ANKARA (AA) - Çin, ABD yönetiminin ülkedeki bazı üniversitelere ve okullara Konfüçyüs Enstitüleri ile birlikte yürüttükleri dil programları konusunda yaptığı uyarılara ve Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun bu kurumların kapatılması gerektiği yöndeki sözlerine tepki gösterdi.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien başkent Pekin'de düzenlediği olağan basın toplantısında, Pompeo'nun enstitülerin, eğitim kurumlarını Çin yönetiminin 'menfi etkisine' açık hale getirdiği iddiasının 'ideolojik önyargısı ve kişisel siyasi çıkarlarını yansıttığını', 'Çin ile ABD arasında eğitim ve kültür alanındaki ilişki ve iş birliğini baltalamaya yönelik bilinçli bir çaba olduğunu' ileri sürdü.
Enstitülerin yalnızca dil öğrenimini ve kültürel etkileşimi artırmayı hedefleyen siyaset dışı kurumlar olduğunu savunan Sözcü Cao, 'ABD'li siyasiler, ülkeler arası ilişkileri sıfır toplamlı bir oyun olarak kavrayan Soğuk Savaş zihniyetini artık terk etmeli. Eğitim alanında iş birliğini ve kültürel alışverişi amaçlayan programları siyasallaştırmayı ve Çin ile ABD arasındaki karşılıklı güven ve iş birliğine zarar vermeyi bırakmalı.' ifadelerini kullandı.
ABD Dışişleri Bakanlığı ile Eğitim Bakanlığı, geçen hafta Konfüçyüs Enstitüleri ile ortak dil programları yürüten okullara gönderdiği mektupta, bu kurumların Çin Komünist Partisinin ideolojik ve siyasi amaçları doğrultusunda, eğitim kurumlarında ifade özgürlüğünü kısıtlamaya yönelik kullanılabileceği uyarısında bulunmuştu.
Mektupta, üniversite ve okullara, 'kurumların faaliyetlerin izlenmeleri ve eğitim ortamının korunması için gerekli tedbirleri almaları' tavsiye edilmişti.
Çin'in Hong Kong Özel İdare Bölgesi'nde yürürlüğe koyduğu yeni Ulusal Güvenlik Yasasıyla ifade özgürlüğünü ve diğer özgürlükleri kısıtlama yoluna girdiğinin hatırlatıldığı mektupta, yakın zamanda ABD'li bazı üniversite profesörlerinin Çin ve Hong Kong'dan gelen öğrencileri, ülkelerinde herhangi bir yargılamayla karşılaşmaktan korumak adına Çin siyasetiyle ilgili tartışmalardan muaf tuttuğuna dair duyumlar alındığına işaret edilmişti.
Pompeo, dün ülkesinin Florida ve Michigan eyaletlerinde katıldığı radyo programlarında Konfüçyüs Enstitülerinin kapatılması gerektiği görüşünü ifade etmişti.
İngiltere'nin British Council, Fransa'nın Alliance Français ve Almanya'nın Goethe Enstitüleri gibi hükümetin finanse ettiği dil öğrenimi ve kültürel iş birliği kurumları olarak örgütlenen Konfüçyüs Enstitüleri, bu kurumlardan farklı olarak kampüslerde ve örgün eğitim kurumlarında şubeler açarak faaliyet yürütüyor.
ABD'de halen 60'tan fazla üniversitede ve 500'den fazla ilk ve orta dereceli okulda Çin Eğitim Bakanlığı ile bağlantılı Konfüçyüs Enstitüleri ile yürütülen dil programları bulunuyor. Bunların öğretmen kadroları ve eğitim materyalleri Çin tarafından sağlanırken, maliyetler enstitü ile üniversite veya okul arasında paylaşılıyor.
Washington yönetimi, enstitülerin Çinli ve Hong Kong'lu öğrenciler hakkında istihbarat toplama mekanizması ve onların akademik ifade özgürlüğünü kısıtlayıcı bir baskı aracı olarak kullanılabileceğinden endişe ediyor.