Yazar ve araştırmacı Molly Oldfield, Amsterdam'daki Van Gogh Müzesi'nde sanatçının daha önce bilinmeyen eskiz defterleri olduğunu keşfetti. Bulduğu yedi defterden dördü sağlam biçimde korunmuştu. Dâhi ressamın sanatına ve hayatına dair birçok yeni bilgi getiren defterler Oldfield tarafından 'Gizli Müze' (The Secret Museum) ismiyle kitaplaştırıldı.
Bu defterler Van Gogh’un son derece dindar yetiştirilme tarzının ve ruhsal yoğunluğunun sanatsal yaratıcılığa nasıl dönüştüğünü göstermesi açısından çok önemli.
Yazar şöyle diyor:
Van Gogh 26 yaşına kadar tamamen ve derin biçimde dindar bir hayat sürdü. Fakat daha sonra bu dini duygularını sanata aktardı. Bir sanatçı olmaya ve insanlığa belirli bir ekolün parçası olmadan, insanın çok çeşitli olan hislerini çizim ya da resim yoluyla, bir hediye olarak bırakmaya karar verdi.
'Scheveningen'de Deniz Manzarası', Vincent van Gogh, 1882.
Yazar:
İlk eskiz defteri, kraliyet mavisi renginde, ebruli iç kapaklı ve arkada boş bir cebi bulunan bir defter. Kabataslak ilk resim Nuenen’deki bir kiliseye ait. Bu kilise daha sonraları sanatçının 'Scheveningen'de Deniz Manzarası' ve 'Nuenen'deki Reform Kilisesi'nden Ayrılan Cemaat' isimli tablolarda kendine yer buldu.
Siyah kapaklı ikinci eskiz defterinde, öncelikli olarak Nuenen’e bakışlarla devam ediyor. Daha sonra ise sanatçının Japon tahta baskılar üzerine olan tutkusunu geliştirdiğini gözlemliyoruz. 1885 yılı Kasım ayında ise ressam Antwerp’e, dönüyor.
'Nuenen'deki Reform Kilisesi'nden Ayrılan Cemaat', Vincent van Gogh, 1884.
3. defter Parislilerin ve müze heykellerin çizimlerinin yanı sıra, onun için poz veren nü kadın çizimleri ile dolu.
Oldfield:
Bir karakalem eskizde Van Gogh’un başka birçok resminde de görünen Montmartre’da -o dönemin kırsal bir yerleşim yeri- bir yel değirmeni fark ettim. Ayrıca bu defter çiçek taslakları ile doluydu ve kardeşi Theo'ya yazılmış bir mektup, bir çamaşır listesi ve kardeşine şehre geleceğine dair haber veren bir not vardı.
Ayçiçekleri Eskiz, Vincent van Gogh
Burada amcasının dükkânında renkli kalemler ve boyalar satan 13 yaşında Jeanne Calment isimli bir kız ile tanıştı. Kız Van Gogh’u “kirli, kötü giyimli ve aksi” biri olarak tanımladı. (Bu arada Jeanne Calment 122 yaşına kadar yaşadı ve 1997 yılında hayatını kaybetti).
Van Gogh belki huysuz ve aksi biri olabilirdi ancak kendini yalnız hissediyordu; Arles’de bir sanatçı topluluğu kurmaya karar verdi.
Van Gogh'un sadece son eskiz defterinde kendisinin ikonik Ayçiçekleri serisinin ilk eskizlerini bu defterde görüyoruz.
Ressam kısa bir süre sonra evden tahliye edilerek akıl hastanesine yatırıldı. Van Gogh, 1890 yılının Mayıs ayında kardeşine ve doktoruna daha yakın olabilmek adına klinikten ayrılarak Kuzeybatı Fransa'daki Auvers-sur Oise komününe katıldı.
İki ay sonra kendini başarısız bulan ve intihar eden sanatçı, kimsesiz bir hayalet olarak, ardında yaşanmamış bir hayal ve son eskiz defterini bıraktı.
Kitabın yazarı da şöyle bir soru atıyor ortaya:
Son eskiz defterinde Ayçiçeklerinin iki farklı versiyonu var. Bunlardan birinde 16, diğerinde 12 ayçiçeği görüyoruz. Bunlar Van Gogh Müzesi’ndeki resimlerle çizim açısından eşleşiyorlar. Ancak vazolarda eşit sayıda çiçek var…Yine de merak ediyorum; eğer Van Gogh daha sonra resimlerinin elde edeceği başarıyı ve kazanacağı ünü görse yine de kendini vurur muydu? Ve yapacağı tablolar nasıl olurdu?
Sanırım bu sorunun cevabını asla bulamayacağız...
Bulundu ha sonunda oh be çok şükür
İşte bunlar hep Absinthe.
bence ünü görse ve anlaşıldığını kendi demek istediklerini anlayanların olduğunu anlasa intihar etmezdi