Eğlence, ulaşım ve spor açısından kullanılan aynı zamanda sağlık açısından da son derece yararlı olan bir taşıttan bahsedeceğiz sizlere; bisiklet. Tarihte önemli bir yer tutan taşıtlardan biri olan bisikletin ne zaman ve kim tarafından icat edildiği merak ediliyor. Bisikletin icadı özellikle öğrenciler için güzel bir araştırma konusu oluyor. Peki bisikleti kim icat etti? bisiklet ne zaman icat edildi? Bisiklet ilk olarak kim tarafından kullanıldı?
Gelin birlikte bakalım. 👇🏻
Bisikletin ortaya çıkışı 19. yüzyıl başlarında olmuştur. Kısa süre içerisinde önemli bir taşıt ve ulaşım aracı haline gelmiştir. Tüm dünyada hızla yayılmıştır. İlk iki tekerlekli araç 1818'de Paris'te üretilmiştir. Bahsi geçen aracın pedalı ve vitesi yoktur. Sürücü, ayaklarıyla aracı iterek hareket ettirmektedir.
Daha sonrasında 1839'da İskoçyalı McMillan, daha gelişmiş bir araç üretmiştir. Pedalların yerini tutan ön ve arka tekerleklere monte edilen bir sistem meydana gelmiştir. 1861'de Fransa'da, Pierre Michaux ve oğlu günümüzde kullanılan bisikletin benzerini üretmiştir. 1884 yılında H.J. Lawson, zincir ve dişleri bulunan, arka tekerleğin itmesi ile hareket kabiliyeti kazanan bisikleti üretmiştir.
1888 yılında James Moore, Dunlop firmasına ait hava ile şişirilen lastikleri kullanmış ve Belfast'ta yeni bir bisiklet türü meydana getirmiştir. 19001-19006 yıllarında vites sistemi kullanılmaya başlanmıştır.
Bisikletin ilk ne zaman ve kim tarafından icat edildiği farklı görüşlerce değişmektedir. Bunlardan bir tanesi 1790'lı yıllarda Comte de Sivrac'ın 'Celeripede' adını vermiş olduğu, iki tekerleği bulunan, sert ahşap çerçeveden oluşan ve pedalı bulunmayan aletidir. Gidonu ve selesi olmayan bu bisiklet, süren kişinin vücudunu sağa ve sola hareket ettirmesi ile değişiyordu.
1817 yılında Alman Baron Karl Von, Sivrac'ın ürettiği bu bisikletlere gidon ve sele yerleştirdi. Buna 'draisienne' adını verdi. Bahsi geçen bisikletin kütlesi 22 kilogramdı. Aracın ahşap çerçevesi, demir tekerlekleri, jantları ve freni bulunuyordu fakat yine de pedalı yoktu.
Diğer bir görüşe göre dünyada bilinen ilk iki tekerlekli araç Baron Karl de Drais de Sauerbrun'un tahta malzemeler ile bir araya getirdiği ve 6 Nisan 1818'de Paris'te sergilediği 'drezin' isimli taşıttır. Bu aletin hareket edebilmesi için binen kişinin yerden destek alması gerekmekteydi. İskoç Kirk Patrick McMillan, 1839 yılında pedalı bulunca, bisiklet bugünkü görünümüne en yakın halini almaya başladı. Bisikletin göbeğine demir çubuklar ve pedallar eklendi. Kullanıcı krank miliyle ön tekerleğe bağlanan pedalları ayağı sayesinde öne ve arkaya sallayarak, arka tekerleği hareket ettirebiliyordu. Bu da diğer bisikletlere kıyasla yeni halinin daha hızlı olmasını sağladı.
Bisiklet günümüzdeki halini alana kadar çok farklı modellere büründü. 1850'li yıllara değin denge probleminin aşılması için üçüncü ve dördüncü tekerleğin de dahil olduğu yeni tasarımlar meydana geldi. Fakat pedal ve çevirme kolunun devreye girmesi ile tasarımda işleyen problemler bunun yaygınlaşmasını önledi.
1960'lı yıllarda Fransız Pierre Michaux'un oğlu ile birlikte geliştirdiği 'velocipede' adındaki bisiklette, pedallar ön tekerleğe sabitlendi. Bu sayede sürücü, pedalı hızlı bir şekilde çevirme imkanına sahip oldu. Fakat bu bisikletin ağırlığı dolayısıyla yoldaki her çukur ve tümsekte kullanıcı son derece rahatsız oluyordu. Bu sebepten Michaux ve oğlunun geliştirdiği bisiklet modeli 'kemik titreten' adıyla anılıyordu.
1868'de Traffault, tekerlekleri kauçuktan yapılmış lastik ile kapladı. Bu sayede yoldaki çukur ve tümseklerin etkisi, verdiği rahatsızlık bir nebze azaldı.
1870'lerin başında İngiliz James Starley, daha hızlı hareket sağlama düşüncesiyle ön tekerlekleri, arka tekerleğe oranla daha büyük olan bir bisiklet tasarımını hayata sundu. Bu bisiklet şekli dolayısıyla dönemin en büyük ve en küçük İngiliz metal paraları ile anılarak 'penny farthing' şeklinde adlandırıldı. Pedalları ön tekerlekte yer alan bu bisiklete binmek son derece zordu. Bisikletin devrilme ihtimali de son derece yüksekti. Hızı beklenildiği kadar fazla artırmadığı görülen bisikletin üretimi de durduruldu.
Günümüzde kullanılan bisiklete en yakın tasarım gidonu ve selesi bulunan 1885 yılı İngiliz John Kempp Starley tarafından icat edildi.