Danıştay'ın Tarlabaşı'na “Dur” Kararı, Kentsel Dönüşme Kriter Getirdi

Tarlabaşı Yenileme Projesi’nde 'kamulaştırma hukuka uygundur' kararını bozan idare mahkemesine karşı düzeltme talebi açan Beyoğlu Belediyesi’nin hamlesi sonuçsuz kaldı. Danıştay karar düzeltme istemini reddetti.

Banu Şen’in Hürriyet’teki haberine göre, Danıştay 6. Dairesi, Tarlabaşı Yenileme Projesi’nde davalı Beyoğlu Belediyesi’nin karar düzeltme talebini reddetti. Hukukçular bunun tarihi bir karar olduğunu öne sürerek, “Davalarda 4 ana hukuki ihlali saptandı. Bu kararla beraber Danıştay kentsel dönüşüm ve yenileme davalarına belirli kriterler getirmiş oldu” diye konuştu.

Tarlabaşı sakinlerinin dört yıl önce açtığı davada Danıştay 6. Dairesi, Tarlabaşı Yenileme Projesi hakkında İstanbul İdare Mahkemeleri’nin verdiği “kamulaştırma hukuka uygundur” kararlarını 10 Nisan 2014’te bozdu. Davalı Beyoğlu Belediyesi ise tekrar Danıştay’a başvurarak “karar düzeltme yoluna” başvurdu. 6. Dairesi 4 Mayıs 2015’te verdiği ve bu hafta tebliğ ettiği kararında ise “karar düzeltmeye gerektirecek bir neden olmadığı”na hükmederek kararı karar düzeltme istemini reddetti. Karar kesinleşerek davanın taraflarına tebliğ edilmeye başlandı.

Tarlabaşı Mülk Sahipleri ve Kiracıları Kalkındırma ve Sosyal Yardımlaşma Derneği Avukatı Barış Kaşka beş yıldan beri sürdürdükleri hukuki mücadelede nihayet büyük bir mutluluk yaşadıklarını belirterek; Danıştay 6. Dairesi’nin davalarda dört ana hukuki ihlali saptadığını belirtti. Kaşka şunları söyledi:

“Danıştay; Tarlabaşı Yenileme Alanı’nda yapılan ada bazlı toplantıların bir ‘anlaşma yolunun denemesi’ olarak görülemeyeceği; Tarlabaşı maliklerinin projeyi kendilerinin uygulama taleplerinde idarenin objektif bir kriter geliştiremediği; kamu hizmetine ayrılan taşınmazların kamulaştırılabilecekken alanda kamu hizmetine ayrılmamış taşınmazların da kamulaştırıldığı ve yine alanda ticaret ve turizm gibi kamu hizmeti niteliğinde olmayan taşınmazlarında kamulaştırıldığını saptamıştır. Böylece Danıştay kararından yapılan tüm kamulaştırmaların özel mülkiyet hakkına bir müdahale oluşturduğu ve bu nedenle Tarlabaşı mülk sahiplerinin mağdur edildiği anlaşılmaktadır. Böylece 2010 yılından beri süren proje hukuken durmuş oldu. İstanbul İdare Mahkemeleri Danıştay’ın kararına elbette direnme hakkına da sahip. Bu 4 ana hukuk ihlaline göre karar vermesi lazım. Bu yüzden de kararın değişmesi artık çok düşük ihtimal. Bu kararla beraber Danıştay kentsel dönüşüm ve yenileme davalarına belirli kriterler getirmiş oldu. Bu karar, birçok kentsel dönüşüm ve yenilenme mağduruna umut olacaktır.”

Danıştay kararının 8 Haziran 2015’de ellerine ulaştığını belirten Beyoğlu Belediyesi Başkan Yardımcısı Avukat Selim Erbaş, “Konuyla ilgili İstanbul 9. İdare Mahkemesi’ne dilekçe verdik. Kamulaştırma çalışmaları ile ilgili daha önce defalarca dava açıldı ve hepsi belediye lehine sonuçlandı. Anayasa Mahkemesi dahi bu tip kamulaştırmaları hukuka uygun buluyor. Biz daha önce lehimize sonuçlanan emsal kararları dilekçemize eklendik. İdare mahkemesine ilk kararı olan ‘kamulaştırma hukuka uygundur’ kararında ısrarcı olmasını talep edeceğiz” dedi.

Tarlabaşı proje alanı, 16.06.2005 tarih ve 5366 sayılı kanuna dayanarak 20.02.2006 tarih ve 2006/10172 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Yenileme Alanı ilan edildi. Mart 2007’de ihalesi yapıldı. İhaleyi Çalık Holding kazandı Proje 30.11.2007’de İstanbul Yenileme Alanları Koruma Bölge Kurulu’nca onaylandı. 9 adayı kapsayan bölge için hazırlanan projeler Beyoğlu Belediye Meclisi’nde 11.01.2008 tarih ve 28 sayılı karar ile oy birliğiyle onaylandı. Eylül 2008’de binalar boşaltılmaya başlandı. Mal sahipleri sunulan teklifler tartışma yarattı. Aralık 2013’te İstanbul 10’uncu İdare Mahkemesi, Beyoğlu Koruma Uygulama ve Beyoğlu Nazım İmar planlarını iptal etti. Ancak iptal kararı koruma amaçlı imar planları dışına çıkarılıp özel projeler kapsamında yapıldığı için Tarlabaşı projesini etkilemediği kaydedildi. Temmuz 2014 Danıştay 6. Dairesi Beyoğlu Belediyesi’nin 5366 sayılı yenileme kanununu kullanarak yaptığı kamulaştırmaların ‘kamu yararına olmadığına’ karar vererek kamulaştırmaları iptal etti.