Hijyen standartları nesilden nesile değişiklik gösterir. Bir zamanlar bir nesil tarafından normal kabul edilen şey yıllar sonra iğrenç görülebilir.
Daha temiz uygulamalar bulundukça iyiye giden bu değişiklikler bazı hastalıkları ortadan kaldırdığı veya önemli ölçüde azalttığı için oldukça önemli. Orta Çağ, temizlik açısından pek de iç açıcı bir dönem değil. Gelin birlikte bu döneme ait bazı hijyenik olmayan uygulamalara göz atalım.
Zaman yolculuğu yapsanız muhtemelen Orta Çağ'da bir hamamı ziyaret etmek istemezdiniz. Suyun nereden geldiğini öğrendikten sonra ılık banyo o kadar da rahatlatıcı olmazdı.
Hamamlar, müşterilerin suyunu ısıtmak için yakacak odun kullanırdı. Su kıttı ve bir misafir banyosunu bitirdikten sonra, bir sonraki su değişimi olmadan içeri atlardı.
Bu birkaç kez devam ederdi. Aynı anda birden fazla kişi de aynı banyoyu paylaşabilirdi. Neyse ki, modern hamamların temiz su bulmakta sıkıntısı yok, bu yüzden başkasının banyo suyunu kullanmayacaksınız.
Gölden bir yudum su almayı aklınızdan dahi geçirmeyin. O dönemde akarsu kaynakları umumi tuvalet niyetine kullanılıyordu. Günümüzdeki gibi temiz suyun olduğu bir tuvalet kültürü olmadığı için insanların sınırlı seçenekleri vardı. Sadece bazı zengin ailelerin evlerinde tuvalet vardı, diğerleri ise yakındaki su kaynaklarında ihtiyaç gideriyorlardı.
Tam da düşündüğünüz gibi, kısa süre içerisinde içme suyu kaynağı bulmak bir sorun haline geldi çünkü tüm su kaynakları pisti. Peki ne içtiler?
Kesinlikle göletlerden içmediler, bu onları hasta ederdi. Bunun yerine, çoğunlukla alkollü içecekler içtiler. Hamile kadınları bile su yerine şarap içmeye teşvik ediyorlardı.
Haftada kaç kez duş alıyorsunuz? Cevabınız ne olursa olsun, Orta Çağ'daki ortalama insandan daha fazla. En erken 3-5 günde bir banyo yaparlardı fakat bu pek de onların suçu değildi. Su yoktu.
Su evde her zaman mevcut değildi, bu yüzden kendilerini temizlemek için de göllere veya nehirlere giderlerdi. Bu yüzemeyenler için riskli bir aktiviteydi, böylece hamam ortaya çıktı.
Muhtemelen ellerinizi her gün birkaç defadan fazla yıkıyorsunuzdur, ancak Orta Çağ'da bu olağan bir şey değildi. Temiz su eksikliği nedeniyle bazen ellerinizi düzgün yıkamak isteseniz bile mümkün olmuyordu. Yemek yemeden önce el yıkama alışkanlığı olmadığından hastalıklar çok kolay kapılıyordu.
Evet doğru duydunuz, herkes sabun kullanmazdı. Elleri pislendiğinde sadece biraz su dökerlerdi. Bu yüzden elleri temiz görünse bile, hala hastalığa neden olan mikroplar içerebildiği için salgın hastalıklar çok çabuk yayılırdı.
Belli bir zemin yoktu. Birtakım otlarla samanı birleştirir ve yaşadıkları alanın yerine döşerlerdi. Bu uzun süre idare eden bir yöntemdi fakat temizlemek kolay değildi ve nemlendiği zaman tüm evi küf kokuturdu. Saman çoğu zaman fareler için de iyi bir saklanma yeriydi.
Zeminde ahşap kullanmak sonraları popüler hale geldi çünkü temizlemesi çok daha kolaydı. İnsanlar ahşap zeminlerinin üzerine hayvan postu sererdi. Daha varlıklı ailelerin evinde ise mermer zeminler vardı.
Bazı zenginlerin evinde bahsettiğimiz tuvalet yatağın yanına konulan lazımlık gibi bir şey. Bu kovaları balkondan aşağı boşaltıyorlardı. Orta Çağ'da sokakta dikkatsizce yürüyorsanız aniden idrara bulanmış olabilirdiniz.
Pandemi bizi maske takmaya alıştırdı, ancak Orta Çağ döneminde farklı nedenlerle burun torbaları takıyorlardı. Sokaklara atılan onca çöp bir süre orada bekliyordu. Burun torbaları, insanların kokuyla başa çıkmasına yardımcı olacak çiçekler içeriyordu.
Muhtemelen insanların denizanası soktuğu zaman üzerine işemeyi önerdiğini duymuşsunuzdur. Orta Çağ'da insanlar açık yaraları tedavi etmek için idrarı kullandılar fakat bu idrar tedavisi ile ilgili bazı problemler vardı. Tamamen steril bir çözüm olmasa da az miktarda bakteri içeriyordu, yine de kişiyi mikroplara maruz bırakıyordu.
Neyse ki, modern antiseptikler sayesinde bu artık almak zorunda olduğumuz bir risk değil ve böyle çözümler yerine modern tıbba başvurabiliyoruz.
Kimse yadırgamasın.Sonumuz orta çağ.Artık nereye işeriz nereye sıçarız bilmem.
bu hava sıcaklığı yağışlar olmazsa kuma sürtüncez kedi gibi