Geçen hafta ABD Merkez Bankası (Fed) ve İngiltere, İsveç, İsviçre, Norveç gibi ülke merkez bankalarının faiz artırımına gitmesi, piyasalarda resesyon korkusuyla fırtınayı tetikledi. Hafta boyunca veri gündemi yoğun olacak.
Borsalar ve tahvil piyasalarından çıkışlar hızlanırken, dolar talebiyle ülke para birimleri üzerinde baskı da güçlenirken, emtia tarafında da çöküş görüldü.
Geçen hafta boyunca bankacılık hisselerindeki satış baskısının sürmesiyle, küresel risk iştahındaki azalma da trendi destelerken, BIST 100 endeksi haftalık bazda yüzde 2,83 oranında kayıp yaşadı. Cuma gününü 3.281,61 seviyesinden tamamlayan endekste, dünyada enflasyon ve resesyon endişelerinin sürmesiyle yüksek faiz ortamının devam edeceği beklentileri görünümde negatif bir algıya neden oluyor.
Hafta boyunca yoğun veri gündemi izlenecek olurken, sıkılaşma seyrindeki merkez bankalarından yöneticilerin açıklamaları da piyasalarda yön belirleyici olacak. Döviz piyasasıysa hareketini koruyacak.
Teknik olarak BIST 100 endeksinde aşağıda 3.200, yukarıda da 3.370 seviyeleri öne çıkarken, Borsa İstanbul AŞ'den yapılan duyuruda, BIST 50 endeksinde yer alan paylarda 14-23 Eylül tarihlerinde uygulanan açığa satış işlemlerinde 'yukarı adım kuralı' bugün de devam edecek.
VİOP'ta BIST30 endeksi güne yüzde 0,01 oranında düşüşle 3.664,50 puandan başladı. BIST 100 endeksi yeni haftanın ilk işlem gününe yüzde 0,08 oranında 2,58 puan düşüşle 3.279,03 seviyesinden açılış yapmıştı.
Fed'in agresif faiz artırımlarına devam edeceği ve küresel ekonomide de büyümenin yavaşlayacağı endişeleriyle ABD vadeli endeksleri düşüşe yönelirken, Avrupa'da da karışık bir seyir izleniyor. Asya-Pasifik bölgesinde hisse senedi piyasalarının yeni haftaya keskin düşüşlerle başlamaları da ABD ve Avrupa borsaları üzerinde baskı yarattı.
Sabah saatlerinde ABD'de vadeli endeksler ekside seyrederken, geçen haftanın son işlem gününde ABD borsasında düşüşünü sürdürmüştü. Geçen hafta genelinde endekslerde ortalama kayıp yüzde 4,6'yı buldu. Bugün Dow Jones yüzde 0,24, S&P 500 yüzde 0,18 ve Nasdaq yüzde 0,10 oranında yükselişle güne başladı.
Avrupa tarafında enerji krizine ilişkin gelişmeler gündemde yerini koruyor. Merkez bankalarının 'şahin' duruşunun sürmesi de durgunluk riskini artırarak yön belirleyici oluyor. Avrupa'da endekslerde geçen haftaki kayıplar yüzde 4'e yaklaşırken, bugün Almanya DAX yüzde 0,33, Fransa CAC yüzde 0,13, İngiltere FTSE 0,12 ve Euro Stoxx 50 yüzde 0,08 oranında düşüşle işlem görürken, İtalya'da FTSE MIB yüzde 0,84 oranında yükseliş gösterdi.
Asya'da da bugün açıklanan verilerde, Japonya'da imalat sanayi PMI azalırken, geçen hafta döviz piyasasına doğrudan müdahale edilen ülkede zayıf yen karşısında uyarılar sürüyor. Asya borsalarında yeni hafta negatif başlarken, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,7, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,2 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 3 oranında düşüşle günü tamamladı.
ABD doları önde gelen para birimleri karşısında güçlenmeye devam ederken, doların ABD'nin en çok ticaret yaptığı ülkelerin para birimlerinden oluşan bir sepet karşısındaki değerini gösteren Dolar Endeksi 114,58 seviyesini gördü. Endeks sabah saatlerinde yüzde 0,725 artışla 113,96 seviyesinden işlem gördü.
ABD Doları, bugün Çin yuanı karşısında offshore piyasada 7,173 ile Mayıs 2020'den bu yana görülen en yüksek seviyeye çıktı. Sterlin, 1,0327 ABD doları ile tüm zamanların en düşük seviyesini görürken, sabah saatlerinde 1,0512 dolardan işlem gördü.
Dolar/TL de geçen hafta yüzde 0,9 oranında artışla 18,4139 ile zirveden kapanırken, bugün bankalararası piyasa açılışında 18,4485 seviyesinde tarihi zirvesini gördü.
ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi geçen hafta Nisan 2010'dan bu yana ilk kez yüzde 3,83'ü test ederken, yüzde 3,75'te dengelendi.
İngiltere'deki vergi indirimleri kararları yeni haftada Asya piyasalarında sert düşüşe neden oldu. Yüzde 3'e yakın değer kaybeden sterlin/dolar 1,0350 ile tarihinin en düşük seviyelerini görürken, sabah saatlerinde 1,0713 seviyesinden işlem gördü.
Avrupa'da tahvil piyasalarından çıkışlar hızlanırken, İngiltere'nin 10 yıl vadeli tahvilinde getiri yüzde 4,08 ile Nisan 2010'dan bu yana görülen en yüksek seviyeye çıkarken, İsviçre'de de 3 ayın en yüksek seviyesine çıktı. Almanya 10 yıllık tahvil faizi de Aralık 2011'den sonra ilk kez yüzde 2,1'in üzerini test ederken, 2 yıl vadeli tahvilde de getiri yüzde 2,013 ile Aralık 2008'den bu yana görülen en yüksek seviyeye çıktı.
Gün sonunda TL karşısında dolar 18,45, euro 17,82 seviyesinden işlem görürken, euro/dolar 0,964 seviyesinden karşılık buldu.
Artan resesyon kaygıları ve dolardaki yükseliş emtia fiyatlarında da geri çekilmeye neden oluyor. Ons altın geçen hafta yüzde 1,9 oranında değer kaybederken, Nisan 2020'den bu yana düşük seviyeye geriledi.
Uluslararası piyasalarda altın fiyatı, ABD Doları'nın güçlenmeye devam etmesinin etkisi ile son 2,5 yılın en düşük seviyelerine yaklaştı. Ons altın bu sabah 1.626,41 dolar/ons ile Nisan 2020'den bu yana görülen en düşük seviyeye inerken, sabah saatlerinde geçen haftaya göre, yüzde 0,41 kayıpla 1.637,09 dolar/ons seviyesinde, gram altın da 970 liradan işlem gördü.
Analistler, Dolar Endeksi'nin son 20 yılın zirvesinde işlem görmeye devam etmesinin altında yukarı yönlü bir hareket için bir neden ortaya çıkmasını zorlaştırdığını, Fed agresif faiz artırımlarına devam ettikse altın fiyatı üzerinde aşağı yönlü baskının devam edeceğini belirtiyorlar.
Mart ayından bu yana yüzde 20 değer kaybeden spot altın için bugün ilk destek 1627 dolar/ons seviyesinde. Analistler buranın kırılması halinde 1607-1600 dolar/ons aralığının hedeflenmesini bekliyorlar. Yukarı hareketlerde dirençler 1647 ve 1660 dolar/ons seviyelerinde.
Gün sonunda ons altın 1.639 dolardan, gram altın da 972 liradan işlem gördü.
Dünyada merkez bankalarının faiz artırımlarına gitmesiyle, resesyon endişeleriyle büyümenin etkilenmesinde korkuyu artırırken, petrolde de baskı artıyor. Dolardaki güçlenme enerji talebini de tehdit ederken, geçen hafta başlayan düşüş ivmesi sürüyor.
ABD ham petrolü 78 doların altını test ederken, Brent petrol yıl başından bu yana ilk kez 85 doların altına indi. Bu sabah Brent petrol varili yüzde 1,5 üzerinde düşüşle 83,72 dolardan işlem gördü.
ABD ham petrolü geçen hafta yüzde 7'nin üzerinde kayıp yaşarken, üst üste son dört haftadır düşüş trendinde bulunuyor.
Brent petrol varili gün sonunda yüzde 1 oranında düşüşle 84,18 dolardan karşılık buldu.