Bülent Fidan Yazio: Markalara “TRendpaper” Notları

Her yıl dünyada değişik parametreleri bir araya toplar, yaşanan felaketleri, siyasal olayları, göçleri, dünyada pek çok ana sektörün üretim durumlarını inceler, bunun yanında bir de alt kültürlerde ve üst sosyal çevrelerde ileriye yönelik olabilecek akımları ele alıp iki yıl sonrasının trendlerini açıklamaya çalışırız. Neden iki yıl sonra? Çünkü aslında trendler farklı alanlarda “üretim sürecini” anlatmaya çalışır. Bu yılki üretim, ancak iki yıl sonra pazara sunulur hale gelir. Moda dediğimiz durum da trendler sonrası ürünleşip ticari bir nesne olarak karşımıza çıkar. Yani moda, trendleri takip eder. Kısaca özetlersek, trendler herhangi bir alandaki yoğunlaşmadır. Moda da trendden esinlenerek kısa dönemlerde geniş kitleler için ürün üretmesidir.  

Covid-19 pandemisi geçen yıl yaptığımız genel trend açıklamalarının büyük kısmının devre dışı kalmasına neden oldu. Küresel alttrendlerden etkilenerek oluşturulan renkler, kumaşlar, yapısal tasarım kalıpları doğal olarak zaten üretime girmişti ve bunlarda değişim olmadı. Bu nedenle 2021 genel tasarım trendleri de açıkladığımız ana hatları taşımaya devam edecek. Ancak bu dönem tüketici tercihlerinde ve davranışlarında zorunlu olarak önemli değişim oldu. Daha çok dışarıya açılacağını, sokakta zaman geçireceğini öngördüğümüz tüketici, pandemi nedeniyle evinde kalıp oyalanma ve uğraşı alanı olan evini zorunlu olarak seçti. Üstelik evini aynı zamanda kendisi ve eşi için bir işyeri, çocukları için okul, aile yaşlıları için bakımevi alanı yaptı.

1) Tüketicileri sadece bir tüketici olarak görmekten vazgeçin. 1980’lerde Alvin Tofler’in gelecek toplumları ile ilgili tanımlarında ilk dile getirilen “türetici”, özellikle pandemi ile hayatımıza şu dönem yerleşmeye başladı. İngilizce procumer (consumer ve producer birleşimi) adı verilen ve Türkçe olarak da “türetici” olarak adlandırılan yeni bir evre. Tüketiciler artık “türetici” (üreten tüketici) olarak iki yön bulunuyor. İlki eskiden hobi dediğimiz evde-elde-kişisel üretim, kişisel ihtiyaçları karşılamak amacına dönüştü (evde ekmek, kahve, kıyafet vd. yapmak). İkincisi de özellikle teknoloji ile bilgiye ve üretime bağımsız olarak erişen bireylerin üretim durumu (dijital dünyada yapılabilecek ve kişisel bağımsızlığı sağladığı düşünülen her şey). Markaların anlayacağı üzere, tüketici de artık üretiyor. Siz de ürünlerinizi geliştirirken bu durumu dikkate alın. Belki üretim konusunda müşteri ve tüketicilerinizi dahil etmek yeni bir akım olabilir.

2) Müşteri ve tüketicilerinizi, evde kendi başlarına yapabilecekleri tasarımlarla buluşturun. ‘Ben yaptım’ hissini yaşamasını sağlayacak ürünler geliştirin, onlara sunun ve belki onların o ürünü tamamlamasını isteyin (İKEA’nın evde montaj sürecini düşünün).

3) Evlerini eskisinden daha fazla kendi özel yaşam alanlarına dönüştürecek ürünler sunun. Pandemi öncesi evlerini düzenleyen-tasarlayan müşterileriniz, eve gelecek misafirleri etkilemek için çaba sarf ederdi (gösterişçi tüketim). Oysa şimdi evinde kendi başına kaldı ve evinin tam da şu an ona mutlu olacağı bir mekân haline dönüşmesi için çaba gösteriyor (haz alma tüketimi-kendini ifade faydası). Kişiselleştirilmiş ürünler yaratın. Markanızı müşterinizin kimliğine özel bir hale dönüştürün.

4) Trendleri takip ederek ürün geliştirme ve iyileştirme yapın. Üründen çok, o ürünün tüketicide yaratacağı hissi hayâl edin.

5) Evde yaşam sürecinde tüketicileriniz çiçek bakımından evde üçüncü nesil kahve yapımına, dijital dünyada pazar oluşturmadan internette fenomen olmaya, hiç mutfağa girmeyen erkekler bile yemek yapmaya ve hatta bazıları balkonunda sebze üretmeye başladı. Evde iş dışında da değerlendirilecek ve insanların kendilerine özel alan oluşturacakları-becerilerini keşfettikleri bir zaman dilimi daha var. “Zamanı” üretime yönlendirin.

6) Unutmadan söyleyeyim “etnik ürünler” el işi dolap kapağından duvar tabağına, evde rahatça giyilecek kıyafetlerden yöresel yemek ritüellerine kadar her kategoride giderek artacak. Bu nedenle etnik-yerel kimliklerden oluşacak modernize edilmiş ürünler üzerine çalışmanızı öneririm.

7) Tüketici şimdi kendine özel olarak düzenleyeceği evini ve özel yaşamını, özel olmaktan çıkararak, evdeki başarıları ve yaptığı her şeyle birlikte dijital dünyaya taşımaya başladı. Özellikle onun bu yönelimine yardımcı olacak markaları tercih edecekler. Yöntem markalara kalıyor.

Pandemi öyle ya da böyle hem tüketicilere hem de markalara çok şey öğretti. Ancak artık geleceğe adım atmak gerekiyor. Trend analizlerini herkes takip etmeli, geleceği önceden görerek işlerine yön vermeliler.  

(TRendpaper, Brand Suite İstanbul’un trend yorumlarını içeren ve belli dönemlerde yayınlanan trend içerik markasıdır.)