Bazı tarihi belgeler olaylar yaşandıktan ve tarih kitapları yazıldıktan yüz yıl sonra ortaya çıkıp tarihin yeniden yazılmasını zaruri kılacak bilgiler içerebilir. İngiliz arşivlerinde yer alan ve çok gizli olarak sınıflandırılan bu rapor Atatürk ve Türk-Arap ilişkilerine dair bildiğimiz her şeyi unuturacak şeyler söylüyor olabilir.
Şimdilerde Princeton'da araştırmalarını sürdüren tarih araştırmacısı Ömer Faruk Polat'ın Twitter hesabında yaptığı araştırmayı sizinle paylaşmaya geldik, sözü ona bırakalım.
Bilgiler sansasyonel olmadığı gibi yüzeysel kalmış. Arap isyanının sebebi İ.T'in Türkleştirme politikası değildir. Araplardaki Türk karşıtlığı İ.T'in kuruluşundan 9 sene önce Beyrut'ta başlamıştır. Bizde Türkçülük denilen hareket azınlık olan bir kitlenin kısıtlı fikirleriyle sınırlı kalmıştır ki, Osmanlı Devleti'inde milliyetçilik duyguları en son uyanan iki ırk Arnavutlar ve Türklerdir. Bizdeki Türkçülük anlayışı milliyetçilik olarak değerlendirilemez ama işte yokluktan öyle demek zorunda kalmışlar.
Bu gün biz Qafqazda bir millət olaraq qalmışıqsa buna görə ilk öncə Ənvər paşaya və onun təlimatlatdırdığı-qardaşı Nuru Paşaya borcluyuq. Osmanlı siyası arenasında İttihad və tərəqqi yaxşı və ya pis nə edibsə bunun bizə aidiyyatı yoxdur. Erməni dığalarının və rus çariziminin tapdağı altında əzilmişdik. Məkanları uçmağ olsun.