Atatürk'ün ölüm belgesini imzalayanlardan Prof. Dr. Mehmet Kamil Berk, Atatürk'ün çenesini 'Gazi Mustafa Kemal' yazılı bir bir mendille bağladı. Ata'nın kız kardeşi Makbule Hanım, cenazenin Ankara'ya gönderilmeden önce dini bir tören yapılmasını istedi. Bunun üzerine 19 Kasım sabahı Atatürk'ün cenaze namazı kılındı.
Şimdi sıra Atatürk'ü biricik başkentine, Ankara'ya götürmeye gelmişti.
Cenaze aynı gün Yavuz Zırhlısı ile İzmit'e, oradan da Ankara'ya taşındı.
Başkenti, Ata'yı büyük bir hüzünle bekliyordu.
20 Kasım 1938'de Ankara'da naaşı için karşılama töreni yapıldı. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, TBMM Başkanı Abdülhalik Renda, Başbakan Celal Bayar ve tüm devlet protokolü hazır bulundu.
Cumhurbaşkanı İnönü, o gece radyoda Atatürk için bir veda konuşması yaptı.
İnönü'nün veda konuşması ise şu sözlerle sona eriyordu:
'Devletimizin banisi ve milletimizin fedakar hizmetkarı...
İnsanlık idealinin aşık ve mümtaz siması...
Eşsiz kahraman Atatürk.
Vatan sana minnettardır.'
Atatürk'ün naaşı müzede dört ay kaldıktan Mart ayında defnedildi.
Aynı yıl da Anıt mezarın nerede ve hangi mimariyle yapılacağına ilişkin tartışmalar başladı.
Yapılan değerlendirmeler sonucunda Ankara'nın Çankaya ilçesinde kalan Rasattepe'de anıtın inşa edilmesine karar verildi ve 1944 yılı itibarıyla çalışmalar başladı.
Ekim 1953'de Anıtkabir'in inşaatı tamamlandı.
Yapılan transfer işleminin ardından Anıtkabir'e nakledilen Atatürk; tam 70 yıldır burada Ankaralıların bağrında uyuyor.
Atatürk'ün naaşı ise mozolesinin bulunduğu ziyaretçilere açık bölümün altındaki özel mezar odasında yer alıyor.
Mezar odasında Türkiye'nin tüm şehirlerinden ve Selanik'ten getirilen topraklar bulunuyor.
Oda'ya özel görevliler dışında ziyaretçilerin girişine ise izin verilmiyor.
Günümüzde Anıtkabir'de yalnızca Atatürk ve İnönü'nün mezarları yer alıyor.
Çıkartılan kanuna göre Anıtkabir'e Atatürk ve İnönü dışında kimsenin cenazesinin defnedilmesine izin verilmiyor.
Anıtkabir'in güvenliği ve tüm denetimi ise Türk Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı Anıtkabir Komutanlığı tarafından sağlanıyor.
Sonraki yıllarda restore edilen Anıtkabir'in içinde Milli Mücadele ve Devrimler sürecini anlatan bir Müze de inşa edildi. Burada Atatürk'ün eşyaları ve hatıraları da sergileniyor.
Yıkılan bir imparatorluğun küllerinden yeni bir vatan kuran; gidecek başka bir yeri olmayan milyonlarca insana Anadolu'da bağımsız bir devlet armağan eden Atatürk; kendisine sığınak ve karargah olan Cumhuriyet başkenti Ankaralılara emanet.
Büyük önderin fani hayata gözlerini yummasının 85. yılında kendisini bir kez daha sevgi, saygı ve özlemle anıyoruz.
Ruhun şad olsun.
Biz O’nun gövdesine tapan bir putperest değil, ölmez eserine ve mânasına bağlı bir şuuruz. O, kendi vücuduyla beraber kaybolacak fani bir milletin değil, kendi manasıyla beraber yaşayacak ebedi bir milletin yaratıcısıdır." Peyami Safa (Cumhuriyet Gazetesi, 11 Kasım 1938) ♾ Onu anıyoruz, anlıyoruz ve anlatıyoruz ♾
Yaşadığımız onca adaletsizlik, haksızlık sonrası özlemimiz daha çok artıyor.. Ülkene evlatlarına verdiğin değer, saygınlık geride bıraktığın bu Cumhuriyet ilelebet yaşayacak. Fikirlerine, hatıralarına düşmanlık ve nankörlük edenler asla güzel anılmayacak! Biz özgürlüğümüzü sana borçluyuz Atam rahat uyu..🖤∞