İnsan kaynakları ve yönetim, geleneksel olarak insanlar arası etkileşime dayalı bir alan olmuştur. Ancak günümüzde yapay zeka (YZ) teknolojilerinin gelişimi, şirket yönetiminde ve çalışan ilişkilerinde yeni soruları gündeme getiriyor. Çalışanlar için iş kolları her geçen gün daralırken işin yönetim kısmı ne kadar güvenli kimse henüz bilmiyor.
İşte yapay zekanın tehdit oluşturabileceği unsurlar ve özellikle yönetim aşamasında yapılabilecek iyileştirmeler!
Yapay zekanın yükselişi heyecan verici şekilde ilerliyor olsa da gerçekten de ileride işsizlik sorununu artırabilecek gibi görünüyor. Pazarlamadan satışa, otomatik mail sisteminden içerik üretimine kadar bütün sektörlere farklı biçimlerde entegre olan YZ, ileride işletmelerdeki bütün kontrolü ele geçirerek yönetici koltuğuna oturma potansiyeline de sahip.
Genel olarak yapay zekanın gelecek iş kolları üzerindeki etkileri iki farklı görüş altında inceleniyor. Birinci grup yapay zekanın doğrudan insan çalışanların yerini alacağını düşünürken, diğer grup yapay zekayı sadece işletmeleri daha etkili ve verimli çalışmaya iten bir fırsat olarak görüyor. Dolayısıyla yapay zeka doğru kullanıldığında iş kaybından ziyade artan performans ve iş gücü habercisi olabilir.
Öte yandan, bir işletmeyi yapay zeka ile yürütmenin bazı görevlerde insan çalışan kaybına yol açacağı da bir gerçek. Bir dizi manuel sistemi otomatik hale getirerek insana kıyasla çok daha yüksek verime sahip olan yapay zeka, işletmelerdeki belirli görevler için hem ucuz hem de kaliteli bir iş gücünü tanımlıyor. Ayrıca çiftçilik ve inşaat gibi tehlikeli alanlarda çekinmeden görev alabiliyor.
Yapay zekanın yükselişi veri analiz ederek işe alım gibi önemli kararlarda bile insanı devre dışı bıraktığından, şimdilerde işletmelerin tamamen yapay zeka kontrolüne girip girmeyeceği tartışılıyor. Genel olarak dijital sistem üzerinden performans analizleri ve takipleri yapan yapay zeka, kimin hangi görev için daha uygun olduğunu belirlemede insanla yarışır bir başarı sergiliyor. Üstelik insana ait duygusal sorumluluğa sahip olmadığından sadece iş verimine yönelik en analitik sonuçları sunabiliyor.
Elbette yapay zekadan bütün işleri yapması en azından ilk aşamada beklenmiyor. Veri girişi ve basit karar alma mekanizmaları 2030'a kadar büyük ölçüde yapay zeka ile tamamlanacak gibi görünüyor olsa da yaratıcılık ve insan etkileşimi gerektiren alanlarda yapay zekanın hala kapaması gereken ciddi bir açık var. Dolayısıyla geçiş aşamasında yapay zekaya ilgili kodları giren ve onu kullanmayı iyi bilen uzmanlara olan gereksinim hemen her iş kolunda giderek artıyor.
Yapay zeka, yöneticilerin çalışma stratejisini değiştirmesine ve belirli görevleri otomatikleştirerek zamandan kazanmasına yardımcı olabilir. Örneğin; envanter takibi, performans ölçümü ve ödeme izleme konularında yüksek verim sağlayabilir. Bu sayede yöneticilerin daha önemli görevlere odaklanmasına izin vererek şirket karlılığını artırabilir. Yapay zekanın sunduğu veriler ürün ve hizmet kalitesini geliştirmek için kullanılabilir.
Yapay zekanın doğrudan yönetim birimlerini ele geçirmesi yakın vadede söz konusu değil gibi görünüyor. Fakat şirketi oluşturan iş gücünün belirli bir bölümünün insansı robotlar olacağını söylemek için kahin olmaya gerek yok. Çünkü düşük maliyetli, yüksek verimli ve aktif çalışan hibrit sistemler hem insan etkileşimine hem de şirket büyümesine normal insan çalışanlardan çok daha fazla yardımcı olabilir.
Daha uzun vadede ise yapay zekanın kendi bilincini kazanması, çalışmak için insana gereksinim duymaması ve özgürlüğünü kazanarak bir şirketi tek başına yönetmesi mümkün olabilir. Nitekim çalışmalar devam ettikçe eskisine kıyasla kat kat hızlı gelişen yapay zeka, gelecekte işletmelerin ana yöneticisi olabilir. Fakat burada her iki taraf için de en iyi kurgu, işletmeleri bir miktar otomasyon bir miktar duygusal insan zekası ile birleştirmek olmalı. Böylece fütüristik ama kalıcı bir işletme kurulabilir.