Çalışma yaşamında geçici iş ilişkisi ve uzaktan çalışmayı kapsayan güvenceli esnekliği hayata geçirecek düzenlemeler yapılıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Süleyman Soylu, uzaktan çalışma, tele çalışma, evden çalışma esnekliğini sağlayacak, kadınları, gençleri, doktora ve master öğrencilerini sigortalı iş hayatına kazandıracak, iş hayatına esneklik getirecek çalışmayı bugün Meclis komisyonuna sunacaklarını açıkladı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Süleyman Soylu
Bakan Soylu, bugün TBMM komisyonuna sunulması beklenen iş hayatına esneklik getirecek düzenlemenin ayrıntılarını anlattı.
Dunya.com'da yer alan habere göre önceki gün İstanbul Üsküdar’daki SGK Misafirhanesi’nde bir grup ekonomi gazetecisi ve köşe yazarıyla bir araya gelen Bakan Soylu, çalışma hayatına ilişkin bir dizi önemli açıklamalarda bulundu. Bu yıl işyerlerinin kayıtdışı çalışma ile iş sağlığı ve güvenliği bakımından sıkı bir biçimde denetleneceğini duyuran Bakan Soylu, bir gün bile çalışanın kıdem tazminatını alacağı bir modeli amaçladıklarını kaydetti.
‘Güvenceli esneklik’ ile ilgili düzenlemelerin, Türkiye’de istihdam genişletici reformlardan biri olacağını kaydeden Bakan Soylu, bu konuda hazırlanan bir sunumu da gazetecilerle paylaştı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürü Nurcan Önder’in aktardığı sunumda yer alan bilgilere göre:
Güvenceli esneklik yaklaşımıyla, evden çalışma ve tele-çalışma mevzuatta uzaktan çalışma olarak düzenleniyor.
İş hayatı ile alile hayatının uyumu esas alınarak, doğum izni kullanan, yarı zamanlı çalışanlar iş güvencesine kavuşuyor.
Kayıtdışı olarak evlerde yapılan işler ile mevsimlik tarım işleri istihdam güvencesi olan ve sigortalı işlere dönüşüyor.
Güvenceli esneklik yaklaşımıyla, geçici iş ilişkisi kurma imkanının verileceğini belirten Önder, AB Yönergesi ve ILO normlarına uyumlu olarak getirilen düzenlemelerle, işçinin iş görme edimini yerine getiremediği ve iş sözleşmesinin askıda kaldığı hallerde, mevsimlik tarım işlerinde, ev hizmetlerinde, işletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde, iş güvenliği bakımından acil olan işlerde veya üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı sebeplerin ortaya çıkması, işletmenin iş hacminin öngörülemeyen şekilde artması ve dönemsellik arz eden iş artışları halinde geçici iş ilişkisi kurulabileceğini kaydetti.
Verilen bilgiye göre, geçici iş ilişkisi ile işçinin askerlik hizmeti, yıllık izin, hastalık hali, doğum izni gibi iş görme edimini yerine getiremediği hallerde işini kaybetme kaygısı olmaksızın güvenceyle esnek çalışma imkanı getiriliyor.
Düzenlemede, ev hizmetleri ve mevsimlik tarım dışında geçici iş ilişkisine 4 ya da 8 ay gibi süre sınırlamaları getirilecek. Ayrıca, iş hacmi artışında işyerindeki daimi işçi sayısının dörtte biri olacak şekilde kota uygulanacak. İşveren işten çıkardığı işçisini, 6 ay içerisinde geçici işçi olarak çalıştıramayacak. Son altı ay içerisinde toplu işçi çıkarma yapılması halinde de geçici işçi çalıştırılamayacak. Grev ve lokavt esnasında geçici işçi çalıştırılmamasını öngören düzenlemeye göre, geçici işçi çalıştıran işveren, işyerindeki istihdam durumunu işyeri sendika temsilcisine bildirmekle de yükümlü olacak.
TBMM komisyonuna gelmesi beklenen düzenleme ile geçici işçi çalıştıran işveren; işyerinde açık iş pozisyonlarını öncelikli olarak geçici işçiye bildirecek. Çocuk bakımı, kantin, ulaşım imkanları ve benzeri çalışma koşulları açısından işçisiyle emsal yapan iş yapan geçici işçi arasında esaslı bir neden olmadıkça ayrım yapamayacak. Geçici iş ilişkisi sözleşmesinin tamamlanmasına rağmen geçici işçiyi çalıştırmaya devam ederse o işyerinde daimi sayılacak. Öte yandan, kamu kurum ve kuruluşlarında, yer altında maden çıkarılan işyerlerinde ve aynı iş için 6 ay geçmedikçe geçici iş ilişkisi kurulamayacak.
İş Kanunu'na göre işverenin işçisini, holding bünyesi içinde veya yapmakta olduğu benzer işlerde çalıştırılması koşuluyla başka bir işverene altı ayı geçmemek ve en fazla 2 kez yenilenmek üzere geçici olarak devredebildiğine dikkat çeken Bakan Soylu, “2003 yılından bu yana mevzuatımızda bulunan bu sınırlı düzenleme çalışma hayatının ihtiyacını karşılamıyor. OECD’de en katı iş kanunları Türkiye’de. Oysa, 2023’te iş gücüne katılımı yüzde 55’e ulaştırma, işsizliği ise yüzde 5’e düşürme hedefimiz var. İstihdamı zenginleştirmeden ve çeşitlendirmeden bu katılığı aşmak mümkün değil. Güvenceli esneklik düzenlemeleri ile kayıt dışı olarak evlerde yapılan işler, mevsimlik tarım işçileri, istihdam güvencesi olan ve sigortalı çalışılan işlere dönüşecek. Çalışma ortamında sıkıntı olmaması için tarafl arla istişare ettik ve tedbir düşündük. Daimi işçi de geçici işçi de güvence altında olacak” diye konuştu.
Düzenlemenin kadınlar, master ve doktora öğrencileri ile engellilerin geçici iş ilişkisi kurarak sosyal güvenliğe kavuşacağını belirten Bakan Soylu, iş hayatında yeni trendlerin ortaya çıktığını, kimi vatandaşların örneğin 3-4 ay çalışıp, 8 ay gezmeyi ya da farklı faaliyetler içinde bulunmayı tercih ettiklerine de dikkat çekerek, geçici iş ilişkisine yönelik düzenlemelerin bu ihtiyaçlara da cevap vereceğini vurguladı.