Paradigma, TDK Sözlük'te 'Değerler dizisi' olarak tanımlanmaktadır. Fransızca kökenli bir kelime olan paradigma, bilimsel disiplinlere veya başka epistemolojik düşünce kalıplarına göndermelerde bulunmaktadır. Paradigma, dünyaya ve olaylara bakış açısı, çevreyi algılayış biçimi şeklinde günlük olarak kullanılan bir kelimedir.
Bu içeriğimizde paradigma hakkında merak edilenlere ulaşabilirsiniz.
Paradigma, TDK Sözlük'te 'Değerler dizisi' şeklinde tanımlanan bir kelimedir. Bu kelime, günlük yaşamda dünyaya ve olaylara bakış açısı, çevreyi algılayış biçimi gibi anlamlara gelir.
Olaylara ve hayata bakış açısının genel çerçevesini oluşturan paradigma, diğer bir ifadeyle olaylara bakarken takılan bir gözlüktür.
Günlük dilde sıkça kullanılan bir kavram olan paradigma, bilimsel açıdan da son derece önemlidir ve bilimsel literatürde ilk yaygınlaşmaya başlaması Thomas Kuhn ile olmuştur.
Paradigmanın bilimsel açıdan ilk yaygınlaşması Thomas Kuhn ile meydana gelmiştir. Thomas Kuhn, Bilimsel Devrimlerin Yapısı isimli kitabı ile paradigma konusunda çığır açmıştır. O, bu kitapta 20 çeşit paradigma kullanarak anlatım yapmıştır.
Thomas Kuhn'un bilimsel olarak paradigmayı formüle etme şekli şu şekildedir:
İzlenen ve kontrol edilen olandır.
Soruların tarzı hangi konuyla ilgili olduğuyla iç içedir ve sağlamasının nasıl test edilebilirliğiyledir.
Bu soruların nasıl sorulacağıyladır.
Sonuçların karşılaştırmalı olarak nasıl yorumlanacağıyladır.
Diğer bir ifadeyle paradigma, kabul görülmeye öncelikle hakim olan bir düşüncenin belli bir zaman dilimi içindeki ilk örneği olarak bilinir.
Kuhn'dan sonra paradigma, yeni fenomenler oluşana kadar anlamını korumuştur. Geçen zaman içerisinde yeni teoriler de geliştirilmiştir. Bu durum da paradigma değişimi kuramını doğurmuştur.
Tüm bunların yanı sıra paradigma, anlatılar için de kullanılan bir kavramdır. Aynı zamanda bilim, teknoloji ve ekonomide de farklı anlamlarda kullanılmıştır.