Cumhurbaşkanlığı seçimleri tamamlandı. YSK tarafından açıklanan geçici sonuçlara Selahattin Demirtaş yüzde 9,76, Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu yüzde 38,44 oranında oy alırken, Recep Tayyip Erdoğan oyların yüzde 51,7'sini alarak Cumhurbaşkanı seçildi.
Peki şimdi ne olacak?
Ankara kulislerinde dolaşan senaryoları sizin için derledik.
Yapılan seçimler sonucunda Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Cumhurbaşkanı seçilse de Cumhurbaşkanlığı devir teslim töreni 28 Ağustos'ta yapılacak. Erdoğan bu tarihte yemin ederek fiilen Cumhurbaşkanı olacak.
Hukukçulara göreyse YSK tarafından sonuçların tebliğ edilmesinden itibaren Erdoğan Başbakanlık ve milletvekilliği görevinden istifa etmek zorunda. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu şöyle diyor: 'YSK'nın tebliğine rağmen Erdoğan Başbakanlığı sürdürürse bu anayasanın ihlali olur. Çünkü partiyle ilişkisi kesilen, TBMM üyeliği sona eren kişinin başbakanlığı da kalmamış demektir. Bu durum fiili olarak anayasa darbesi olur. Siyaseten de çok vahim bir durum olur. Hukuken YSK yeni bir karar alabilir. İkincisi 'ben başbakanlığa da devam ediyorum' derse, başbakan sıfatıyla yaptığı işlemler hukuken sorgulanır ve iptali yoluna gidilir.'
Buna karşın Erdoğan'ın 28 Ağustor tarihine kadar Parti Genel Başkanlığı ve Başbakanlık görevini sürdürmek istediği biliniyor. Erdoğan Tarhan Erdem'in bu yönde yaptığı bir açıklama kızarak görevi 28 Ağustos tarihinde bırakacağını ifade etmişti.
Erdoğan'a Yeni Bir Operasyon
Ankara'daki kulislere göre bunun sebebi Erdoğan hakkında hazırlanmakta olan yeni bir soruşturma. AK Parti'ye yakın kaynaklara göre Erdoğan'a yönelik yeni bir operasyon düzenleniyor. Buna göre Başbakan Erdoğan Milletvekilliği ve Başbakanlık görevlerinden istifa eder etmez dokunulmazlığı son bulacak. Bu alanda hukuken gözaltına alınmasını engelleyecek bir koruma da kalmayacak. Bazı savcı ve polislerin 10 Ağustos ile 28 Ağustos arasında geçen sürede Erdoğan'ı gözaltına almak için bir operasyon yapabilecekleri konuşuluyor. AK Parti kulislerinde bu dedikodular çok konuşulsa da, hukukçular böyle bir operasyonun mümkün olmadığını ve hukuken uygulama kabiliyeti bulamayacağını bildirmekteler.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Cumhurbaşkanı seçilmesinden sonra AK Parti üyeliği de milletvekilliği ve Başbakanlığı gibi son buluyor. Bu sebeple AK Parti'nin olağanüstü bir Kongre'ye gidip yeni bir Genel Başkan seçmesi gerekiyor.
Bugün yapılan AK Parti MKYK'sı oy birliği ile 27 Ağustos 2014 tarihinde olağanüstü bir kongre yaparak, yeni Genel Başkan'ın seçilmesi yönünde karar aldı. Erdoğan'ın istişare ederek adayı belirleyeceği ifade ediliyor.
Alınan bu kararda en önemli husus, yeni Genel Başkan'ın milletvekili olması ve üç dönem kuralına takılmaması kriteri. Örneğin Numan Kurtulmuş ve Mehmet Ali Şahin Milletvekili olmadıkları için bu standarta uymuyorken, Bülent Arınç ve Ali Babacan gibi isimler de üç dönem kuralı nedeniyle bir sonraki dönem Milletvekili olamayacakları için Erdoğan'ın kafasındaki Genel Başkan kriterlerine uymuyor.
Kimin Genel Başkan olacağı yönünde Erdoğan istişarelerini sürdürse de kulislerde bazı adaylar öne çıkıyor.
AK Parti Kulislerinden yansıyan bilgilere göre yeni dönemde AK Parti Genel Başkanlığı için en güçlü aday Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu.
Bugün alınan kararda bulunan iki nokta da Ahmet Davutoğlu'nun adaylığının şifrelerini taşıyor. Buna göre bir sonraki Genel Başkanı istişare ile Recep Tayyip Erdoğan belirleyecek ve bu kişi hem Genel Başkan hem de milletvekili olacak.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a yakın kaynaklara göre Erdoğan'ın birinci adayı bu standartlara uyan, güvendiği ve kendisine bağlılığına inandığı Ahmet Davutoğlu.
Ancak Ahmet Davutoğlu'na özellikle dış politikada yaşanan bazı gelişmeler nedeniyle AK Parti içerisinde karşı çıkanların da olduğu biliniyor. Suriye ve Irak politikasının başarısız olduğunu, bunun da parti üzerinde maliyetler ürettiğini söyleyen kaynaklara göre Davutoğlu'nun Başbakan olması partinin kaldıramayacağı yükler üstlenmesi manasına geliyor. Davutoğlu'nun Turgut Özal'dan sonra Anavatan Partisi'nde Genel Başkan olan Mesut Yılmaz ile aynı akibete neden olacağını söyleyen yetkililere göre Genel Başkan Davutoğlu'ndan daha farklı bir isim olmalı.
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop kamuoyu tarafından az bilinen bir isim. Marmara Hukuk Fakültesi'nde araştırma görevlisi olarak çalışmaya başlayan ve 2011 yılında Profesör olan Mustafa Şentop, karşılaştırmalı yargı sistemleri, ceza hukuku ve anayasa hareketleri üzerinde çalışmalara sahip.
AK Parti'de Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı görevini de sürdürmekte olan Mustafa Şentop, Başbakan Erdoğan'ın çok güvendiği isimlerden bir tanesi. Parti teşkilatı üzerinde de saygınlığı bulunan Şentop'un tam Erdoğan'ın istediği türde kendisine bağlı ve düşük profilli bir Başbakan olacağı, bu itibarla Cumhurbaşkanı - Başbakan ve TBMM arasına herhangi bir çatışma çıkmasını engelleyecek bir isim olduğu konuşuluyor.
Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte AK Parti'nin kurucuları arasında yer alan ve 'yenilikçi hareket'in önderlerinden olan Abdullah Gül'ün de AK Parti'ye dönerek Genel Başkan olmak istediği biliniyor.
Nitekim Abdullah Gül bugün yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: 'Bu partinin kurucusuydum. İlk başbakanı ve cumhurbaşkanıyım. Partiye dönmekten daha doğal bir şey yok. Hayrünnisa Hanım, cumhurbaşkanı eşi olduğunu Çankaya'dan önce Türkiye dışında anladı. Türkiye çok şeyleri aştı. Cumhurbaşkanlığım bittiğinde şüphesiz ki partime döneceğim. Partime dönmem benim için doğal olan şeydir. İnanıyorum ki Türkiye çok güçlü bir şekilde yoluna devam edecektir.'
Abdullah Gül'ün 'millete hizmete devam edeceği' ve 'demokrasi, hukuk devleti gibi alanlarda daha atılacak çok adım olduğu' yönündeki açıklamaları da Abdullah Gül'ün partiye geri dönmek istediği yönünde yorumlanıyor.
Ancak Abdullah Gül'ün AK Parti'ye dönüşü önünde büyük engeller var.
Milletvekili Kriteri: AK Parti MKYK bugün aldığı kararla AK Parti Genel Başkanı ile Başbakan'ın aynı kişi olacağını bildirdi. Başbakan olmak içinse milletvekili olmak gerekiyor. Abdullah Gül bugün milletvekili değil. Dolayısıyla bu kararın Abdullah Gül'ün partiye geri dönmesi önünde bir blokaj koymak için alındığı ifade ediliyor.
27 Ağustos: AK Parti MKYK Olağanüstü Kongre'nin 27 Ağustos tarihinde yapılması kararı aldı. Halbuki Cumhurbaşkanlığı devir teslim töreni 28 Ağustos tarihinde yapılacak ve Abdullah Gül ancak o dakikadan sonra görevinden ayrılacak. Dolayısıyla, Abdullah Gül'ün tekrar AK Parti üyesi olarak Kongre'de aday olabilme imkanı bulunmuyor. Bu kararın da Abdullah Gül'ün Genel Başkanlığı önünde bir engel koymak için alındığı ifade ediliyor.
Bu şartlar altında Abdullah Gül'ün tekrar AK Parti Genel Başkanı olmak için yapması gereken tek bir şey var. En yakın zamanda istifa ederek devir teslim törenini yapmak ve arkasından AK Parti'ye tekrar üye olarak Kongre'de aday olmak. Önümüzdeki günler bu bakımdan önemli ve hareketli gelişmelere gebe.
Üç dönem kuralı nedeniyle AK Parti Milletvekilleri ve Başbakan Erdoğan'ın erken seçimden yana olmadığı biliniyor. Erdoğan seçimlerin normal süresi içerisinde Haziran 2015 tarihinde yapılmasını istiyor. O tarihe kadar kendi desteklediği ve seçtirdiği AK Parti Genel Başkanı ve yeni Başbakan ile birlikte istediği modelde Cumhurbaşkanlığı yapabilmesi için gereken ilişki biçimlerinin oturtulmasını talep ediyor.
Erdoğan aynı zamanda istediği gibi Cumhurbaşkanlığı yapabilmek için belirli yasal düzenlemeleri de geçirmek zorunda. Anayasa değişiklikleri için AK Parti'nin en az 330 milletvekiline ihtiyacı var seçimlerden bunu sağlayacak bir oy çokluğu alması gerekiyor. Dolayısıyla Erdoğan bu sonucun alınabileceği bir şekilde seçimlere gidilmesinden yana. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde alınan oy sayısı ise daha yüksek katılımlı bir seçimde bu sayıda milletvekili çıkmasına izin vermiyor.
Erken seçim ihtimalini engelleyen bir diğer sorun da Erdoğan'ın milletvekili kompozisyonunda belirleyici olmak istemesi. Bu sebeple Cumhurbaşkanlığı görevine geçtikten sonra çalışmalarını tamamlayarak yeni Genel Başkan ile birlikte milletvekili aday listeleri üzerinde rahatça çalışmak istiyor.
Buna karşın bu karar sadece Erdoğan'ın vereceği bir karar olmayabilir. Eğer AK Parti Genel Kurulu'nda Erdoğan'ın desteklemediği veya karşı çıktığı bir aday Genel Başkan seçilirse, kendi milletvekili grubunu oluşturmak için erken seçim kartını kullanacaktır. Özellikle Abdullah Gül'ün seçilmesi halinde Türkiye'nin bir erken seçime gitmesine çok güçlü bir ihtimal gözüyle bakılıyor.
Cumhuriyet Halk Partisi'ne yakın kaynaklar iki senaryodan bahsediyor.
Birinci senaryoya göre eğer AK Parti Erdoğan'ın istediğinden farklı bir Genel Başkan seçerek Türkiye'yi erken seçime götürürse CHP bu halde mevcut yönetimi ve kadrolarıyla erken seçime gidecek. Bir Kurultay olmayacak. Yasalara göre CHP'nin zaten en geç 2015 yılı içerisinde Olağan Kurultay yapması gerekiyor. Bu ihtimal halinde CHP seçime gidecek ve Kurultay seçimden sonra yapılacak.
Buna karşın eğer seçimler normal tarihinde yapılırsa o zaman Olağanüstü Kurultay ihtimali masada duruyor. CHP'li muhalifler seçimli Kurultay yapılması yönünde imza toplarsa CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun partiyi Kurultay'a götüreceği ifade ediliyor. Bu noktada Kılıçdaroğlu'nun özellikle yeni bir kadro kurmak istediği ve tüzük değişikliği noktasına gideceği de konuşulmakta.
Muhalifler açısından ise büyük belirsizlikler var. Muhalifler henüz alternatif bir lider adayı belirleyebilmiş değil. Kulislerde bir çok ismin adı geçse de, herhangi birinin Kemal Kılıçdaroğlu'na karşı şansının zayıf olduğu ve hiçbirinin de henüz bu yönde karar vermediği ifade ediliyor.
Milliyetçi Hareket Partisi'nde ise herhangi bir değişim gözükmüyor. MHP Lideri Devlet Bahçeli'nin bir sonraki genel seçimlere kadar görevini sürdüreceği ve o seçimlerin sonuçlarına göre hareket edeceği ifade edilmekte.
Buna karşın Ankara kulislerinde yer alan ancak çok ihtimal verilmeyen bir senaryoya göre Devlet Bahçeli yakın zamanda siyasi hayattan çekilmek istediğini yakınlarına ifade etmiş durumda. Bir erken seçim olmaması halinde halefini belirleyerek, MHP'nin yeni bir liderle seçime gitmesini istediği söyleniyor. Yine de bu dedikoduyu doğrulayacak herhangi bir emare gözükmüyor.
HDP'nin Cumhurbaşkanı adayı olan Selahattin Demirtaş'ın yüzde 9,7 oranında oy alması HDP'de büyük memnuniyet yarattı. Demirtaş'ın radikal demokrasinin yeni sözcüsü olarak öne çıktığını ve Türkiyelileşme stratejisinin başarıya ulaşması yönünde umut yarattığını değerlendiren HDP'de şimdilik bir değişim gözükmüyor.
En önemli soru HDP'nin genel seçimlere nasıl gideceği. Bir kısım parti yöneticisi parti çatısı altında seçimlere katılınmasından yana. Bu görüşe göre özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki illerde seçime düşük katılım olması Demirtaş'ın oylarını etkiledi. Seçime daha yoğun bir katılım yaşanması halinde HDP yüzde 10 barajının üstüne çıkabilir ve Hazine Yardımına da hak kazanabilir.
Diğer görüşe göreyse baraj mevcut haliyle kaldığı sürece HDP klasik bağımsız aday stratejisi ile seçimlere girmeli ve Meclis'te temsil imkanını riske atmamalı.
Bu yönde alınacak olan karar bu sebeple önümüzdeki dönem yaşanacak gelişmelere bağlı olarak bekletiliyor.