2010 yılında Kocaeli Gençlik Derneği'nin düzenlediği basın açıklamalarına katılan Yeliz Esmek Toy, 2 yıl süren yargılama sonunda 9 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 1 Mayıs, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü gibi basın açıklamalarına arkadaşlarıyla birlikte katıldığını söyleyen Toy, 'Bu eylemlerin konusu parasız eğitim talebi, hasta tutsakların bırakılması ve temelde demokrasi talepleriydi. Katıldığım hiç bir basın açıklamasında şiddet olayı yada bir örgütün propagandası asla yapılmadı' dedi.
İstanbul 11'inci Ağır Ceza Mahkemesi'nde 'yasadışı silahlı terör örgütü propagandası yapmak ve örgüt üyesi' olduğu gerekçesiyle 2013 yılında 9 yıl hapis cezasına çarptırılan 27 yaşındaki Yeliz Esmek Toy, Yargıtay'ın kararı onaması halinde 7 aylık kızı İdil Berkin ile birlikte cezaevine gireceği günü bekliyor. Kendisini yargılayan mahkemenin başkanı Metin Özçelik'in paralel yapıdan tutuklandığını, mahkeme savcısı Celal Kara'nın da HSYK tarafından meslekten ihraç edildiğini belirten Toy, 'Yeniden yargılama istiyorum' dedi.