Bitki türlerinin %90'ından fazlasında görülen çift cinsiyetlilik yani bilimsel adıyla hermafroditizm yaygındır ancak insanlarda cinsel gelişmeyi etkileyen bu durum ender olarak görülür. Peki, çift cinsiyetlilik nedir? Çift cinsiyetlilik ne zaman belli olur? Merak edilen tüm detaylar haberimizde...
Bazı hormonların eksikliği ya da fazlalığı, bazı kromozom anormallikleri, gebelikte kullanılan bazı ilaçlar doğan bebeğin cinsel organlarında değişikliklere yol açarak cinsiyetin belirsiz olmasına neden olur. Kromozomları veya iç organları dişi olduğu halde, dıştan erkeğe benzeyen cinsel organlar görülebilir. Bazen bunun tersi, yani erkek cinsiyete sahip olduğu halde dış cinsel organları dişiye benzeyen bebekler doğabilir. Kromozomları ve organları hem erkek hem dişi özellikleri taşıyan bebekler de doğabilmektedir. Peki, çift cinsiyetlilik nedir? Çift cinsiyetlilik ne zaman belli olur? Bilinmesi gerekenleri haberimizde bulabilirsiniz...
İnsanlarda, dış genital organlar ve iç üreme organları arasındaki tutarsızlıkları içeren durumlar interseks terimi ile açıklanmaktadır. Interseks durumlar bazen cinsel gelişim bozuklukları olarak da adlandırılır. Bu koşullar insanlarda oldukça nadirdir. Gerçek gonad interseksinde (veya gerçek hermafroditizmde), bir birey hem yumurtalık hem de testis dokusuna sahiptir.
Hermafrodit (ya da intersekslenmiş bir kişi), her iki cinsiyetten de (örneğin, bir penis ve bir vulva) birincil seks özelliklerinin bazılarına ya da tümüne sahip olan kişidir. Yani dış ve iç cinsel ve genital organlar arasında bir uyuşmazlık olduğu bir durumdur.
Gerçek bir hermafrodit hem yumurtalığa hem de testis dokusuna sahip birisidir. Genital bölge, tamamen erkek veya dişi olmaktan, belirsiz görünüşün bir kombinasyonuna kadar değişebilir. Dişi yalancı, bir kişinin normal dişi iç organları olan ancak maskulen (erkeği andıran, erkeğe benzeyen, erkeksi, eril) genital organları olan XX kromozomuna sahip olduğu anlamına gelir; erkek sözde ise bu kişinin XY kromozomları ile doğduğu anlamına gelir. Böyle bir kişi, genellikle karın boşluğunda saklı olan testislere sahiptir. Dış cinsel organlar genellikle dişidir.
Aşağıdaki gibi dört farklı tipte hermafroditizm vardır:
– 46, XX hermafroditizm
– 46, XY hermafroditizm
– Gerçek gonadal hermafroditizm
– Karmaşık hermafroditizm
Modern teşhis yöntemlerinin kullanılmasına rağmen, birçok çocukta hermafroditizmin nedeni tespit edilememektedir. Bu karmaşık ya da idiopatik hermafroditizm olarak adlandırılır.
46, XX hermafroditizm
46, XX hermafroditizmli bir bireyde iki XX kromozomu ve bir kadının yumurtalığı vardır, fakat erkek gibi görünen dış genital bölgeler vardır.
Bu tip genellikle kadın fetusun rahimde erkek hormonlarına aşırı maruz kalmasından kaynaklanır. Labia füzyonu var ve klitoris penisine benzeyecek şekilde büyüyor. Dahili olarak, uterus ve fallop tüpleri gibi kadın cinsel organları normal bir yapıya sahiptir.
46, XY hermafroditizm
46, XY hermafroditizmli bir bireyde genellikle erkeklerde görüldüğü gibi bir X ve bir Y kromozomu vardır, ancak dış genital organlar ya tamamen oluşmaz, ya da dişilerindekine benzemektedir. İç cinsel organlar, özel duruma bağlı olarak normal, eksik veya eksik olabilir.
Bu tip genellikle kadın ve erkek hormonlarının dengesizliğinden kaynaklanır. Testislerin anormal fonksiyonundan, testosteron üretme kabiliyetinin azalmasından veya vücutta üretilen testosteron kullanımının zorluğundan kaynaklanabilir.
Gerçek Gonadal Hermafroditizm
Gerçek gonadal hermafroditizmli bir bireyde hem ovaryan hem de testiküler doku vardır, ya aynı gonadda (ovotestis olarak adlandırılır) ya da bir yumurtalık ve bir testiste. Etkilenen bazı bireyler XX kromozomuna sahiptir, diğerleri XY kromozomlarına sahiptir ve diğerleri her ikisinin bir kombinasyonuna sahiptir. Aynı şekilde, dış cinsel organlar, erkek ya da kadından, belirsizliğe kadar değişebilir.
Bu tür bir hermafroditizmin nedeni açık değildir. Bazı hayvan çalışmaları, tarımsal pestisitlere maruz kalmayla ilgili bir bağlantı önermiştir, ancak bu, henüz insan çalışmalarında oluşturulmamıştır.
Karmaşık Hermafroditizm
Kompleks hermafroditizm, basit 46, XX ve 46, XY’nin ötesinde diğer cinsel gelişim bozukluklarını içerir. Bunlar şunları içerebilir:
45, XO
47, XXY
47, XXX
Bu tip genellikle iç ve dış cinsel organlar arasında bir tutarsızlık ile ilişkili değildir. Bunun yerine, birey seks hormonlarının anormal düzeylerini ve tamamlanmamış cinsel gelişmeyi gösterir.
ÇİFT CİNSİYETLİLİK BELİRTİLERİ
Hermafroditizmin belirti ve semptomları durumun türüne bağlıdır. Bunlar şunları içerebilir:
- Belirsiz cinsel organ
- Çok küçük penis
- Labial füzyon- genital bölgede yapışıklık
- Klitorisin büyümesi
- İnmemiş testisler
- Hipospadias ya da peygamber sünneti; bu durum idrar yolunun sonundaki deliğin penisin alt yüzünde olması halidir.
- Elektrolit anormallikleri
- Gecikmeli, eksik veya anormal pubertal değişiklikler, bunlar aşırı jinekomasti, akne, skolyoz gibi durumlar olabilir.
Eğer kişi gerçek çift cinsiyetliyse, bu durum doğumda fark edilebilir ve 2 yaşına kadar tedavisi tamamlanabilir. Cinsiyete karar verildikten sonra, önce tıbbi tedaviler, hormon tedavileri, ve bunların ardından da plastik cerrahi ile organ düzeltmeleri yapılır.
Psödohermafrodit denilen kişiler, yani yalancı çift cinsiyetliler iki bin doğumda bir görülür. Yani rastlanma oranı daha sık olmasına rağmen bunların fark edilmesi çok geç olmaktadır. Gerçek hermafroditlerin kromozomları hangi cinse yatkınsa, o cinse dönüştürülmeleri gerekir. Psödohermafroditler ise, ergenlik çağında, normal bir gencin gelişimini ve aktivitelerini gösteremezler. Aslında erkek olup da dış genital yapısı dişi görünümde olan ve kız olarak yetiştirilen psödohermafroditler, ergenlik çağına ulaştıklarında adet göremezler.
Ayrıca cinsel organlarının bir derinliği olmadığı için cinsel ilişkiye de giremezler. Bu durumda eğer kişinin kendisi de isterse testisleri alınmakta ve vajen oluğu yapılmaktadır. Bu durumda hasta doğum yapamasa da cinsel ilişkide bulunabilmektedir. Dişi hermafroditlerde ise, içeride rahim ve yumurtalık olmasına rağmen, klitoris bir penis gibi gelişmiştir. Bu kişilerin de ergenlikten sonra normal cinsel aktiviteleri olamamaktadır. Bu nedenle doktora başvurdukları koşullarda kadın oldukları ortaya çıkmaktadır. Bu kişiler eğer erkek olmak isterlerse, rahim ve yumurtalıkları alınmakta ve ameliyatla penisin normal bir penise dönüştürülmesi sağlanmaktadır. Bu kişiler de cinsel ilişkide bulunabilir hale gelmelerine rağmen, üreme yeteneklerini kaybetmektedirler.