Yale Üniversitesi Dekanı, 'Duygusal Zeka' kavramının bulucusu Profesör Peter Salovey, girdiği bir psikoloji dersinde Tufts Üniversitesi Rektörü Profesör Robert Sternberg'in Üç Bileşenli Aşk Teorisi'ne dayanarak gerçek aşkın tanımını yapar.
Konuya şu sözlerle başlar:
Robert Sternberg'ten bir alıntı yapmak istiyorum. Onun üç bileşeni olan bir aşk teorisi var. Duygusal yakınlık, tutku ve bağlılık. Bu üç unsur yoksa gerçek aşktan bahsetmek mümkün değildir.
Birine karşı kendini çok yakın hissediyorsun.Kimseyle paylaşamadığın sırlarını onunla paylaşabiliyorsun. Onunlayken çok rahatsın ve aranızda güçlü bir bağ hissediyorsun. İşte buna 'Duygusal Yakınlık' diyoruz.
Romantizme yol açan süreçtir. Fiziksel çekicilik ya da cinsellik gibi düşünebiliriz. Aşk ilişkisi için gerekli olduğu savunuluyor.
Aşk, adı aşk olmadığı sürece ve devamlılığına uğraşılmadığı sürece aşk değildir. Bu sebepten en azından belli bir süre, ilişkiyi sürdürmek için taahhüt edilmeli bunun aşk olduğuna karar verilmelidir.
Enteresan olan şey ise 3 unsurdan hangileri elinizdeyse durum ne kadar farklı?
Bunları ayırt ettiğinizde çok farklı permutasyonlara yol açacaktır.
En yakın arkdaşlarınızda değil ama bir çok tipik sıradan arkadaşlıkta olan şeydir. O kişiyi yakın hissdersiniz o kişiyle başkalarıyla paylamadığınız belirli bilgileri paylaşırsınız ancak fiziksel olarak çekici bulmazsınız. Onunla uzun süre devam ettirilecek belirli bir bağlılık yoktur.
Biz birbirimizin sırlarını paylaşıyoruz. Birbirimize karşı fiziksel çekim duyuyoruz fakat birbirimize taahhüt veremiyoruz diyorsanız. Robert Sternberg bunu 'Romantik Aşk' olarak tanımlıyor.
Bu ilişkilerin başlama şeklidir. Romeo ve Juliet'in ilk kez bir araya gelmesi gibidir. Romantizmdir.
Eğer aranızda bir mahremiyet varsa birbirimizle sırlarımızı paylaşıyoruz ve gerçekten de birbirize bağlıyız ancak aramızda cinsel bir çekim yok diyorsanız.
Robert Sternberg buna 'Arkadaşça Aşk' adını veriyor.
Bu sizin en iyi arkadaşınızdır.
Samimi ve bağlı değilsiniz ancak tutkulusunuz cinsel olarak uyarılma hissediyorsunuz.
Seni tanımıyorum, seninle sırlarımızı paylaşmadık çünkü seni tanımıyorum.Bunun adını koymak için ve gelecek için söz veremiyorum. Aslında geleceği düşünmüyorum. Ben şimdiyi düşünmüyorum. Ama senden etkilendim.
İşte 'Kara Sevda' denilen şey budur. Bu ilk görüşte aşktır.
Ben senden cinsel olarak etkileniyorum. Fakat senin hakkında her şeyi bilmek istemiyorum. Ben gerçekten her şeyimi sana anlatmak istemiyorum. Ama sana karşı olan bu fiziksel çekimi sürdürmekte kararlıyım.Biz birbirimize temelde sex için bağlıyız.
Robert Sternberg' bu durumu 'Budalaca Aşk' olarak tanımlar.
Baş döndürücü bir kurlaşmadır. Bu bir Hollyhood romantizmidir. Bu bir yıldırım nikahına sebep olabilir.
Bu durumda mahremiyet, bağlanma, sırlar, yakınlık, cinsel uyarılma yok. Ama gel gör ki biz bu ilişkiyi sürdürceğiz.
Rorbert Sternberg bunu 'Boş Aşk' olarak tanımlıyor.
Boş aşk uzun süreli kötü giden ilişkilerin son aşamasında görülür. Birbirimizle artık bir şeyler paylaşmayız. Bu yüzden mahremiyet yoktur. Birbirimize karşı artık fiziksel bir çekim hissetmeyiz ve artık tutku yoktur. Ama çocuklar için birlikte kalmaya devam ederiz ya da birlikte kalmazsak bu bizim için finansal bir krize dönüşebilir.
Nihayet hoşlanma ve aşk arasındaki kafa karışıklığı sona erdi listeyi baştan hazırlayabilirim. 😀👏