Fransa'nın sembol dergilerinden Charlie Hebdo, uzun bir süredir radikal gruplardan tehdit almaktaydı ve bulunduğu merkez, polis tarafından korunuyordu. Ancak 7 Ocak Çarşamba günü, herkesi şok eden o kanlı baskın yaşandı.
Baskının ardından kaçmayı başaran saldırganların yeri tespit edildi, iki günlük bir kovalamacanın ardından binlerce Fransız polisinin katıldığı geniş bir operasyonla kuşatıldı. Paris'te krize sebep olan o üç günde yaşananları, öncesi ve sonrası ile derledik.
1969-1982 arasında yayın yapan Charlie Hebdo, bir süre aradan sonra 1992 yılında tekrar raflarda yerini almaya başladı. Hara-Kiri adı ile başlayan yayın serüveni, daha sonrasında şimdiki adı ile devam etti.
Çarşamba günleri çıkan dergi, anarşist-sol eğilimli yönü ile biliniyor. Radikal dinci gruplar tarafından birçok defa tehdide maruz kalmış Charlie Hebdo, aynı zamanda Fransa'nın etkili siyasi güçlerinden Irkçı Ulusal Cephe (FN) ile de seçim dönemindeki bir karikatüründen ötürü davalık oldu.
Charlie Hebdo'nun aldığı tehditler, karşılaştığı davalar;
Dergi, 1970 yılında Fransa'da 5. Cumhuriyet'in kurucusu Charles de Gaulle'ün ölümüyle dalga geçtiği gerekçesiyle dönemin hükümeti tarafından halkı kine teşvik suçlamasıyla kapatılmıştı.
1981'de aleyhinde kin, nefret ve şiddete teşvik davalarının çokluğu nedeniyle tekrar kapandı.
2006 yılında Hz Muhammed karikatürünü yayınlamasının ardından Fransa İslam İnanç Konseyi (CFCM) tarafından 'din ve ırk temelinde saldırıda bulunduğu' sebebiyle, hakkında dava açıldı. Usul yetersizliğinden beraat etti.
Yine 2006'da dergi binası önüne yangın söndürme cihazı bırakıldı, dergi çalışanları tehdit edildi.
'Şeriat Hebdo' adıyla çıkarılan 2 Kasım 2011 sayısından sonra dergi binasına molotof kokteyli atıldı.
2012'de Irkçı Ulusal Cephe lideri Marine le Pen ile ilgili karikatürlerinden ötürü soruşturma geçirdi.
2012 yılında Müslüman coğrafyada çok tepki çeken 'Müslümanların Mahsumiyeti' filmi ve sonrasında yayınlanan Hz Muhammed karikatürleri ile ilgili olarak, derginin genel yayın yönetmenliğini yapan Charb şu açıklamayı yapmıştı:
'Muhammet'i çizmeye hakkımız olup olmadığını ve bunun tehlikeli olup olmadığını kendimize sormaya başlarsak, sonraki sorular bir Müslüman'ı bir gazetede tasvir edebilir miyiz, ondan sonra da gazetede bir insandan söz edebilir miyiz, olmayacak mı? Sonunda da tasvir edecek bir şey kalmayacak ve dünyada, Fransa'da tepki gösteren bir avuç radikal dinci kazanmış olacak'.
Charb da kanlı saldırıda hayatını kaybedenler arasında yer alıyor.
Maskeli ve silahlı iki saldırgan, 11:30'da derginin ofisini basarak bir polis memuru, bir teknisyen ve 9 dergi çalışanını öldürdü. Binadan ayrılırken de tüm dünyanın zihnine kazınan o acı sahne yaşandı: Saldırganlar yerde yatan yaralı polisi de öldürdüler.
Kanlı baskının ardından soğukkanlı bir şekilde binadan ayrılan saldırganlar, siyah Citroen araçları ile olay yerinden ayrıldı. Aracı bir noktada bırakan saldırganlar, başka bir otomobil ile Paris'in kuzeyine doğru ilerledi ve izlerini kaybettirdi.
Paris'te güvenlik alarmı verildi. Polislerin izinleri iptal edildi, binlerce güvenlik görevlisi mesaiye başladı.
Şehrin kuzeydoğusunda bulunan terk edilmiş bir araçta, güvenlik görevlileri bir kimlik bırakıldığını gördü. Soruşturmanın ardından Paris polisi olayla ilgili üç kişinin arandığını açıkladı, ikisi Kouachi kardeşlerdi. Üçüncü şüpheli ise polise teslim olup suçsuz olduğunu ifade etti.
Saldırının failleri Sherif ve Said Kouachi'nin, El Kaide'nin Irak birimine adam topladığı gerekçesiyle on senedir Fransız istihbaratı tarafından takip edildiği ortaya çıktı.
Kouachi kardeşlerin hayatı
Bebek yaşta terk edilen Sherif ve Said Kouachi, devlet tarafından bir yetimhaneye yerleştirildi. Afrika kökenli kardeşler, zorunlu eğitimlerinin ardından Paris'e döndüler. Sherif, beden eğitimi öğretmenliği eğitimi aldı, bir yandan da pizza servisinde çalışıyordu.
Gençleri Irak'ta El Kaide'ye katmayı amaçlayan Butte-Chaumont örgütü ile temasa geçen Kouachi kardeşler, 2005 yılında bu sebepten dolayı gözaltına alındı.
İki kardeş, cihata katılma amacı ile gittikleri Suriye ve Irak'ta eğitim aldı.
Aynı zamanda Sherif Kouachi'nin bir rap klibi de bulunuyor.
Charlie Hebdo saldırısının sonrasındaki gün, Paris'te 'kurşun geçirmez yelek'li olduğu ifade edilen bir kişi tarafından, polis noktasına ateş açıldı. Saldırıda bir kadın polis hayatını kaybetti.
Resmi olarak Charlie Hebdo baskınının saldırganları ile bir ilgisi olduğu hemen açıklanmasa da, ertesi gün kadın polisin faillerinin de Kouachi kardeşler olabileceği belirtildi.
Paris'te bir markette bulunan yaklaşık 20 kişiyi rehin alan Amedy Coulibaly, 'Kouachi kardeşler'in kuşatması kaldırılmazsa, içerideki herkesi öldüreceğini söyledi.
Radikal gruplarla bağlantısı olduğu iddia edilen Coulibaly, 4 sene hapiste kalmıştı. Sevgilisi olan Hayat Boumeddiene'in ise ona yardım ettiği iddia edildi.
Paris'in kuzeydoğusunda N2 otoyolunda güvenlik güçleri bir aracı takibe aldı. Araçtakilerin Kouachi kardeşler olduğu açıklandı. Aracı, onların Charlie Hebdo saldırganları olduğunu fark eden bir kadından gasp ettikleri açıklanan kardeşler, kovalamaca esnasında polisle çatışmaya girdi.
Dammartin-en-Goele'de sanayi bölgesine giren saldırganlar, burada bir matbaa binasına sığındı.
Matbaada rehin aldıkları müdür, yaralarının tedavisinde kendilerine yardımcı olunca onu serbest bırakan Kouachi kardeşler, polisin diyalog çağrısını reddetti. Matbaada lavabonun altına gizlenen bir tasarımcı ise polise içeriden bilgiler verdi.
Fransız polisi ve özel güvenlik güçleri, hava kararırken hem kuşatma altındaki matbaaya, hem de rehinelerin bulunduğu markete operasyon düzenledi.
Kouachi kardeşlerin ateş ederek binadan kaçmaya çalışırken öldürüldüğü bildirildi.
Rehine krizinin yaşandığı markette ise, saldırgan Coulibaly öldürüldü. Dört rehinenin hayatını kaybettiği bilgisi ise, akşam 21:00'da Cumhurbaşkanı François Hollande tarafından teyit edildi. Ancak rehinelerin polis baskınından önce mi, yoksa sonra mı hayatını kaybettikleri henüz tespit edilemedi.
Paris'teki markette rehine krizine sebep olan Amedi Coulibaly'nin sevgilisi olan Hayat Boumeddiene, şaşırtıcı bir şekilde izini kaybettirdi. Ancak sonradan yapılan araştırmalar, Coulibaly ve Kouachi kardeşlerin saldırılarının arasında bir bağ olduğunu ortaya çıkardı.
2014 yılında, Sherif Kouachi'nin eşi Izzana Hamyd ile 500 telefon görüşmesi yaptığı ortaya çıkan Hayat Boumeddiene'in yakalanması, belki de kanlı baskınla ilgili birçok sırrı açığa kavuşturabilir.
Boumeddiene, şu anda tehlikeli kişi olarak, saldırı şüphelisi olarak Fransa'da her yerde aranan bir isim.
Charlie Hebdo saldırısında istihbarat açıklarını olduğunu itiraf eden Başbakan Valls, teröre karşı mücadele edeceklerini ifade etti. Valls'in 'Terörle savaş halindeyiz. Bir din ya da medeniyetle değil' açıklaması da dikkat çekti.
Kanlı saldırı, başta Paris olmak üzere birçok şehirde protesto edildi. Şehrin sembolü Eyfel Kulesi'nin ışıkları, 9 Ocak Cuma günü, TSİ ile 21:00'da hayatını kaybeden 12 kişiyi anmak için on dakikalığına söndürüldü.
Öte yandan Republique meydanında da yoğun katılımlı bir anma töreni yapıldı. 'Benim adım Charlie' anlamına gelen #JeSuisCharlie etiketi ile, 3 buçuk milyondan fazla tweet atıldı.