Bir çikolatayı kırdığınızda genellikle eşit parçalara ayrılmasını beklersiniz. Ancak Tony’s çikolataları düzensiz yapısıyla dikkat çekiyor. İlk bakışta bu tasarım rastgele gibi görünebilir. Fakat arkasında çok güçlü bir mesaj var. Çikolata endüstrisine gönderme yapan marka, aslında çok önemli bir mesaj veriyor. Gelin beraber bakalım...
Hollandalı gazeteci Teun van de Keuken, çikolata sektöründeki insan sömürüsünü fark etti. Çoğu kakao üretiminde çocuk işçiliği kullanılıyordu ve bu durum göz ardı ediliyordu. Van de Keuken, konuyu gündeme getirmek için televizyon programlarında bu gerçeği anlattı.
Ancak yetkililer bu davayı kabul etmedi. Üç yıl süren araştırmalara rağmen sektörde bir değişim yaratamayınca çözümü kendi çikolatasını üretmekte buldu. Böylece Tony’s Chocolonely doğdu.
Tony’s Chocolonely’nin çikolataları bilinçli olarak düzensiz tasarlandı. Bunun sebebi, çikolata endüstrisindeki adaletsiz kâr dağılımını temsil etmek. Çikolata sektörü büyük şirketler tarafından kontrol ediliyor. Kârın büyük bir kısmı bu dev markalara giderken, kakao çiftçileri adil bir kazanç elde edemiyor. İşte Tony’s, çikolatasının tasarımını kullanarak bu derin eşitsizliği görünür kılmak istiyor.
Tony’s çikolatalarının alt kısmı, Batı Afrika kıyılarının bir haritasını temsil ediyor. Çikolata üzerindeki parçalar ise Gine Körfezi’ni ve kakao üretiminin en yoğun olduğu ülkeleri gösteriyor:
Fildişi Sahili,
Gana,
Togo ve Benin (alan yetersizliğinden dolayı tek bir parça olarak gösterilmiş),
Nijerya ve Kamerun’un bir bölümü.
Fildişi Sahili ve Gana gibi ülkelerde kakao tarlalarında çalışan işçiler, aşırı sıcak hava koşulları altında fiziksel olarak oldukça zorlayıcı işler yapıyor. Ağır kakao meyvelerini toplamak, taşımak ve işlemek büyük bir efor gerektiriyor. Ayrıca tarlalarda çalışanların büyük bir kısmı, yeterli güvenlik önlemleri olmadan çalıştıkları için ciddi yaralanmalara maruz kalabiliyor.
Çoğu kakao çiftçisi ve tarlada çalışan işçi, günde 2 dolardan az kazanıyor. Bu, temel gıda ve barınma masraflarını karşılamak için bile yetersiz bir gelir demek. Büyük çikolata markaları milyar dolarlık kârlar elde ederken, kakao üretiminin en önemli halkasında yer alan işçiler bu gelirden neredeyse hiç pay alamıyor.
Dünya çapında milyonlarca çocuk, kakao üretiminde çalıştırılıyor. Çocuklar genellikle eğitimden mahrum bırakılıyor ve küçük yaşlardan itibaren ağır işlerde çalışmak zorunda kalıyor. Bazıları ise ailelerinin geçimine katkı sağlamak için tarlalara gönderiliyor.
Büyük çikolata firmaları, yıllardır 'çocuk işçiliğini bitirme' ve 'etik üretim' konusunda açıklamalar yapıyor. Ancak birçok marka hala kakao tedarik zincirinde insan sömürüsünün önüne geçemiyor. Bazı şirketler adil ticaret sertifikaları alarak işçilerin daha iyi şartlarda çalışmasını sağlamaya çalışsa da bu uygulamalar sektör genelinde henüz yaygınlaşmış değil.