Libido, insanların cinsel dürtü veya cinsel istek seviyesini ifade eden bir terimdir. Cinsel dürtü kişinin cinsel arzusunu, iştahını ve enerjisini belirler. Bununla birlikte libido, kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve birçok faktörden etkilenebilir. Biz de bu içerikte sizlere libidonun ne olduğunu ve hangi durumların libidoyu etkilediğini anlatacağız.
Jung'a göre libido, enerji veya hayat gücü anlamına gelir ve cinsel dürtülerin yanı sıra kişinin genel yaşam enerjisini de ifade eder. Aynı şekilde Sigmund Freud da libido kavramını kullanmış ve cinsel dürtülerin insanda temel motivasyon kaynağı olduğunu savunmuştur. Bunların yanı sıra libido, sadece cinsel istekle sınırlı değildir. Kişinin genel yaşam kalitesi, enerjisi, motivasyonu ve tatmini üzerinde de etkilidir. Libido düzeyi kişinin hormonal dengesi, stres seviyesi, duygusal durumu, ilişkileri ve yaşam tarzı gibi birçok faktöre bağlı olarak değişkenlik gösterebilmektedir.
Sağlıklı bir libido cinsel ilişkilerden zevk almayı, sağlıklı bir cinsel yaşamı desteklemeyi ve ilişkilerdeki bağlılığı artırmayı sağlar. Libido düşüklüğü ise cinsel tatminsizlik, ilişki sorunları ve kişisel memnuniyetsizliğe yol açar. Ayrıca, libido düzeyi bazen ciddi bir sağlık sorunun belirtisi olabilir. Örneğin hormonal dengesizlikler, tiroid sorunları, depresyon, anksiyete, ilaçların yan etkileri ve bazı sağlık koşulları libido üzerinde olumsuz etkiler yaratabilmektedir. Bu nedenle, libido düşüklüğü yaşayan bireylerin altta yatan nedenlerin tespiti için bir sağlık uzmanına danışmaları tavsiye edilir. Peki hangi faktörler libidoyu etkiler?
Hormonlar, libidoyu doğrudan etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Östrojen, testosteron ve tiroid hormonlarındaki dengesizlikler libidoyu olumsuz yönde etkilemektedir. Benzer şekilde hormon düzeylerindeki değişimler, cinsel istek ve arzuyu da azaltabilmektedir.
Yüksek düzeyde stres ve sürekli olarak yaşanan anksiyete, libidoyu olumsuz etkilemektedir. Bunun yanı sıra stres, vücutta hormonal değişikliklere neden olduğundan dolayı cinsel dürtüleri azaltmaktadır.
Depresyon, kaygı bozukluğu, ilişki sorunları ve stresli yaşam gibi faktörler libidoyu etkilemektedir. Bu faktörler de bireyde kötü bir tesir bıraktığı sürece, zihinsel ve duygusal sağlık cinsel isteği doğrudan etkileyebilmektedir.
Yaşlanma süreciyle birlikte hormon seviyeleri ve cinsel performans doğal olarak değişmektedir. Hormonal değişiklikler ve yaşa bağlı faktörler, libidoda azalmaya neden olmaktadır. Ancak yaşlanmanın libidoyu doğrudan etkilemediği unutulmamalıdır.
Obezite, diyabet, hormonal dengesizlikler ve kalp-damar hastalıkları gibi sağlık sorunları libidoyu etkileyebilmektedir. Dolayısıyla bu sağlık sorunlarının neden olduğu fiziksel rahatsızlık ve ağrı da cinsel isteği azaltabilmektedir.
Antidepresanlar, anksiyolitikler, tansiyon ilaçları ve hormonal tedavi yöntemlerinde kullanılan birtakım ilaçlar libidoyu azaltabilmektedir. Bu tür ilaçların yan etkileri libido üzerinde olumsuz etkiler yaratabilmektedir.
Aşırı alkol tüketimi ve uyuşturucu madde kullanımı libidoyu olumsuz etkileyen faktörler arasında gelmektedir. Bu maddeler, sinir sistemi üzerinde baskılayıcı etkiler yaparak cinsel isteği azaltabilmektedir.
İlişkideki sorunlar, iletişim eksikliği, güvensizlik ve duygusal uzaklaşma libidoyu etkileyebilmektedir. Sağlıklı bir ilişki, cinsel arzuyu artırabilirken sorunlu bir ilişki libidoda düşüşe neden olabilmektedir.
Yetersiz uyku veya uyku bozuklukları libidoyu olumsuz etkileyebilmektedir. Uyku düzeninin bozulması enerji düzeyini düşürerek cinsel isteği azaltabilmektedir.
Bireyin öz güven düzeyi, beden imajı, cinsel geçmişi ve deneyimleri de libidoyu etkileyebilmektedir. Aynı şekilde özsaygı da libidoya doğrudan etki edebilmektedir.