Geçtiğimiz günlerde Fatih Sultan Mehmed'in Müslümanlığı konusundaki tartışmayla gündeme gelen İTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Celal Şengör, bu sefer de Kanuni Sultan Süleyman'a salak dedi. Piri Reis'in ''Kanuni gibi bir salağın döneminde'' doğmuş olmasını şansızlık olarak nitelendiren Şengör, ''eğer Fatih devrinde doğsaydı bugün Amerika gibi sömürgelerimiz olmuştu'' dedi.
Bir defa Piri Reis, Kanuni devrinde doğmamıştı. Bu denizcimizin 1470'li yılların başında doğduğu tahmin edilmektedir. II. Bayezid devrinde donanmaya fevkalade önem verildiğinden, Piri Muhyiddin, o yıllarda donanmada yüksek rütbede olan amcası Kemal Reis'in yanında bizzat askerî seferler ve keşiflere katılarak yetişmişti.
Piri Reis'in Kolomb ve diğer denizcilerin çizdikleri haritalar ve çeşitli kitaplar üzerinde çalışarak vücuda getirdiği bu dünya haritası İspanya, Portekiz, Afrika ve Amerika kıyılarını göstermekteydi.
Ünlü denizcimizin günümüze bıraktığı en mühim eseri Kitab-ı Bahriye 1526'da I. Süleyman'a takdim edilmişti. Yazar bu geniş hacimli eserinde yıllardan beri denizlerde edindiği tecrübelerini en ince ayrıntısına kadar anlatıyor ve kendinden sonra yetişecek olan bahriyelilere de mükemmel bir başvuru rehberi bırakıyordu.
Bundan sonraki yıllarda hem ilmî hem de askerî alanda yükselişine devam eden Piri Reis, 1547'de Hint Kaptanlığına getirilmiş ve Basra çevresinde bir dizi başarılı harekat gerçekleştirmiştir. Dolayısıyla bu ünlü denizcimizin hayatı hakkında bilinenlere bakıldığında, kendisinin zirve döneminin Kanuni devri olduğu açıkça görülmektedir.
1553'te Süveyş'te uğradığı bir yenilgiden sorumlu tutularak idam edilen Piri Reis'in ölümünde, Mısır Beylerbeyi Semiz Ali ve Basra Beylerbeyi Kubâd Paşaların olumsuz söylem ve tavsiyelerinin ciddi şekilde etkili olduğu bilinmektedir.
Netice itibarıyla Piri Reis'in ölümünde olayın detaylıca araştırılmadığı ve çok hızlı bir kararla hüküm verildiği anlaşılmaktadır. Bu durum filhakika büyük bir ''talihsizlik'' olarak tanımlanabilir. Fakat bunun faturasını tamamen Kanuni Sultan Süleyman'a kesmek ve padişaha ''salak'' demek gibi bir ayıba gerekçe olamaz. Özetle Şengör'ün bu söylemi subjektiflik sınırlarını fazlasıyla aşmıştır. Gerek tarih bilimi genelinde gerekse Osmanlı Tarihi özelinde fonksiyonu yoktur.
"Zirve dönemini yaşadı" ne demek yahu? Görende, Kanuni elinden tuttu sanacak. Böylesine yetenekli bir insanı, Fatih çok daha iyi bir şekilde kullanabilirdi demek istemiş Celal Şengör. E haklı olabilir, gayet normal. Aralarında büyük bir vizyon farkı var. Aha yanıldın Celal Şengör demek ile maalesef hiç bir yere varılmıyor. Kendisini istese uzun uzun açıklar ve bundan mantıklı yönler çıkarırız diye düşünüyorum.
adamin laflarini carpitip durmayin. celal sengor bu her zaman boyle patavatsiz konusmalari olmustur. davranisi uygun degil ama bir bakima hakli. fatih daha bilimsel yaklasan bir padisahti.. piri reis de cografi bilgisiyle osmanliya daha cok sey katabilirdi tabii ki bilim dahilinde.. kendisi de her seyden once bir yerbilimci oldugu icin piri reise oldukca ilgi duyuyor olabilir. bu da icinde bir yara olmustur ve bu sekilde dile getirmistir. Mustafa Kemal Ataturk'e o kadar laf ediliyor bakip geciyorsunuz bunu ne kadar buyuttunuz ya. sanki osmanli cok bi seymis gibi..
"salak" ifadesi doğru değil. fakat celal şengör neye göre yanılıyor? kendisi piri reis'in başarısız olduğunu iddia etmiyor, fatih döneminde yaşamış olsa çok daha başarılı olabileceğini söylüyor. "en büyük eserini kanuni döneminde ortaya koymuştur dolayısı ile celal şengör yanılıyor" derseniz muhakeme yetinizi sorgulatırsınız.