Bulaşık makinesi hayatımızı kolaylaştıran en büyük icatlardan biri olabilir ama ona her şeyi emanet etmek… İşte orada bir durmak lazım! Çünkü bazı eşyalar, makineden sağlam çıkmak yerine dramatik bir veda sahnesi yaşatabiliyor. Bazen çatlıyor bazen de küçülüp bambaşka bir boyuta geçiyor. En kötüsü de makineye zarar verip seni büyük bir masrafla baş başa bırakabiliyor. O yüzden makineye at gitsin kolaycılığı yerine neyin yıkanıp yıkanmaması gerektiğini bilmekte fayda var.
İtiraf edelim hepimiz yıkamaya üşenip makineye atıyoruz... Ama ahşap mutfak gereçleri, sıcak su ve buharla dolu bulaşık makinesine girdi mi adeta sauna sonrası çöken yorgunluk gibi formunu kaybediyor. Suya doydukça çatlayabiliyor, eğilebiliyor ve zamanla üzerinde bakteri birikmesine yol açacak gözenekler oluşabiliyor. Ayrıca deterjanlar, ahşabın doğal dokusunu bozarak ömrünü ciddi şekilde kısaltıyor. Yani hem hijyen açısından riskli, hem de en sevdiğin kaşık bir anda mutfakta çöp kutusuna en yakın aday haline gelebiliyor.
Kristal bardaklar ne kadar zarifse, bulaşık makinesinde o kadar kırılganlar. Yüksek ısı ve güçlü su püskürmeleri bu narin bardaklarda çatlaklara, çiziklere ve zamanla matlaşmaya neden olabiliyor. Hele hele makinenin içindeki diğer sert eşyalarla temas ederse, o bardak şıklığını değil, kırık dökük bir veda anını yaşıyor. Parıltısını kaybetmeden kullanmak istiyorsan, onları elde yıkamak en mantıklı ve güvenli seçenek.
Sıcacık çayı saatlerce sıcak tutan termoslar makinede kendini kaybedip sıcak tutma gücünü bırakıp geliyor! İçlerindeki vakumlu yalıtım sistemi, yüksek ısı ve deterjanla zarar görebiliyor bu da termosun en temel işlevini yitirmesi anlamına geliyor. Ayrıca su buharı, çift cidarlı yapıların arasına sızarsa hem paslanma hem de kötü koku riski doğuyor. Yani termosun da bir sabrı var bu yüzden onu elde yıkamanda fayda var.
Ona uzun uzun bakıp bunu yıkarken dikkatli olayım dediğin tabaklardan biri varsa onu sakın makineye atma! El boyaması ya da üzeri desenli bu tabaklar, bulaşık makinesindeki sıcak su ve deterjanla birlikte zamanla solmaya, çizilmeye ve desenlerini kaybetmeye başlar. Her yıkamada biraz daha sade bir tabağa dönüşür, sonunda desenler hayal olur. Hem estetik hem de kullanım ömrü açısından, bu tabaklara nazik davranmak en iyisidir.
Yapışmaz tavalar mutfağın yıldızları olabilir ama bulaşık makinesinde parlamayı değil sönmeyi seçiyorlar! Makinedeki yüksek sıcaklık ve yoğun deterjanlar, teflon kaplamayı zamanla aşındırıp çiziklere neden olabilir. Bu da hem yapışmaz özelliğin kaybolmasına hem de sağlığın için riskli maddelerin açığa çıkmasına yol açabilir. En güzeli bu tavaları nazikçe elde yıkamak ve tüm özelliklerini korumaya almak!
Şef bıçağına yatırım yaptıysan onu bulaşık makinesine atarak düşman ilan etmek istemezsin! Makinenin içindeki sıcaklık ve deterjan, bıçakların keskinliğini alıp götürürken sap kısmını da gevşetebiliyor. Üstelik zamanla paslanma gibi sorunlar da ortaya çıkabiliyor. Bıçağın en iyi performansını sergilemeye devam etmesini istiyorsan elde yıkamak şart!
Aile yadigarı fincanların ya da özel gün tabağı olarak saklanan porselenlerin yeri makine değil nazik ellerin dibi! Bu tür tabaklar yüksek sıcaklığa ve deterjana karşı çok dayanıksızdır desenleri silinir, çatlamalar oluşabilir ve telafisi mümkün olmayan zararlar görebilir. Üstelik çoğu zaman mikroskobik çatlaklar fark edilmeden genişler ve günün birinde tabağın elinde dağılmasıyla sonuçlanır. Bu riski almaya değmez özel porselenler özel ilgiyi hak eder.
Yıkamaya en çok üşendiğimiz şeylerden biri de mutfakta çoğu zaman elimiz kolumuz olan o plastik saklama kapları... Makinede yüksek ısıda eriyip yamulabilir, şekil değiştirip kapağı bile oturmaz hale gelebilirler. Ayrıca bazı plastikler, deterjan kalıntılarını içinde tutarak hem kötü kokulara hem de sağlık açısından riskli bir duruma neden olabilir. Eğer plastik kaplarının sağlam kalmasını istiyorsan düşük ısıda elde yıkamak en güvenli yol. Ya da daha sağlıklı bir şekilde cam saklama kaplarına geçiş yaparak yıkama konusunda da rahata erişebilirsin.
Bakır eşyalar mutfağına ışıltı katabilir ama bulaşık makinesine girdikleri anda o ışıltı yerini donuk bir kahverengiye bırakır! Sıcak su ve deterjan, bakırın yüzeyini aşındırarak rengini matlaştırır ve zamanla yeşilimsi oksitlenmeler oluşabilir. Bu da hem estetik açıdan can sıkıcıdır hem de bakırın güvenli kullanımını etkileyebilir. Eğer bakır kapların göz kamaştırmaya devam etmesini istiyorsan onları elde yıkamalısın.
Silikon mutfak gereçleri her ne kadar esnek ve dayanıklı görünse de kalitesiz olanları bulaşık makinesinde formlarını kaybedebilir. Yüksek sıcaklık ve deterjan bazı silikonları bozarak yapışkan bir yüzeye ya da yamuk yumuk bir şekle dönüştürebilir. Özellikle renkli silikonlarda zamanla solma da görülebilir. Bu yüzden silikon malzemeleri makineye atmadan önce bir düşün deriz.
Blender, mikser gibi mutfak aletlerinin bıçaklı başlıklarını ya da motor bağlantılı parçalarını makineye atmak onlara bir daha çalışmasan da olur demek gibi bir şey! Yüksek sıcaklık, bu parçalarda bulunan hassas mekanizmalara zarar verebilir, keskinlik azalır hatta motor sistemi su kaçırırsa tamamen bozulabilir. Üstelik bu tarz parçaların makinede yıkanması garanti dışı da sayılabilir. O yüzden teknolojik mutfak dostlarını nazikçe elde yıkamak hem uzun ömür hem de sağlıklı kullanım sağlar.