Borsada GameStop Vakası! Küçük Yatırımcıların Az Parayla Büyük Yatırımcıya Karşı Kazandığı Finans Olayı

06.10.2022 - 09:07

06.10.2022 - 09:20

Son aylarda Borsa İstanbul'da yaşananlar gözlerin yeniden BİST'e çevrilmesine neden olurken, her daim fillerin çimenleri ezdiği finans dünyasında yeniden büyük yatırımcıların sorgulanmasına neden oluyor. Son olaylarda birçok komplo teorisi yazılsa da Borsa'da sonuç olarak bazı büyük yatırımcıların manipülasyonu ortaya çıkmıştı. Buradan yola çıkarak geçen yıllarda borsalarda küçük yatırımcıların büyük yatırımcılar karşısında kolektif savaşına dönen GameStop olayını irdeleyelim. 'Belki de çimenlerin filleri ezmesi de mümkündür' dedirten yakın finansal tarihte neler yaşandı?

Dün itibarıyla tutuklanmalar görülen Borsa İstanbul'daki gelişmeleri hatırlayarak başlayalım.

Temmuz 2022'de başlayan yükseliş hareketinde BİST'in 'özgül' ağırlığı da endeks ağırlığı kadar yüksek olan bankacılık hisselerindeki harekette, tarihte görülmemiş bir oynaklık yaşanmıştı. Önce tavan tavan olan hisseler ardından taban taban gitmişti. Tavan olan hisselerde küçük yatırımcılar enflasyonla eriyen tasarruflarını koruyacak yer bulmanın ve Bakan'ın da övgüleriyle adeta sermaye piyasalarına koşmuştu.

Piyasa uzmanlarının uyarıları eşliğinde yükseliş sürerken, bir anda işler tersine dönünce gözler vadeli işlemler borsası VİOP'a çevrilmişti. Sonrası çorap söküğü gibi gelmiş birden toplanan otoriteler cezayı kesmişti.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'nın İstanbul Mali Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleriyle gerçekleştirdiği operasyonda 8 şüphelinin 5'i tutuklanırken, aracı kurumlara da bazı düzenlemeler yapılarak zararları azaltılmıştı.

Tabi burada, olan oynaklığın altında ezilen küçük yatırımcılara oldu. Oysa GameStop'ta küçük yatırımcıların savaş açtığı büyük yatırımcılar yenilmemiş miydi? Yenilmiş miydi?

Gamestop nedir?

ABD'de Teksas merkezli oyun satan bir mağazalar zinciri olan Gamestop, 5 binden fazla mağazaya sahipti. 1984 yılında kurulan şirket, oyunların türev olarak satışını yaptığından ticaret hacminde sıkıntı yaşamıyordu. Pandemide kısıtlama ve kapanmalar sonrası oyunlar internet üzerinden alınıp satılınca şirket de mağazalarını kapayacağını açıkladı. 2020'de Mart ayında Mayıs ayına kadar 3.500 mağazasını kapatırken, online satışlar da durumu kurtarmadı.

Bu gelişmeler şirket hisselerinde düşüşe yol açınca "düşen şirket avcısı" olarak ün yapan Melvin Capital isimli hedge fon, şirket hisseleri için hareket geçti.

Hedge fonlar, esnek alım, satım, borçlanma yoluyla yatırımcılarına para kazanma olanağı sunan şirketler olurken, kısa pozisyon diye adlandırılan 'short' bu yöntemlerden biri. Düşen ya da düşeceği düşünülen hisselerde satım yönünde (hisseniz varmışçasına) pozisyon alıyorsunuz. Hisselerin beklediğiniz oranda düşmesiyle pozisyonu (sanki hisseyi alıyormuş gibi) kapatarak farkı kar hanesine yazıyorsunuz. Bir nevi ters alım-satım gibi düşünülebilir.

Örnek olarak arkadaşınızdan arabasını ödünç aldınız, araba fiyatları düşeceği için de (sizin beklentiniz) 100 liraya sattınız. Arabanın fiyatı 50 liraya düştü siz de bu fiyata geri aldınız, arkadaşınıza teslim ettiniz. Araba sizin değil ama 50 lira kazandınız.

Melvin Capital bu short işlemleriyle ünlü bir hedge fon. GameStop'un hisselerinin de düşeceğini öngörüyor ve sizce ne yapıyor?

Satıyor!

GameStop, şube açıklamasının ardından zaten hisseleri de tarihin düşük seviyelerdeydi. Sadece Melvin Capital değil bir çok finans şirketi bu yönde hareket etti.

Planlar GameStop’un batması üzerine kurulunca büyük fonların daha da para kazanması için hisselerin daha da değersizleşerek düşmesi gerekiyordu. Aslında şirket verileri de kısa süre sonra beyaz bayrağı dalgalandırmaya hazırlanıyordu.

Wall Street’te hep olan şeyler yine aynı rayında ve olması gerektiği gibi sürerken, Robinhood çıkageldi!

Robinhood, bir yatırım uygulamasıydı. Masrafsız ve kolay ara yüzüyle yatırım yapmayı sağlayan uygulama kısa zamanda küçük yatırımcıların gözbebeği olmuştu. Uygulama adeta 'bağımlılık' yaratıyordu. 2008 finansal krizinden etkilenen ABD'nin sabit ve dar gelirli kesimi için küçük de olsa yatırım yapmayı sağlıyordu. Zaten Robinhood zenginden alıp fakire vermez miydi? Verir miydi?

İnsanlar pandeminin etkisiyle Reddit'te daha fazla takılıyorlar, daha az harcadıkları için yatırıma ilgi duyarak Robinhood'la haşır neşir oluyorlardı. Derken o çıkageldi: Roaring Kitty isimli bir youtuber!

Reddit’te “wallstreetbets” isimli forumda, borsa hakkında fikir alışverişinde bulunan insanlar, forumda GameStop hisseleriyle ilgilene bazı kullanıcıların araştırmalarından etkilenerek alıma yöneldiler. Ardından ortaya çıkan Roaring Kitty, kimsenin kimliğini bilmediği bir Youtube ve Twitter fenomeni olarak tamamen bu hisseye yönelik yayınlar yapmaya başladı.

Forumda herkes GameStop hissesi almaya başlamıştı. Kısa sürede daha da organize olan kullanıcılar ya da küçük yatırımcıların birikmesiyle hisse, tarihi düşük seviyelerinden yükselişe geçti.

Kâr etmek ya da borsadaki büyüklere karşı internette bir forumda bir araya gelen küçük yatırımcıların gücünü göstermek veya video oyun dünyası fanlarının başlattığı akıma milyonlarca insan dâhil oldu!

Şirket hisseleri 3,25 dolar seviyelerinden 460 dolara kadar yükseldi! Melvin Capital'ın short pozisyonunu kapatmak adına başlayan girişime ünlü isimler de dahil oldu. Kim mi?

Sosyal medya ve spekülasyon denince akla ilk gelen isimlerden: Elon Musk! Mervin Capital'in "short"u patladı ve fon, 5 milyar dolar zararla pozisyonu kapattı.

Pozisyonların kapanması yetmeyen hisse yatırımcılarında bu kez "aya kadar" anlamında "to the moon" sesleri yükseldi ama planlamadıkları başka faktörler vardır 😔

2020 Nisan ayında fiyatı 3,25 dolar olan GameStop (GME) hisseleri 2020 yılı sonunda yaklaşık 18 dolar sonra 27 Ocak'ta 400 dolara kadar yükselirken, 1 haftada neredeyse yüzde 1,400 oranında yükselmişti.

Çok kolay kullanılan ve komisyon almadan işlem yapmaya olanak sağlayan fakirin dostu hedge fonun düşmanı Robinhood, bir anda hiç bir açıklama yapmadan GME hissesinde "al" tuşunu işlevsiz kıldı.

Robinhood, GME hisselerindeki kısıtlamayı bir gün sonra kaldırdı. Sınırlamayla yüzde 44,29 düşen hisseler yeniden işlemlere izin vermesi ile seans öncesi işlemlerde yüzde 100'den fazla yükselirken, sonrasında sert hareketler görüldü.

ABD Adalet Bakanlığı ve San Francisco Savcılığı, hisselerdeki yaşanan hareketlerde olası piyasa manipülasyonu etkisi olup olmadığını belirlemek için soruşturma açtı.

Savcılar aracı kurumlar ve sosyal medya şirketlerinden bilgi talebinde bulunurken, Robinhood Markets da grubun içinde yer aldı.

Soruşturmalarda Robinhood'un arkasından da bir hedge fon çıktı: Citadel!

Robinhood'un piyasada direkt işlem platformu olmaması ve verileri Citadel'den alıyor olmasıyla hedge fonun CEO'su Kenneth Griffin de, Robinhood'un GameStop hisselerinde işlemi yasaklama, sınırlama kararında rolleri olmadığı konusunda soruşturmalar esnasında savunma yaptı.