1958’de Çin, 'Büyük İleri Atılım' adını verdiği iddialı bir kalkınma planına girişti. Mao Zedong liderliğindeki Komünist Parti, halkı üretim, tarım ve hijyen alanında seferber etti. Ancak bu planın bir parçası olarak başlatılan 'Dört Haşere Kampanyası' (Four Pests Campaign), tarihin en trajik çevre felaketlerinden birine dönüştü.
Gelin, Çin için sonu hiç de iyi bitmeyen bu sözde savaşın detaylarına bakalım...
Gerekçe oldukça basitti: Serçeler pirinç tarlalarındaki tahılları yiyor ve üretimi düşürüyordu. Devletin çağrısıyla milyonlarca insan ellerine tencere, tava, sopa ve silah aldı. Her yaştan vatandaş serçeleri öldürmek için seferber oldu.
Kentlerde tencerelere vurularak saatlerce gürültü çıkarıldı; serçeler korkudan uçamaz hale gelip yorgunluktan gökten düşüyordu. Yuvadan alınan yumurtalar kırılıyor, yavrular öldürülüyor, milyonlarca kuşun nesli birkaç yıl içinde yok oluyordu.
Resmi kayıtlar, kampanyanın güya 'başarıyla' sonuçlandığını gösteriyordu. 1,5 milyar fare, 1 milyar serçe, 220 milyon kilo sinek ve 24 milyon kilo sivrisinek yok edilmişti. İlk bakışta halk kendini zafer kazanmış gibi hissediyordu.
Ancak kısa sürede doğanın dengesi bozuldu. Çünkü serçeler yalnızca tahıl yemiyordu, zararlı böcekleri de yiyordu. Serçelerin yok edilmesiyle birlikte çekirge ve diğer tarım zararlılarının sayısı patladı. Tarlaları kaplayan çekirge sürüleri, serçelerin yediğinden çok daha fazla tahılı yok etti. Çin’in tarım üretimi bir anda çakıldı.
Çekirgeler bütün mahsulleri yedi, üstüne kuraklık ve seller de eklenince tarım üretimi dibe vurdu. 1959’da üretim yüzde 15 azaldı, 1 yıl sonra bu oran yüzde 70’e ulaştı.
Kısa sürede ülkenin her yerinden açlık haberleri gelmeye başladı. 'Büyük Çin Kıtlığı' olarak anılan bu dönem, 20 milyondan fazla insanın ölümüne yol açtı. Bazı kaynaklara göre sayı, 40 milyona kadar çıkıyordu. Her şey, doğanın dengesini anlamadan atılan bir adımın sonucu olmuştu.
Bilim insanları 1959’da ölü serçeler üzerinde otopsi yaparak büyük hatayı ortaya çıkardı. Kuşların midelerindeki yiyeceklerin çoğu tahıl değil, böcek artıklarıydı. Serçelerin aslında ekinleri koruyan bir rolü vardı.
Gerçek ortaya çıkınca hükümet kampanyayı sonlandırdı ve serçeler, hedef listesinden çıkarıldı. Yerine tahtakuruları eklendi. Ancak bu karar çok geçti. Çin, ekolojik felaketin etkilerini yıllarca taşıdı...
Sonra öldüdükleri fare ve serçeleri yediler açlıktan. Pandemi de ardından takip etti. Teşekkürler Çin.
doğanın dengesini bozarlarsa sonu kötü olur.
A. qodumun çekik gözlüleri 🤣