Lise zorunlu derslerin ağırlıklı olduğu ve bu derslerin tümünden geçer not alman gereken bir öğretim dönemi. Fakat lise eğitimin sırasında bazı dersleri çalışmaktan keyif alırsın ve kendini ders çalışıyor gibi hissetmeyebilirsin. Lise döneminde neleri sevdiğini farkına varmak, üniversite ve kariyer seçim sürecinde sana yardımcı olacak en önemli kaynaklardan biri.
Öncelikle düşüncelerini ve duygularını kaleme almak, hem onları daha rahat görmene hem de daha fazlasına ulaşmana yardımcı olacaktır.Neler yapmaktan keyif alıyorsun?
Lise hayatı ile birlikte büyümeye ve yetişkin olmaya da ilk adımlarını attın. Bu dönem boyunca en çok ne yapmaktan hoşlanıyordun/sun? Yaptığın aktivite içindeki rolün ne? Bu sorulara verdiğin cevaplar hem kendini tanımana hem de atacağın adımlarda kendine en uygun rotayı çizmende sana yardımcı olacak.
Kendine basit sorular sorarak başlayabilirsin. Örneğin, içedönük bir insan mısın, dışadönük mü? Yönetmen mi olmak isterdin, aktrist/aktör mü? Bir takımın lideri mi yoksa ekip üyesi mi olurdun? Müzik yapmak mı isterdin yoksa dinleyici olmak mı? Bunlar gibi, kendini ve rollerini tanıman ve farkına varman için kişiliğinle ve ilgi alanlarında ilgili, soruları cevaplayarak nerede olmak istediğini görebilirsin.
Hangi dersleri aldın ve alacaksın?
Şu ana kadar aldığın derslerin ve bundan sonra alacağın derslerin bir listesini çıkart. Birbiriyle bağlantılı olanları grupla ve tüm bu derslerin senin kişiliğinle, ilgi alanlarınla ve yeteneklerinle olan ilgisini analiz et. Belki de henüz farkında olmadığın yeteneklerini ve merak duyduğun konuları fark edebilirsin.
Yeteneklerin ve becerilerin neler?
Matematikte mi başarılısın, edebiyatta mı? Yoksa resim yapmak veya şarkı söylemek mi sana göre? Bunların listesini yap. Yeteneklerinin ve becerilerinin listesi nasıl bir yol çizeceğin konusunda sana yardımcı olacaktır. Aynı zamanda hangi yeteneklerini geliştireceğini ve hangilerine ağırlık vermen gerektiğini göreceksin.
Geleceğini düşün.
Üniversite eğitiminin ardından ne yapmak istiyorsun? Oraya ulaşmak için şu an neler yapabilirsin?
Örneğin, Dışişleri Bakanlığı’nda çalışmak istiyorsun, bunun için üniversitede uluslararası ilişkiler okuman gerekiyor. Ancak üniversiteye girmeden önce ve ilk yıllarında yeni diller öğrenmek, güncel olayları takip etmek ve bu alanda yazılmış kitapları okumak hedefine ulaşmanda sana yardım edecektir.
Üniversitede hangi programı seçeceğini, hangi dersleri alacağını araştırdığında şu anda neler yapabileceğini fark edecek, hangi yeteneklere sahip olman gerektiği görecek ve bunları geliştirmen konusunda bir rota çizebileceksin.
Kendinle ilgili edindiğin bu bilgilerden sonra…
Yeni bir bakış açısı geliştirmeye başlamanın tam sırası. Çalışman gereken dersleri ve hazırlayacağın ödevleri ilgi alanın doğrultusunda biçimlendirebilir ve geleceğine katkı yapacak nitelikte seçebilirsin.
Yeni şeyler denemeye başlamalısın. Kendinle ilgili daha önce farkına varmadığın birçok yeteneği ya da özelliği bu şekilde keşfedebilirsin. Yeni aktiviteler denemek, kulüplere veya derneklere üye olmak, bir spor takımına girmek, yeni insanlarla tanışmak, projelere dahil olmak sana yeni fırsatlar yaracak; bakış açını ve düşüncelerini geliştirecektir.
Yeni aktiviteler seçerken hem kendine ‘ne öğreneceğim, kimlerle tanışacağım, korkuyor muyum ve neden korkuyorum’ gibi sorular sorarak bir karar verebilirsin hem de ailenle, arkadaşlarınla ve rehberlik öğretmeninle fikir alışverişinde bulunarak imkanların ve katılabileceğin aktiviteler konusunda bilgi edinebilirsin.