Çin yönetimi, azalan doğum oranlarını tersine çevirmeye yönelik politikalar çerçevesinde doğum kontrol ürünlerine tanınan vergi ayrıcalığını sona erdiriyor. 1 Ocak itibarıyla prezervatifler başta olmak üzere çeşitli kontraseptifler yüzde 13 KDV kapsamına alınacak. Bu ürünler, ülkede KDV uygulamasının başladığı 1993’ten bu yana vergi dışı tutuluyordu.
Söz konusu değişiklik, 2024’te yürürlüğe giren ve Çin’in vergi yapısını güncellemeyi hedefleyen yeni KDV düzenlemesine dahil edildi. Çin’de vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 40’ını oluşturan KDV’ye ilişkin bu adım, resmi olarak nüfus politikalarıyla doğrudan ilişkilendirilmese de uzmanlar tarafından doğum oranlarını artırmaya dönük daha kapsamlı bir yaklaşımın parçası olarak yorumlanıyor.
Öte yandan Çin, 30 yılı aşkın süre yürürlükte kalan tek çocuk politikasını sonlandırmasının ardından son on yılda doğumları teşvik etmeye yönelik farklı uygulamaları hayata geçirdi. Çocuk sayısı sınırı üçe çıkarılırken, bazı bölgelerde tüp bebek tedavilerine mali destek sağlandı, çocuk sahibi ailelere maddi teşvikler verildi ve evlenen çiftler için ücretli izin süreleri uzatıldı.
Doğum kontrol ürünlerine vergi getirilmesi, ülkede kamuoyunda ciddi tartışmaları da beraberinde getirdi. Sosyal medyada çok sayıda kullanıcı, düzenlemenin dolaylı biçimde nüfus artışını dayatmayı amaçladığını ileri sürdü. Weibo’da paylaşılan yorumlarda, “İnsanları çocuk yapmaya zorlamak için her yöntem deneniyor” gibi tepkiler öne çıktı.
Yeni KDV düzenlemesi, kontraseptif ürünlere vergi yükü getirirken çocuk bakımı hizmetleri ile “evlilik aracılık hizmetleri” için çeşitli vergi indirimleri öngörüyor. Bunun yanı sıra hükümet, bu yıl ilk kez ülke genelinde bir çocuk bakım destek programını hayata geçirdi. Program kapsamında üç yaş altındaki her çocuk için ailelere yıllık 3.600 yuan (yaklaşık 12.700 TL) ödeme yapılacak. Ayrıca kısa süre önce, doğuma ilişkin tüm sağlık harcamalarının ulusal sağlık sigortası kapsamına alınacağı da duyuruldu.
Ancak hayata geçirilen tüm destek ve teşviklere rağmen elde edilen sonuçlar sınırlı kaldı. Çin’de doğum oranı 2024 yılında binde 6,77 olarak ölçüldü. Bu rakam, bir önceki yıla kıyasla küçük bir artışa işaret etse de uzun dönemli ortalamaların oldukça gerisinde kalıyor. Yaşlı nüfusun hızla artması ve ölüm oranlarının yükselmesi nedeniyle ülke nüfusu son üç yıldır daralmayı sürdürüyor.
Ortaya çıkan bu tablo, hükümetin teşvik odaklı politikalardan daha müdahaleci yöntemlere yönelebileceği yönündeki kaygıları güçlendirdi. Bazı bölgelerde kadınların, yerel yetkililer tarafından adet döngüleri ve doğurganlık planları hakkında telefonla arandıklarını bildirmeleri dikkat çekti. Güneybatıdaki Yunnan eyaletinde ise kadınlardan son adet tarihlerine ilişkin bilgi talep edildiği yönündeki haberler yerel basına yansıdı. Yetkililer, söz konusu uygulamanın hamilelik takibi amacıyla yapıldığını savundu.
ay tam bizimkilerin yapacağı bir hareket keşke örnek teşkil etmeseydiniz millet şimdi çorap bağırsak ne bulursa onu mu takacak..
bizim hamile kalırım doğurmam diyen baykal zihniyetliler buna kızar