Türkiye’de 2002- 2014 yılları arasında, devletin orantısız gücünden toplam 1.179 kişinin hayatını kaybettiği açıklandı.
CHP’nin İnsan Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu ve eski AİHM yargıcı, İzmir Milletvekili Rıza Türmen, TBMM’de düzenledikleri ortak basın toplantısında Türkiye’nin insan hakları karnesini kamuoyu ile paylaştı.
Ali İsmail Korkmaz davasının dünkü karar duruşmasında ortaya çıkan tablonun, Türkiye’de cezasızlık sorununun boyutlarını bir kez daha ortaya koyduğunu anlatan Sezgin Tanrıkulu, güvenlik güçlerine cezasızlık uygulamasına son verilmesini istedi.
CHP İzmir Milletvekili Rıza Türmen de Birleşmiş Milletler’in kabul ettiği Çocuk Hakları Sözleşmesi ve diğer uluslararası sözleşmelere göre çocukların korunması gerektiğini ifade etti. Türmen çocuklara yönelik şiddetin kabul edilemeyeceğini belirterek ”Devlet altına imza attığı ve korumakla yükümlü olduğu çocukları öldürüyor. Buna bir son verilmeli” diye konuştu.
Tanrıkulu’nun değerlendirmeleri şöyle:
“Gezi Parkı protestoları sürecinde 11 kişi yaşamını yitirmiş, 43’ü ağır olmak üzere 8.163 kişi de yaralanmıştı. Ölenlerden biri gerçek mermiyle, diğerleri ise dövülerek, başlarından gaz kapsülüyle vurularak veya göz yaşartıcı gazdan boğularak hayatını kaybetti.
Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH), İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın (TİHV), Gezi Parkı eylemleriyle ilgili hazırladıkları raporda, halka şiddet uygulayanlar hakkında cezai işlem yapılmadığını vurgulamıştı. Buna karşın 5.653 gösterici hakkında toplam 97 dava açıldı. Olaylar sırasında gençleri öldüren kolluk güçleri veya siviller hakkında açılan davalardan biri olan Ali İsmail Korkmaz davası dün sonuca bağlandı. Sanıklara ödül gibi cezalar verildi. Ethem Sarısülük, Abdullah Cömert, Medeni Yıldırım, Berkin Elvan, Ahmet Atakan, Mehmet Ayvalıtaş da Gezi sürecinde hayatını kaybettiler ve onların da failleri ya ortaya çıkarılmadı veya korunup kollandı.”
Tanrıkulu’nun kamuoyu ile paylaştığı tablo şöyle:
Nakledilen 1990'ların davaları
1.1993’te Mardin’de 13 sivil infaz edildi. Tuğgeneral Musa Çitil hakkında ‘birden fazla kişiyi aynı sebeple öldürme’ suçundan 8 Eylül 2012 yılında Mardin 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 13 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istemiyle dava açıldı. Dava daha sonra Çorum’a nakledildi. Burada yapılan birkaç duruşmadan sonra Çitil’in beraatine karar verildi.
2.1993’te Muş’un Altınova ilçesinde aynı aileden dokuz kişinin evlerinde yakılarak öldürülmesi ile ilgili çok sayıda jandarma görevlisinin yargılandığı dava Muş’tan Kırıkkale’ye nakledildi.
3.1993’te Silopi ilçesi Görümlü beldesinde ikisi baba-oğul ve biri köy imamı olmak üzere altı köylünün gözaltında kaybedilmesiyle ilgili, aralarında emekli General Mete Sayar’ın da bulunduğu dava Şırnak’tan Ankara’ya nakledildi.
4.1993’te Diyarbakır Lice ilçesinde dönemin Diyarbakır Jandarma Bölge Komutanı Tuğgeneral Bahtiyar Aydın da olduğu 16 kişinin öldürülmesi ve Lice’nin yakılmasıyla ilgili dava önce özel yetkili mahkemenin olmadığı Eskişehir’e, ardından İzmir’e nakledildi. İzmir ise askeri kişilerin yargılanmasının izne tabi olduğunu belirterek, dosyayı Adalet Bakanlığı’na gönderdi.
5.1993’te Diyarbakır’ın Kulp ilçesinde 11 köylünün gözaltında kaybedilmesi ile ilgili aralarında emekli Tuğgeneral Yavuz Ertürk’ün de bulunduğu sanıkların yargılanmasına ilişkin dava Ankara’ya nakledildi.
6.Van’ın Çaldıran ilçesinde çok sayıda PKK mensubunun sağ yakalandıktan sonra infaz edilmesiyle ilgili açılan dava Van’dan Ankara’ya nakledildi.
7.Hakkâri’de Nezir Tekçi isimli köylünün öldürülmesi ile ilgili dava ise Eskişehir’e nakledildi.
8.Kürt aydın-yazar Musa Anter’in JİTEM tarafından öldürülmesiyle ilgili dava Ankara’ya nakledildi.
9.Şırnak’ın Cizre ilçesinde, 1993-1995 yılları arasında işlenen 20 faili meçhul cinayetle ilgili açılan dava Eskişehir’e nakledildi. Davada emekli Albay Cemal Temizöz, itirafçı ve köy korucuları yargılanıyor.
10. Mardin’de 1992-1996 arasındaki 22 faili meçhul cinayet, gözaltında kaybetme ve köy yakmalara ilişkin dava daha başlamadan güvenlik gerekçesiyle Ankara’ya nakledildi.