Senelerdir iç içe yaşamamıza rağmen, son senelerde sosyal medya ve televizyon programlarıyla ancak farkına varabildiğimiz otizm, çok hassas ve özel bir konudur. Bugün de Dünya Otizm Farkındalık Günü. Peki siz otizmin, otizmli çocukların ve onların ebeveynlerinin ne kadar farkındasınız?
Beynin ve sinir sisteminin yapısını ya da işleyişini etkileyen bir sürecin sonucu ortaya çıktığı düşünülüyor otizmin. Genetik temelleri olabileceği gibi, çevresel faktörlerle tetiklendiği görüşü de hakim. Otizmin çocuk yetiştirme özellikleriyle yada ailenin ekonomik koşullarıyla ise hiçbir ilişkisi yoktur.
Erkek çocuklarında kız çocuklara oranla 3-4 kat daha fazla görülen otizmin bu nedenle erken dönemde teşhisi ve kontrol altına alınması, hem otizmli bireyin yaşam kalitesi ve hayat karşısındaki duruşu hem de ailesi açısından son derece önemlidir.
Uzmanlar teşhisi iki temel noktaya ayırıyor; ”Sosyal İletişim ve Etkileşim Sorunları” ve “Tekrarlayan/Takıntılı Davranışlar ve Sınırlı İlgi ya da Etkinlikler”.
Sosyal iletişim sorunları, ismini söylediğinde bakmamak, göz kontağı kurmamak, arkadaşlık ilişkisi geliştirememek, kişilerin ilgisine kayıtsız kalmak, konuşma başlatamamak, sohbet sürdürememek, bazı sözleri anlamsızca tekrarlamak, arkadaşlarının oyunlarına katılmamak gibi belirtilerken;
Tekrarlayan ve takıntılı davranışlar ise, bazı objelere aşırı ilgi duymak, mesela çamaşır makinesini saatlerce izlemek, düzenine ve rutinlerine aşırı bağımlı olmak, ani düzen değişikliklerine aşırı tepki vermek sallanmak ya da çırpınmak, ayak ucunda yürümek, belli ses, doku yada koku gibi duyusal uyanlara karşı aşırı tepkili olma yada tepkisiz kalma gibi davranışlardır.
Özellikle ebeveynlerin, çocuklarının hareketlerinde, kaç yaşlarında olurlarsa olsunlar, bir değişiklik fark etmeleri durumunda, bu durumu reddetmeyip en yakın zamanda bir uzmana gitmeleri gerekmekte. Asla vakit kaybetmeden bir uzmandan yardım ve eğitim almanın, otizmli çocukların hayatında ne kadar büyük bir fark yarattığı tartışılmaz bir gerçek.