Borsa yatırımcılarının gündeminde, 'Devre Kesici' var. Gelin biz de dünya çapındaki borsalarda yeri olan bu terimi detaylı bir şekilde inceleyelim. Pay fiyatlarında yaşanan spekülatif atakları ve ani dalgalanmaları engellemek için borsada alım-satımı otomatik durduran sistem nasıl çalışır? Devre kesici nedir, ne işe yarar ve nasıl çalışır?
Devre kesici, hisseyi nasıl etkiler? İşte detaylar:
Devre Kesici Uygulaması, 30 Aralık 2015 tarihinde Borsa İstanbul tarafından uygulamaya alınmıştır.
Devre Kesici Uygulaması, daha önce Otomatik Seans Durdurma Sistemi (OSDS) olarak tanımlanıyordu.
Devre kesici uygulaması, borsada alım-satım işlemlerini geçici olarak durdurmak için kullanılır. Devre kesici, hisse değerlerinde gözlenen anormal dalgalanmalar, spekülatif ataklar ve panik satışlarının engellenmesini sağlar.
Devre kesici uygulamasıyla, borsada alım-satımı durdur ve işlemler geçici süre ile emir toplama aşamasına alınır.
İlk eşik olan %5 ve ikinci eşik olan %7'yi aşan düşüşlerde, borsa yatırımcılarının zarar görmesini engeller.
Borsada devre kesici uygulaması, trafik örneği ile özdeşleşmiştir. Bu örneği detaylı olarak incelediğimizde, devre kesicinin neden uygulandığını ve nasıl çalıştığını anlayabiliriz.
Devre kesici; trafiğin sıkışık olduğu bir otobanın, polis tarafından denetime alınmasına benzetilir. Gidiş ve gelişleri kontrol eden trafik polisi, trafiğin açılmasını ve olası kazaların önüne geçilmesini sağlar.
Borsada devre kesicinin amacı da budur! Aşırı fiyat dalgalanmaları ve ani değişimleri engelleyerek borsa yatırımcılarının ciddi kayıplar yaşamasının önüne geçer.
Devre kesici sonrası emir toplama süresi 'Ana Pazar'da 15 dakikadır.
Devre kesici sonrası eşleştirme süresi ise 2 dakika olarak belirlenmiştir.
Detaylı bilgi için borsaistanbul.com internet sitesini inceleyebilirsiniz.
Endekse Bağlı Devre Kesici Sistemi kapsamında belirlenen iki eşik (%5 ve %7) vardır. BİST 100 Endeksinin gün içerisinde önceki günün kapanışına göre ilk eşik olarak %5 veya ikinci eşik olarak %7 ve daha fazla düşme halinde Endekse Bağlı Devre Kesici Sistemi devreye girer. Devre kesici aynı aşama için ikinci kez devreye girmez.
Böylece Pay Piyasası, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasındaki (VİOP) paya ve pay endekslerine dayalı sözleşmeler ile Borçlanma Araçları Piyasası Pay Repo Pazarı'nda işlemler geçici olarak durdurulur.
Devre kesici uygulaması, hisseyi olumlu etkiler. Panik satışlar, spekülatif ataklar ve ani dalgalanmaları durdurarak hissenin hızla değer kaybetmesini duraklatır.