LGBTİQ hakları ve eşit-evlilik son zamanlarda gündeme bomba gibi düştü. En son Amerika'da eşcinsel evliliklerin yasallaşmasıyla beraber dünyanın pek çok yerinde LGBT bireyler kendi ülkelerinde de LGBTİQ haklarının yasallaşması için çabalıyor. Çin de bu çabanın devam ettiği ülkelerden bir tanesi. Şimdi hep beraber geçmişten bugüne Çin'de LGBTİQ haklarına ve lezbiyen bir çiftin geçtiğimiz günlerde gerçekleşen gayri resmi evliliğine göz atalım.
Çin'de eşcinsellik eskiden beri belge altına alınmış. Geçmişte eşcinsel ilişkiler hayatın olağan bir parçası olarak görülüyormuş. Hatta şiirlere ve resimlere konu oluyormuş. Eşcinselliğe karşı tutumun Çin kültürüne batı etkisiyle girdiğine dair birtakım iddialar var. Yine de Çin'in geçirdiği çeşitli yönetim evrelerinde LGBTİQ'lara yönelik tutumun yasalarda değişiklik gösterdiğini söyleyebiliriz.
Çin'in eşcinselliğe karşı ilk yasası Song Hanedanlığı'ndan İmparator Zhao Ji'nin Zheng He dönemine (1111-1118) denk geliyor. Yasa seks işçiliği yapan genç erkekleri ağır bambularla 100 falaka cezasına ve 50,000 para cezasına çarptırıyormuş. Song Hanedanlığı'ndan başka bir metinse seks işçiliğini (kadın ya da erkek) yasaklıyor.
Erkekler arasında eşcinsel ilişkiyi yasaklayan ilk yasa Ming Hanedanlığı'ndan İmparator Zho Houcong'un Jiajing döneminde (1522-1567) ortaya çıkmış. Bundan önce erkekler resmi evlilik yapabiliyorlarmış
1655 yılından itibaren, Quing mahkemeleri eşcinsel anal seksi ji jian (homoseksüellik) olarak adlandırdı. 1679 yılında, Qing Hanedanlığı ji jian terimi içeren ilk yasayı geçirdi. Yasa ji jian için bir aylık hapis ve ağır bambuyla 100 falaka cezası içeriyordu. Bu Qing Ceza Hukukuna göre en hafif cezaydı.
1912 yılında Çin Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla beraber Çin feodal geçmişine elveda deyip daha demokratik bir ülke olma yolunda bir adım attı. Aynı zamanda 1912 yılında eşcinsel ilişki yasağı Çin Cumhuriyeti'nde kaldırıldı.
1949 yılında Çin Halk Cumhuriyeti kurulduğunda, Komünist Parti eşcinselliği burjuvazinin kötü etkilerinden birisi olarak nitelendirdi. Eşcinsel olduğundan şüphelenilen insanlar Kültür Devrimi sırasında bayağı sert müdahalelerle karşılaştılar. Ancak, 1997 yılında eşcinselliği ve diğer istenmeyen cinsel davranışları suçlamak için kullanılan 'holiganlık' suçu kaldırıldı. 2001'de Çin Psikoloji Topluluğu eşcinselliği zihinsel hastalık kategorisinden çıkardı.
Çin Halk Cumhuriyeti evlilik kanununa göre evlilik kadın ve erkek arasındaki birliktelik olarak tanımlanıyor. Ancak Pekin ve Hong Kong'da eşcinsel birliktelikleri için sınırlı tanıma ve ilişki içi şiddetten koruma gibi düzenlemeler var.
Çin'de 2009'dan bu yana yirmi yaşın üstündekiler için cinsiyet değiştirme operasyonu yasal. Ancak reşit olmayanlar için böyle bir hak yok.
Çin Halk Cumhuriyeti, İşçi Yasaları kapsamında cinsel yönelim ve cinsel kimliği kapsayan herhangi bir ayrımcılık karşıtı yasa yok. Yalnız Hong Kong ve Makau'da bu konuda yapılmış birkaç ufak düzenleme var.
'Feminist aktivistler Li Maizi ve Teresa Xu tebrik ederim - lezbiyen çift Çin'i eşcinsel evlilik konusunda sınıyor.'
https://twitter.com/LetaHong/status/617350509888970752
'Çinli lezbiyen çift, eşcinsel evliliğin yasallaşmasını zorlamak için 'evlendi': Aşk yasal sınırları tanımaz'