Dışişleri Bakanlığı tarafından Kırım’da yapılan referanduma ilişkin yazılı bir açıklama yapılırken Davutoğlu da Kırım heyetini kabul etti ve referandumu tanımalarının mümkün olmadığını duyurdu. Kırım parlamentosu da bağımsızlık yönünde adım atarken Kiev de seferberlik ilan etti. Bölgede çatışma riski geçerliliğini koruyor.
Yapılan açıklamada, Kırım’da yapılan referandumun Türkiye açısından herhangi bir hukuki geçerlilik taşımayacağı belirtilerek, “Kırım’da 16 Mart 2014 Pazar günü yapılan, hukuka aykırı ve gayri meşru “Referandum”un neticesi ve buna bağlı olarak atılacak adımlar sonrasında oluşacak fiili durum Türkiye açısından herhangi bir hukuki geçerlilik taşımayacaktır ve tanınmayacaktır. Türkiye, Ukrayna’daki krize bu ülkenin bağımsızlığı, egemenliği, siyasi birliği ve toprak bütünlüğü temelinde, demokratik ilkeler çerçevesinde, hukuka ve uluslararası anlaşmalara uygun bir çözüm bulunmasını her fırsatta önemle dile getirmektedir. Türkiye, Kırım’ın asli unsuru olan ve tarihte büyük acılara maruz bırakılmış bulunan soydaş Kırım Tatar Türklerinin güvenlik ve esenliğine özel bir önem ve öncelik atfetmektedir. Bu husus uluslararası örgütler nezdinde tarafımızdan her defasında önemle vurgulanmaktadır. Ukrayna ve bilhassa Kırım’da önümüzdeki dönemde yaşanabilecek gelişmelerin yakın çevremizin güvenlik ve istikrarına da olumsuz yansımaları olabileceği değerlendirilmektedir. Bu çerçevede, askeri yollardan oldu-bitti yaratılmasının son derece sakıncalı olduğuna bir kere daha dikkat çekiyor ve tarafları, soruna, yukarıdaki ilkeler zemininde siyasi bir çözüm bulmak için bir araya gelmeye davet ediyoruz” ifadelerine yer verildi.
Kırım’ın statüsü ve Rusya’ya bağlanıp bağlanmaması konusunda dün yapılan referandumda yüzde 96 oranında Rusya’ya katılım yönünde karar alındığı açıklandı. Referanduma karşı çıkan ve Kırım’ın Ukrayna’nın toprak bütünlüğü içinde kalmasını savunan Kırım Tatarları ise referandumu boykot etti. Referanduma katılım açıklanan rakamlara göre yüzde 80′in üzerinde gerçekleşti.
Ankara’yı ziyaret eden Kırım Tatar Milli Meclisi eski Başkanı ve Ukrayna Meclisi Milletvekili Mustafa Kırımoğlu ile bir basın toplantısı düzenleyen Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün esas olduğunu ve her meselenin Ukrayna’nın toprak bütünlüğü çerçevesinde konuşulması gerektiğini belirterek Türkiye’nin referanduma ilişkin tavrını şu sözlerle anlattı:
“Dünkü referandum Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ihlal etmesi, uluslararası hukukla bağlantılı olmaması itibariyle kabul edilmez niteliktedir. Ümit ederiz dün emrivaki şeklinde yapılan ve bu anlamda kabul edilmez nitelikte olan referandumun sonuçları yeni gerginliklere sebebiyet vermez ve bir an önce Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve Ukrayna Kiev’de bütün kesimlerin temsil edildiği, Kırım özerk cumhuriyetinin özerkliğinin de korunarak anayasal reformların yapıldığı bir çözümünü bulunmasıdır.”
Bu açıklamalarının ardından “Türkiye bu referandum sonucunu tanıyacak mı” sorusu yöneltilen Davutoğlu, “Zaten bütün bu basın toplantısında söylediklerimi arka arkaya sıraladığınızda ve dinlediğinizde herhalde referandumun tanınmadığını çıkarmış olmanız (gerekir), bunu açıkça da söyledim. Bu referandumun herhangi bir meşruiyeti yoktur” dedi.
Soruna barışçıl ve diplomatik bir çözüm bulunması için Türkiye’nin yoğun çabalarını sürdüreceğini belirten Davutoğlu, referandumun uluslararası standartlarda kabul edilemez olduğunu ifade ederek, “Bir kere buna izin verilirse domino etkisi ile tüm bölgeye istikrarsızlık gelir” uyarısında bulundu.
Bu arada referandumun ardından Kırım parlamentosu, Rusya’ya bağlanmak için bugün resmen başvuru yaparken, Kiev’de ise Ukrayna parlamentosu, Rusya’nın Kırım’ı ele geçirmesi üzerine ülkenin silahlı kuvvetlerini güçlendirmek için cumhurbaşkanlığınca alınan kısmi seferberlik kararını bugün onayladı.
Kırım Tatarlarının önde gelen isimlerinden birisi olan Kırımoğlu ise Kırım Tatarlarının referandumu boykot ettiğini hatırlattı ve “Biz Ukrayna’nın toprak bütünlüğü taraftarıyız…. Bu referandumu kabul etmedik etmeyeceğiz.. Bu referandumu tanımadık, tanımayacağız. Bu referandum Ukrayna kanunlarına aykırıdır” dedi.
Meselenin diplomatik yöntemlerle çözülmesini ve tüm yabancı askerlerin Kırım’dan ayrılmasını istediklerini belirten Kırımoğlu, yine de bölgede tansiyonun yükselebileceği uyarısında bulundu:
“Biz bu sorunun elbette barış içinde silah kullanmadan çözülmesi taraftarıyız…Öz vatanımıza dönmek için mücadele verdik, kimsenin hiçbir damla kanını dökmedik ama şimdi yarın ne olacağı çok şüpheli. Ama senin toprağına yabancı askerler gelecek olsa, elbette yüzde yüz çatışma olmayacak, kan dökülmeyecek demek mümkün değil.”
Kırımoğlu, referandum sonucuna güvenmediklerini de ifade etti ve “Kırım Tatarları bu referanduma katılsaydı da, hiçbir şey olmayacaktı. Senaryo başka yerde yazıldı. Bu rakamlar başka yerden geldi” dedi.
Kırım Özerk Cumhuriyeti Parlamentosu Başkanı Vladimir Konstantinov, Kırım hükümetinin sınırlarının güvenliğini tam anlamıyla sağlayacaklarını duyurdu. Konuyla ilgili açıklama yapan Konstantinov, “Sınırımızı tamamıyla koruyoruz. Bu konuyla ilgili çıkan her türlü sorunu Kiev’le görüşeceğiz” ifadesini kullandı. Parlamento Başkanı Kırım’a girişlerde pasaportlara “Kırım Cumhuriyeti” damgası basılacağını ifade etti.
Bu arada Kırım Parlamentosu yaptığı toplantıda 30 Mart tarihinde Moskova ile aynı saat dilimine geçme kararı aldığını açıkladı.
Kırım’ın referandum ile Rusya ile birleşme kararı bütün Rusya’da sevinç ile karşılanırken, hafta boyunca çeşitli etkinliklerle Kırım’a destek mitingleri düzenlenecek. Moskova’da düzenlenecek miting “Birlikteyiz” isimi ile yarın Kızıl Meydan’da saat 18’de başlayacak. (DHA, REUTERS, ZETE)