Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bugün Meclis'te partisinin grup toplantısında konuşmasının ana teması ekonomi oldu. Türkiye, son 1 yılı 25-30 yılın zirvesinde olan bir enflasyonla, önceki yıla göre yüzde 100 yükselen kurlarla, yeni bir ekonomi modeliyle, düzenlemeler, tedbirler, değişiklikler ve oynaklıklarla geçirdi. Çok konu tartışıldı. Ancak biri öne çıkıyordu. Erdoğan da bugün yeniden bu konuya değindi.
Erdoğan, Merkez Bankası'nın yüzde 9'a inen politika faizinden yola çıkarak 'İstiyoruz ki yatırımcı yatırım yapsın. Hadi yatırım yapsınlar, işsizlik azalsın, üretim ve ihracat artsın.' derken, 'Bankadan ucuz maliyetle aldığı krediyi başka yerde kullananları uyarıyorum, peşini bırakmayız.' ifadelerini de kullandı.
Faizleri 2021 Eylül toplantısıyla önce 4 ayda 500 baz puan, ardından 2022'nin ilk 7 ayında beklemeye geçerek Ağustos itibarıyla yine 4 ayda 500 baz puan indiren Merkez Bankası burada ana aktör oluyor.
Modelde, enflasyona rağmen ve hatta enflasyonla da olsa büyüme öncelikliydi. Büyüme için faizler düşünce kredileri alan iş insanları yatırım yapacak, istihdam aratacak, işsizlik azalacak, Türkiye daha çok üretecek, TL'nin değer kaybetmesi de buna eklenince ihracat patlayacak, çok para kazanacak, cari fazla verecek, rezervler artacak, enflasyon düşecekti.
Öncelik üretim olunca reel sektöre para lazımdı. Bankalardaki kredi faizleri ne durumdaydı? Çünkü Merkez Bankası'nın yüzde 9 olan ve yarın Para Politikası toplantısında değişmezse yılı bu seviyeden kapayacak olan politika faizi kredi faizi değildi!
(Merkez Bankası veri sisteminden alınarak grafikleştirilmiştir.)
İki grafikte de 👇👆 büyük işletmeler için durum daha sıkışık gözüküyor. 'Selektif' kredilerde KOBİ'lerin önceliklendirildiği biliniyor.
Yıllık toplam kredi büyümesi 👆 boynunu bükmüş görünürken, bu durumda yıl boyunca dönem dönem yapılan düzenlemelerle 'kredilerin selektif' hale gelmesinin etkisi büyük.