Dünya da ABD öncü olmak üzere enflasyondaki yükseliş piyasalarda fiyatlamaların tek belirleyicisi oluyor. Enflasyonun yarattığı ortamda para politikaları, merkez bankalarını hamleleri ve dolaysıyla resesyon endişeleri de bu yönde alt maddeler olarak bulunuyor.
Bugün yurt içinde açıklanan cari işlemler dengesinde açık beklentilerin altında gelse de sürüyor.
BİST 100 endeksi geçen haftanın son işlem gününde yüzde 1,11 oranında düşüşle 2.543,10 puandan haftayı tamamlarken, haftalık bazda da gerileme kaydetti.
Uzmanlar veriler açısından yoğun bir haftaya girildiğini hatırlatırken, merkez bankaları ise Fed öncülüğünde öne çıkıyor. Bugün ise öne çıkan veriler yurt içinde ödemeler dengesi ile sanayi üretimi, İngiltere'de büyüme ve sanayi üretimi verileri olacak. Oynaklık konusunda ise uyarılarını sürdüren uzmanlar, yatırımcılara temkinli olmaları gerektiğini hatırlatıyor.
BIST 100 endeksi günü yüzde 1,30 oranında 32,96 puan düşüşle 2.510,14 puandan kapatırken, işlem hacmi 36,3 milyar TL oldu.
Geçen haftanın son işlem gününde ABD'de açıklanan enflasyon verisi yıllık yüzde 8,6 oranında gerçekleşirken, Aralık 1981 tarihinden bu yana en yüksek artış görüldü. ABD'de enflasyonun 41 yılın zirvesine çıkmasının Cuma günü Wall Street'e getirdiği satışın bugün Asya'da devam etmesi Avrupa borsalarını da vurdu.
ABD borsasında S&P 500 endeksi yüzde 2,29, Nasdaq endeksi yüzde 2,69 ve Dow Jones endeksi de yüzde 1,80 oranında değer kaybı ile yeni haftaya başladı.
Avrupa borsalarında satış baskısı ise derinleşti. İngiltere'de Nisan ayında GSYH'nın beklenmedik bir daralma göstermesi de Avrupa borsalarındaki aşağı hareketi güçlendirdi.
İngiltere'de Johnson hükümetinin AB ile Brexit sonrası ticaret için yapılan Kuzey İrlanda Protokolü'nün iptali için parlamentoya teklif getirecek olması ve AB'nin buna olası yanıtlarının yarattığı tedirginlik de aşağı harekete destek veriyor. Londra'da FTSE 100 Endeksi Cuma günün göre yüzde 0,9 ekside. DAX yüzde 1,05 gerilerken, CAC-40'ta kayıp yüzde 1,3'ü aştı.
Asya borsalarında da farklı bir durum görülmezken, satıcılı seyir yeni haftaya taşındı. Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,94 oranında düşüle kapanışa hazırlanırken, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,2, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 3,24 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 3,3 oranında değer kaybetti.
Dolar/TL geçen haftayı cuma günü yüzde 0,45 oranında azalışla 17,1192'den tamamlarken, bugün bankalar arası piyasada 17,26 seviyesinde güne başladı. Dolar/TL serbest piyasada 17,16 seviyesinden güne başlarken an itibarıyla 17,23, euro/TL ise 18,05 seviyesinden başladığı günde 18,08 seviyesinde bulunuyor. Euro/dolar paritesi de geçen hafta başlayan gerilemesini sürdürerek 1,048 seviyesinde bulunuyor.
Tahvil piyasalarında da satış baskısının arttığı görülürken, getiri eğrisinin tersine döndüğü görülen varlıklar ile resesyon korkuları da güçleniyor. ABD'nin 2 yıllık tahvil faizi yüzde 3,20 ile 2007'den bu yana en yüksek seviyesine çıkarken, 3, 5, 10 ve 30 yıllık ABD tahvil faizlerinde getiri eğrisi tersine dönerek resesyon riskini fiyatlamaya başladı. Bugün de ABD'nin 10 yıl vadeli tahvilinde getiri yüzde 3,21 ile 2018'den bu yana görülen en yüksek seviyeye çıktı.
Geçen hafta cuma günü beklentileri aşan ABD enflasyonu ile Avrupa'da tahvil getirilerinin hızla yükseldiği de görüldü. Bu sabah da Almanya'nın 10 yıl vadeli tahvilinde getiri yüzde 1,524 ile Nisan 2014'ten bu yana görülen en yüksek seviyeye çıktı. İtalya'nın da 10 yıl vadeli devlet tahvilinde getiri yüzde 3,886 ile Ocak 2014'ten bu yana görülen en yüksek seviyeye çıktı
Japonya Merkez Bankası (BoJ) tarafından da bu hafta cuma günü beklenen para politikası kararları öncesi dolar/yen yeni haftaya Fed endişeleri ile Ocak 2002'den bu yana en yüksek seviye olan 135,16 seviyesine çıkarak başladı. BoJ Başkanı Kuroda, açıklamasında yendeki keskin değer kaybının arzu edilmediğini ve kurdaki hareketleri, ekonomiye etkisini yakından izlediklerini söyledi.
Gün sonunda dolar/TL 17,23, euro/TL 18,06 ve euro/dolar paritesi 1,044 seviyesinden işlem gördü.
Altın, geçen haftanın son işlem gününde açıklanan ABD enflasyonu Fed'den beklenen faiz artışlarının hızlanacağı öngörüsüyle hareket ederken, geçen haftaya 1.851 dolar seviyesinden başlayan ons altın 1.860 haftayı 1.871 dolar seviyesinden tamamladı. Bu haftaya ise başlarken ise gerileyen altın 1.858 dolardan işlem görürken, gram altın 1.029 liradan karşılık buluyor.
ABD'de açıklanan enflasyon verisi, Fed'den gelecek faiz artırımlarının Eylül ayına kadar yarım puanlık adımlar ile süreceği sinyallerini verirken, 40 yıllık zirve ise bu beklentilerin daha hızlı ve büyük adımlar olabileceği endişesi yarattı.
Bu hafta gözler Fed Başkanı Jerome Powell'ın Çarşamba günü yapacağı basın toplantısında olurken, altın genel olarak belirsizliklerde güvenli liman olarak algılansa da faiz oranlarındaki artış, altın üzerinde baskı yaratıyor.
Altın gün sonunda ons bazında 1.830 dolardan, gram bazında da 1.014 liradan karşılık buldu.
Küresel enflasyon konusunda endişeler ve ekonomik büyümenin daha da baskı altına girebileceği değerlendirmeleri petrol fiyatlarını aşağı çekiyor.
Pekin'de COVID-19 vaka sayılarının hafif bir artış göstermesinin Çin'in akaryakıt talebinin hızla canlanacağı beklentilerini yatıştırmasının da etkisiyle petrol fiyatları 2 doların üzerinde geriledi.
ICE'de Brent petrol bu sabah 119,54 dolar/varil seviyesini gördü ve şu sıralarda Cuma gününe göre 2,02 dolar düşüşle 119,90 dolar/varil seviyesindeyken, NYMEX'de Batı Teksas petrolü Cuma gününe göre 1,99 dolar kayıpla 118,69 dolar/varil seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, güçlü ABD dolarının ve stagflasyon korkularının petrol fiyatlarını baskı altında tuttuğunu, ancak kısa vadede belirleyici faktörün Çin'de talebin normalleşmesi yönünde yaşanacak gelişmeler olacağını vurguluyorlar.
Gün sonunda Brent petrol varili yüzde 1,07 oranında yükselişle 123,32 dolardan işlem gördü.