Size güzel şeylerden bahsetmeyeceğim bugün. Cenaze esnasında düşüncesiz insanların yaptığı, can sıkıcı davranışlara ben de maruz kaldım. Bu insanların artık kendilerini fark edip saygılı olması lazım çünkü. Bunları o insanlar duysun, görsün diye yazıyorum.
Not: Fotoğraflar temsilidir.
Barış arkadaşıma da baş sağlığı diliyorum.
Bu hayattaki en yakın arkadaşımı, şefkatine ve varlığına hayran olduğum bir tanecik babannemi kaybettim seneler önce. Çocukluğumdan beri aşıktım ona. Varlığının verdiği mutluluğu, babaannesini çok seven her çocuk gibi tahmin edersiniz. Dünya yıkılsa gitmez gibiydi, öyle bir ihtimal yoktu. Hatta dünya oluşurken bile o vardı sanki, bu hayat onsuz olmazdı nihayetinde. En azından ben böyle kurgulamıştım; yaşamın mütemmim cüzüydü benim için babaannem.
Bir şekilde koştum gittim babaannemin kaldırıldığı hastaneye. Hayatımda morg denilen yerin kapısından bile geçmemiştim, bırakın içeri girmeyi... Ambulansla hastaneye kaldırıldıktan sonra vefat etmiş, kurtaramamışlar. Hastanenin kapısında bir yandan 'Babam iyi mi acaba?' diye düşünüp bir yandan da içim çıkana kadar ağladığımı hatırlıyorum. O gece hayatımın en ağır gecelerinden biriydi işte. Ertesi sabaha yolcu edecektik ve ben bir babaanne nasıl yolcu edilir bilmiyordum; dahası bunu hiç istemiyordum zaten.
Birini kaybettiğinizi, karşınızdaki bazı insanların olaya yaklaşımı ile idrak ediyorsunuz bazen. Mesela ölen kişinin nüfustan düşürülmesi için belgelerin düzenlenmesini isteyen görevli sizden vefat edenin kimliğini istiyor. Bürokratik işlemlerde tamamen yalan olarak yer aldığınızı o an fark ediyorsunuz: bir varsınız, bir yoksunuz. İşte bu kadar basit. Sonra kefen ölçüsü için boy ve kilo soran başka birisi geliyor, gayet normal bir şekilde cevap veriyorsunuz. Birinin yıllarca süren varlığını, boyuyla, kilosuyla ve resmi evrakta yazan ismiyle silinmesini sağlamanız sadece birkaç dakikanınız alıyor. Ne tuhaf, ne acı, ne boş...
Hangi birini anlatacağımı inanın bilmiyorum, düşündükçe yeniden sinirlerim bozuluyor ama insanların bunları fark etmesi lazım. Mesela cenaze namazı için toplanan insanların şu soruları beni çıldırttı: 'Kaç yaşındaydı?' 'Eee olay nasıl olmuş peki?' Yahu orada bir üzüntü yaşanıyor, bunun sırası mı şimdi? Ayrıca bunun kime ne faydası var? Sen eğer orada bulunuyorsan bir acı paylaşmak için, güç vermek için varsın. Vefat eden kişinin yaşına ya da ölüm şekline göre mi üzüleceksin? Yapmayın bunları rica ediyorum.
Bunun sosyolojik karşılığı herhalde 'pornografi' olurdu. Yakınları kenarda metanetle beklerken, son görevlerini yapmak isterken ölü bir bedenin yolculuğunu merak eden insanlar birbirinin üstüne çıkıyordu neredeyse. Siz ne yapıyorsunuz ya?
Bu bahsettiğim insanlar vefat eden kişinin çok yakınları olmasa da tanıyan kişiler. Elbette herkes üzüntüsünü farklı yaşar, bunu sorgulayamayız. Ancak orada sakin kalmak için çaba sarf eden insanlar var. Çok ağlayan en çok üzülen demek değil ki. İnsanların, üzüntüye olan saygılarını sorguladım ister istemez. Bu yaşananlar normal değildi...
İnanın bana, ben böyle bir çiğlik görmedim. Cenaze evine gelen yiyecekler, cenaze sahibinin bu tür şeylerle uğraşmaması için yapılır. Bir de 'ölmüşlerinin canına değsin' diye bir inanış da var. Yani bir hayır, bir anma gibi de yiyecek içecek dağıtılır. Amaç sadece bu, bu kadar! Bakın, o esnada 'Ayran yok mu?' diye sağa sola bağıran insanlar, tuz isteyenler hatta pul biber soranlar bile oldu. Ben hayatımda böyle bir saygısızlık görmedim. Bunun acıya ortak olmakla ne ilgisi var söyler misiniz bana?
Daha mezarlıktan yeni gelmişiz, acımız içimizde büyümüş dağ olmuş, oradan birisi kalkıp buzdolabını, kilerde duran erzakları boşaltmaya başladı. Ve çok acıdır, bunu yapan kişi çok yakınımız. Yakınlık derecesini belirtip iyice sizi sinirlendirmek istemiyorum. Ama ben 'Şu patatesi ve soğanları da çantana at kızım, eve götürürüz' lafını çok net bir şekilde duydum. Şu kadarını söyleyeyim, ben o akrabamla hala daha görüşmüyorum.
Mesela bir cenaze sahibini çıldırtan en sinir cümleyi söyleyeyim: 'Ölenle ölünmüyor işte...' Eee? Bu ne şimdi? Bakın bu bir teselli değil. Söyleyecek bir sözünüz yoksa ya da durum karşısında tıkandıysanız lütfen sessizliği seçin. Sizin görev diye yaptığınız ziyaretler ve ettiğiniz laflar, karşınızdaki acılı insanı daha da üzebiliyor. Maneviyat bambaşka bir şey, bunu her zaman sözlerle hissettiremezsiniz. Yalvarıyorum, bu tür acı yaşayan insanlara biraz saygı gösterin ve onların daha fazla üzülmesine katkıda bulunmayın.
Ben çok sevdiğim babaannemi kaybettim. Benim yaşadığım kayıp, insanların da yaşamış olduğu kayıplardan sadece bir tanesiydi. Sevdiğiniz insanların sesini son kez duyduğunuzu o an asla bilemezsiniz; hiçbir zaman da bilemeyeceksiniz. Hayat, yaşadığımız mutlulukların ve acıların toplamı işte... Üzüntü, mutluluk, şaşkınlık, korku ne varsa hepsi insana dair. Fakat bir insanı mutlu etmek de, üzmek de sizin elinizde. Lütfen insanların acısını paylaşırken daha düşünceli ve hassas olun. Yapamıyorsanız da sessiz kalın. Saygılı olmak bir erdemdir...
En kızdığım şeydi. Annem ölmüş ayakta duramıyorum. Biri dönüp bana mezarlıkta ne dağıtcaz diye sormuştu. Aq ben mi düşünücem, bana niye soruyosunuz bok yesinler demiştim. Bağıra bağıra söylemiştim. Hele o bana sarılıp sarılıp ağlayanlar, annesiz mi kaldın kızım sen demeler, çok çekti kadın öldü kurtuldu demeler, taşınırsınız bu evden demeler, akrabalarımın ver şu kedileri artık demeleri, annem öldü diye evimi yeniden dekore etmeye çalışmaları. Kaç kişiyi kavga ederek susturduğumu hatırlamıyorum bile.
babamın cenazesinde çok yağmur vardı. hoca mezar başında dualar ettiriyordu. densiz aşağılık herifin teki "hoca yeter çok ıslandık" dedi. bilader ve ben kendimizi zor tuttuk herife dalmamak için. sırf babamızı son yolculuğuna uğurlarken saygısızlık etmeyelim diye. o yemek mevzusu zaten ayrı bir mallık. kim ne yerse yesin. benim bildiğim acılı aileye konu komşu yemek yapıp getirmeli ama bizim mersin yöresinde hemen ne yemek vereceğiz telaşı başlar. o acıda bir de bu saçma geleneklerle uğraşıyoruz. vasiyet ettim zaten ben ölünce yemek verilmesin. bunu da cenaze namazında herkesin duyacağı şekilde okunmasını istedim ki yemek için falan eve gelecekler gelmesin.
siz bide erkeklerin dışarıdaki muhabbetlerini dinleyin cenazeyle alakaları yok futbol siyaset vs. herkes bi köşede kıkırdamalar kulisler çayyy yoğmu yeğenimciler