2014 yılında 3 İsrail vatandaşının Hamas tarafından kaçırılarak öldürülmesi, Gazze’ye yapılan, 2 binden fazla insanın ölümüne yol açan bir kara saldırısına neden olmuştu. Çatışmalar Filistin topraklarında sınırlı kalırken, küresel ekonomi üzerinde de etkisi sınırlı oldu.
Mevcut çatışmanın bu şekilde sürmesi halinde, ABD, İran petrolüne yaptırımlarını sıkılaştırarak bu dönemin tekrarlanmasına neden olabilir.
Bloomberg, bu gelişmenin petrol varilinde yaklaşık 3-4 dolarlık bir artış olacağını tahmin ediyor. Bu senaryonun küresel ekonomi üzerindeki etkisi, Suudi Arabistan ve BAE’nin yedek kapasitelerini kullanmasıyla kayıpları telafi edebilir.
Lübnan'da güçlü bir aktör olarak görülen Hizbullah'ın sınırda İsrail ile girdiği çatışma da izlenirken, çatışma İran’ın desteklediği Lübnan ve Suriye’ye sıçrarsa, İran ile İsrail arasında bir vekalet savaşına dönüşecek ve ekonomiye maliyeti artacak olarak görülüyor.
Bu senaryoda İsrail ile İran arasında doğrudan bir çatışma olasılığını da canlanacak ve petrol fiyatlarını yükseltecek. 2006’daki kısa ancak şiddetli İsrail-Hizbullah savaşı ham petrolünde varil fiyatlarını 5 dolar artırmıştı. Bugün benzer bir durumda fiyatın yaklaşık yüzde 10 oranında artışla yaklaşık 94 dolara çıkması öngörülüyor.
Bu da küresel büyümeyi yüzde 0,3 puan aşağı çekecek, yaklaşık 300 milyar dolarlık üretim kaybına neden olacak. 2020 Pandemide ve 2088 küresel Finans Krizi sonrasında son otuz yılın en zayıf büyümesi olacak. Küresel enflasyonu da yüzde 6 civarında tutarak sıkı para politikasını sürdürecek.
İran ve İsrail arasında doğrudan çatışma ihtimali düşük olsa da en tehlikeli senaryo olarak görülüyor. Bu da küresel bir resesyonun tetikleyicisi olabilir.
Bu senaryoda yükselen petrol fiyatlarıyla, riskli varlıklara yönelik talebin düşmesi, büyümeye önemli bir darbe vurarak enflasyonu daha yukarı çekecek.
Ham petrol fiyatlarının 1973 yılında olduğu gibi 4 katına çıkması beklenmese de İsrail ve İran’ın savaşması, Irak’ın 1990’da Kuveyt işgali sürecindeki gibi artabilir. Bugün benzer bir artış, petrolün varil fiyatının 150 dolar olması anlamına geliyor.
Bloomberg’e göre, bu senaryo gerçek olursa, ekonomide yüzde 1,7 küçülmeyle 1 trilyon dolar buhar olup uçarken, bu büyüklükte bir petrol şoku küresel enflasyonu raydan çıkararak yüzde 6,7’ye çıkarır. Bununla tetiklenen dünyada da resesyon kaçınılmaz olur.
Beni takip edebilirsiniz içeriklerim vardir
İran-İsrail savaşı diye bir şey olmaz. İran roket gönderir, Abd İran'a savaş açar diye bir şey olur. Ne İran İsrail'e asker sürebilir ne de İsrail askerlerini İran'a gönderir. Bu arada Abd de Türkiye olmadan böyle bir savaşa kolay kolay girmez. Başımızdaki de sağolsun; bizi Irak savaşına dahil etmek istemişti, Allah'tan o zaman meclis diye bir şey vardı da başaramadı. Sonra Suriye savaşına dahil etti, burnumuz hâlâ b.ktan kurtulmuyor. İran savaşına da dahil edecek olursa naneyi hepten yeriz.