle göl, deniz veya okyanuslarda rüzgarın şiddetine göre farklı boyutlarda dalgalar meydana gelir.
Bildiğiniz gibi büyük kasırgalar, dev dalgaların habercisi olabilir! Kıyıdan uzakta gerçekleşen ve derin suları harekete geçiren güçlü fırtınalar ve kasırgalar, fırtına dalgalarına neden olur.
Güneş ve Ay'ın, Dünya'daki çekim kuvveti dalgalara neden olabilir. Bunlar ise gelgit dalgalarıdır.
Suyun altından büyük bir su kütlesinin harekete geçmesini sağlayan güçlü enerjiler; deprem, volkanik patlamalar ve heyelanlardır. Bu gibi su altında meydana gelen afetler, büyük miktarda suyun hızla yerinden oynamasını sağlarlar ve büyük bir güçle yıkıcı etkiler yaratabilirler. Böylece oluşan fırtına dalgaları ve tsunamilerin, yıkıcı etkilerini ise insanlık tarihi boyunca pek çok kez gördük.