Abla madilenme yazımıza tikel! Bu söylediğimizi anlamadıysanız muhtemelen Lubunca bilmiyorsunuz demektir. Osmanlı döneminden beri ülkemizde LGBTQ bireyleri tarafından kullanılan kur argonu olan Lubunca'nın tarihini gelin birlikte öğrenelim. Hadi buyurun.
Twitter ve Instagram'ın ortaya çıkmasından önce Lubunca, öncelikle LGBTQ, seks işçileri, özellikle de trans kadınlar arasında kullanılıyordu. Transseksüel bir erkek ve aktivist olan Gizem Derin, “Lubunca acil bir ihtiyaç için doğdu” diye açıklıyor. “Trans kadınlar tarafından yaratıldı. Sokaklarda yürürken kendilerini taciz suçlarından ve polisten korumaları gerekiyordu.”
Bu dilin ilk kaydedilen örnekleri 1980'lerdeydi, ancak dilsel ipuçları, 1900'lerin başlarında Osmanlı döneminin sonunda kullanımda olduğunu gösteriyor. Yaklaşık 400 kelimeden oluşan bu dili 17. ve 18. yüzyıllar arasında köçekler ve tellaklar konuşuyormuş. Labunca daha sonra LGBTQ üyeleri arasında kullanılmaya başladı.
Lubunca'nın kökü olan 'Lubni', Romanca 'fahişe' kelimesinden gelir. Lubunca'yı kapsamlı bir şekilde inceleyen sosyo-tarihsel bir dilbilimci olan Nicholas Kontovas, geç Osmanlı döneminde, Romanların Osmanlı toplumunda yaşadığını söylüyor. Yine bu sıralarda, daha önce orta ve üst sınıflar arasında seks işçiliği merkezleri olan geleneksel Türk hamamlarının çoğu, erkek ve trans seks işçileri için merkez olmaktan çıktı.
Kontovas, “Lubunca ve ortaya çıktığı sosyal bağlam, Osmanlı'nın erkek-erkek cinselliğine yönelik değişen tutumlarından kaynaklanıyor” diyor.
Kontovas'a göre, birçoğu 25 yaşında olmalarına rağmen erkek seks işçilerine onlara “oğlan” deniyordu. O zamanlar üst sınıflar arasında bir erkek eşine olan görevlerini yerine getiriyorsa başka bir erkekle birlikte olması sorun olmuyordu. Ancak Osmanlı İmparatorluğu geriledikçe, bu değerler yavaş yavaş değişmeye başladı ve 1900'lerin başında erkeklerin erkeklerle birlikte olması ahlaki olarak tabuydu.
Kontovas, bunun Lubunca'nın kökeni olabileceğine inanıyor. Hamamlar artık seks işçileri için güvenli özel alanlar olmaktan çıkmış ve Romanların paylaştığı mahallelerde queer seks işçileri toplulukları ortaya çıkmıştır.
1925'ten önce Türk alfabesi Arap alfabesine dayanıyordu. Kontovas gülerek, “Türkçe beş kelimesi, alt anlamına gelir çünkü Arap rakamı beş, yuvarlak bir şeye benziyor” diyor. Bu, Lubunca'nın insanların Osmanlı alfabesine aşina olduğu bir zamanda, yani 1920'lerin sonlarında Osmanlı dönemine kadar kullanıldığı anlamına gelir.
Dilbilimciler ve sosyologlar, Lubunca'yı ilk olarak 80'ler ve 90'larda kaydetmeye başladılar, ancak Kontovas bunun, Lubunca'nın büyümesi nedeniyle değil, seks tartışmasıyla ilgili tutumların o dönemde ortaya çıkmaya başlamasından kaynaklandığını düşünüyor.
'Lubunca farklılaşabilir, diyor. Bir yanda daha geniş halk tarafından parça parça kullanılan ana akım Lubunca olabilir. Öte yandan, ihtiyaç duyulduğu sürece büyümeye ve değişmeye devam edecek olan gizli Lubunca olabilir.'
Abuş: Öpmek
Alıkmak: Yapmak, etmek / İlgilenmek, kur yapmak, sarkmak
Abuş alıkmak: Öpüşmek
Altım: Yanımdaki
Babilof Naşlatmak: Gaz çıkarmak
Cici: Sperm
Cici Naşlatmak: Boşalmak
Cıvır: Kız
Concon / Çoçon: Testisler
Çorlamak: Çalmak, hırsızlık yapmak
Dikel: Bakmak
Gullüm: Eğlence, gırgır, şamata
Hatay'a Gitmek: Mastürbasyon yapmak (Hatay'ın plaksı 31'dir.)
Koli: Cinsel ilişkiye girmek
Kür: Yalan
Kolika alıkmak: Makyaj yapmak
Madilik: Bela çıkarmak
Laço: Maskülen tavırlı erkek
Şugar: Güzel, hoş
Tikelmek: Bakmak
Hataya gidip cici naşlatacam bir dil bir insan abi 😅😅😅
ben bi hataya gidip geleyim
Bir dönem (1995 filan) araştırma yazım için veriler ararken sohbet ettiğim trans bireylerin aralarında kullandığı lisan.