Cambridge Sözlüğü her yıl olduğu gibi 2025’in kelimesini açıkladı ve sonuç hiç şaşırtmadı. Yılın kelimesi 'parasosyal' oldu. Milyonlarca kişinin ünlülerle, influencerlarla ve hatta yapay zeka araçlarıyla kurduğu tek taraflı bağlar sonunda sözlüğe damga vurdu. Kelime yıllardır akademik alanda bilinse de yeniden görünür oldu.
Peki parasosyal tam olarak ne anlama geliyor? Bakalım...
Parasosyal, bir kişinin tanımadığı bir ünlüye, içerik üreticisine ya da dijital bir figüre karşı geliştirdiği tek taraflı yakınlık hissi anlamına geliyor. İlk kez 1956’da televizyon izleyicilerinin sunucularla 'arkadaşmış' gibi hissetmesini tanımlamak için kullanıldı.
Bugün sosyal medya sayesinde bu bağ çok daha yaygın. YouTuberlar, influencerlar, sporcular ve müzisyenlerle kurulan bu duygusal yakınlık Cambridge Sözlüğü'nün kelimeyi yılın seçimi yapmasında büyük rol oynadı.
Taylor Swift ve Travis Kelce’in nişan haberinde görüldüğü gibi insanlar ünlülerle aralarında gerçek bir bağ varmış gibi yoğun duygusal tepkiler verebiliyor. Psikologlara göre bu ilişki tamamen tek taraflı olsa da kişide tanıdıklık ve güven hissi yaratıyor.
Böyle bir durumda da influencerların etkisini artırıyor; takipçiler onların kararlarına, önerilerine ve yorumlarına gerçek bir arkadaş tavsiyesi gibi davranabiliyor.
Cambridge Üniversitesi’nden profesör Simone Schnall, parasosyal ilişkilerin yapay zeka ile farklı bir seviyeye taşındığını söylüyor. Kullanıcılar bazı yapay zeka modellerini arkadaş ya da güvenilir bir destek olarak görmeye başlayınca tek taraflı duygusal bağlar oluşuyor. Bağlar gerçekte karşılığı olmayan bir ilişki yanılsaması yarattığı için uzmanlar tarafından dikkatle değerlendiriliyor.
Cambridge Sözlüğü, parasosyal kelimesiyle birlikte 'delulu', 'skibidi', 'slop' ve 'tradwife' gibi internet kültürünü yansıtan binlerce yeni kelimeyi de sözlüğe eklemişti.