Kitaplar, çocukları bilişsel, duygusal ve sosyal açıdan geliştiren en önemli araçlardan biridir.
Çocuklar kitaplar sayesinde düşünmeyi ve etraflarında olan şeyleri sorgulamayı öğrenirler. Problem çözme becerileri artar. Hayal güçleri, yaratıcılıkları ve görsel becerileri gelişir. Dil becerileri artar. Okuduğunu anlama ve yorumlama, hızlı okuma gibi hem okul hem de yetişkinlik hayatında onlara büyük katkı sağlayacak yetiler edinirler.
• Bebekler kitaptan ne anlar demeyin. İlk aylardan itibaren bebeğinize günlük olarak kitap okumaya başlayın. Bunun için bebeğinizin aç veya uykulu olmadığı, keyfinin yerinde olduğu bir zaman aralığı seçin. İlgisini takip edin. Sıkıldığını fark ettiğinizde okumayı bırakın.
• Bebeğiniz için parlak, büyük, renkli resimli, farklı duyuları harekete geçirecek özellikler içeren, yıpranmaya, ısırılmaya dayanaklı, yıkanabilir bir malzemeden yapılmış, elleriyle tutabileceği boyutta kitaplar tercih edin.
• İlgisini çekecek şekilde sesinizi alçaltıp yükseltin, kitaptaki karakterlerin seslerini taklit edin, mimiklerinizi kullanın. Kitaptaki resimleri göstererek onun da göstermesi için teşvik edin. Kitabın sayfalarını tutmasına, çevirmesine, kitabı fiziksel olarak hissetmesine izin verin.
• Çocuğunuz büyüyünce beraber kitapçıları düzenli olarak ziyaret edin. Kitapları beraber inceleyin. Kitapların üzerinde ya da sunuldukları raflarda belirtilen yaş aralıklarına bakarak kitabın çocuğunuzun yaşına uygun olduğunu kontrol edin. Gerekirse görevlilerden yardım isteyin.
• Kitabın verdiği mesajlara, görsellerine muhakkak göz atın. Dilin düzgün kullanıldığı, çizimleri çocuğun ilgisini çekebilecek kitapları tercih edin. Merak ettiği, ilgi duyduğu konulara yönelik, okurken keyif alıp, heyecanlanabileceği, yeni bilgiler edinmesine yardımcı olabilecek kitaplara yönlendirin. Bir kitap serisini sevdiyse muhakkak serinin devamını da alın. Karikatür, çizgi roman gibi farklı kitap türlerini denemesine fırsat verin.
Görsel olarak canlı, dikkat çekici, içinde bulmaca ve oyunlar olan dergiler okuma alışkanlığı kazandırmaya yardımcı olabilir. Kitap ve dergileri çocuğunuzun evde rahatlıkla ulaşabileceği bir alanda bulundurun.
• Her akşam örneğin uykudan önce, beraber kitap okumaya zamana ayırın ve bunu karşılıklı keyif alacağınız bir rutin haline getirin. Çocuğunuz okumayı öğrene kadar ona siz okuyun. Okumaya başlayınca da biraz siz okuyun, biraz o okusun.
• Kitap okurken monoton, mekanik, düz bir ses tonu kullanmak yerine sesinizi karakterlere göre değiştirmeye, alçaltıp yükseltmeye yani kitap okumayı heyecanlı kılmaya çalışın.
• Zaman zaman, çocuğunuzun okudukları hakkında düşünmesini ve kendi hayatına uyarlamasını sağlamak için 'bu karakter sana birini hatırlattı mı', 'bu olay senin başına gelseydi ne yapardın' gibi sorular sorun.
Kitabın filmi çekildiyse beraber seyredin, kitapla karşılaştırmasını yapın.
• Aynı kitabı tekrar tekrar okumak isterse, bu isteğini anlayışla karşılayın. Sonunu, içeriğini bildikleri kitapları okumak çocuğunuzu rahatlatıp, onu güvende hissettirebilir.
• Kitap okumayı yalnızca uykudan önce yapılacak bir etkinlik olarak sınırlamayın. Arabada, parkta, gezide de kitap okuması için teşvik edin.
• Belki de en önemlisi siz de kitap okuyun. Çocuğunuzun kitap okuduğunuzu görmesini sağlayın. Okuduğunuz kitapların size neler hissettirdiğini çocuğunuza anlatın. Unutmayın, kitaplar sizin hayatınızın bir parçası değil ise çocuğunuzun kitap okumayı sevmesi ve okuma alışkanlığı kazanması çok da mümkün olmayacaktır…
Uzm. Psk. Deniz Bayel
Evimiz kütüphane gibi. Ben çok severim kızımda sevsin istiyorum ama dijital şeyler daha çok ilgisini çekiyor. Yatarken okuyor sadece. Ama yazıda okuduklarımı uygulamaya çalışıcam 😉