İlk kez John Stuart Mill tarafından kullanılan ve hayatımıza giren distopya kavramı; totaliter sistem anlayışını, karamsarlığı ve bireysellikten tamamen uzaklaşmayı bünyesinde barındırıyor. Özellikle sinema ve edebiyatta oldukça iyi kurgulanmış distopik evren tasvirleriyle karşılaşmak mümkün. Sizin için farklı distopyaları konu alan ve geleceğe farklı bakış açısı getiren dizi ve filmleri derledik.
Amanda Seyfried ve Clive Owen’ın başrollerinde yer aldığı Anon, izleyiciyi gizlilik kavramının ortadan kalktığı bir evrene götürüyor. Andrew Niccol’un yazıp yönettiği filmde, insanların her anısı kaydedildiği için herhangi bir suç işlenemiyor. Devletin tüm anılara ulaşabildiği, mahremiyet kavramının yok olmaya yüz tuttuğu bir düzene başkaldıran bir kadın ile bir dedektifin yolları kesişiyor.
Kevin Costner’ın başrolünde yer aldığı film, uzak bir gelecekte geçiyor. Dünyanın her tarafının sularla kaplı olduğu, buzulların eridiği ve tek kara parçasının bile olmadığını düşünün. Tüm insanlar, suyun üzerinde kendilerine bir hayat kurmak için çabalıyor. Yağmacılardan kaçan bir denizci son kara parçasının varlığına inanıyor ve onu bulmak istiyor. Denizcinin yolu bir kızla kesişiyor ve efsaneye göre, bu kızın sırtında son kara parçasına giden yolun haritasının olduğu bir dövmesinin olduğu biliniyor.
Siz de 2051 yılına doğru bir yolculuğa çıkmak ister misiniz? Geçtiğimiz yıl Amazon Prime'da gösterimi yapılan The Tomorrow War, uzaylılarla insanlar arasındaki bir savaşı konu alıyor. Günümüzde başlayan filmdeki insanlar, gelecekten gelen bir grubun uyarısı ile 2051 yılına gidiyor. Chris Pratt, J.K. Simmons ve Yvonne Strahovski gibi oyuncular yapımda yer alıyor.
THX 1138; Cesur Yeni Dünya ve 1984 gibi distopya türünde yazılmış en iyi kitaplardan ilham alıyor. Bu distopik evren, 25. yüzyılda geçiyor. Bireyin sadece kod ve sayılardan ibaret olduğu, duygulara yer verilmeyen bu totaliter dünya düzeninde tabii ki tüm bu koşullara rağmen sisteme karşı gelecek insanlar bulunuyor.
2169 yılına hoş geldiniz! Bu uzak gelecekte insanlar, 25 yaşından itibaren fiziksel olarak yaşlanmıyor olsa da her şey göründüğü kadar güzel değil. Toplumsal eşitsizliği her saniyesinde hissettiren filmde, zaman kavramı her şeyden önemli bir konumda. Zaman, para ve güç demek! Öyle bir sistem ki neredeyse her şey, üst sınıfın yararına olacak şekilde işliyor. Herkes kolunda yazan saat süresi kadar yaşama hakkına sahip ve o süre bir nevi para görevi görüyor. Yoksul insanların ölüm kalım mücadelesi verdiği bu düzende, zenginlerin her şeye sahip olmaya ve yaşamaya yetecek kadar zamanı var. Başrollerinde Justin Timberlake ve Amanda Seyfried’ın yer aldığı film, başarılı bir distopik dünya temsili olarak listede yerini alıyor.
2043 yılındayız. Hızlı nüfus artışı sonucu gerekli kaynakların tükenmeye başlaması ile yeni bir yasa getirilir ve insanların sadece birer çocuk sahibi olma hakkı olur. Daha fazla çocuk dünyaya gelirse bu çocuklar, paylaştırma sistemi ile uyutulup daha iyi bir gelecekte uyandırılır. İşte, böyle bir dünyada bir kadın; yediz dünyaya getirir ve doğum sırasında yaşamını yitirir. Kadının ailesi, çocukların devlet tarafından alınıp uyutulmasını istemediği için bu durumu gizler. Bu nedenle yedizlerden her birinin sadece haftanın bir günü dışarı çıkabilme izni olur. Yedizler, sistemin işleyişinden ve devlet kontrolünden kaçmaya çalışır.
Fütüristik sinemanın eski örneklerinden biri olan Logan’s Run ile 23. yüzyıla doğru bir yola çıkıyoruz. Bu sefer ütopya olarak tasvir edilen bir dünya düzeni ile karşı karşıyayız. Minimal yaşamlara sahip, mutlu ve çalışkan insanlar; 30 yaşına kadar yaşayabiliyor. Her ütopyanın, her an bir distopyaya dönüşebildiğini unutmamak gerek. Tıpkı bu filmde olduğu gibi!
Netflix’te yayınlanan dizi, 2045 yılında İspanya’da geçiyor. Distopya sevenlerin izleme listesinde yer alabilecek bu yapım, birbirinden bariyer ile ayrılmış iki farklı dünya arasındaki eşitsizliği ve totaliter rejimi konu alıyor.
Son yıllarda adından sıklıkla söz ettiren Snowpiercer adlı dizi, bize farklı bir distopik evren tasviri sunuyor. İklim değişikliği ve küresel ısınmayı konu edinen yapımda 2027 yılındayız. Dünya buzullarla kaplı ve hayatta kalabilen insan sayısı oldukça az. Bu insanlar, sürekli hareket hâlinde olan Snowpiercer adlı trende hayatlarını sürdürmeye çalışıyor. Bünyesinde bolca sistem eleştirisi ve sınıf çatışması bulunan diziyi Netflix’ten izlemenizi öneririz.
Yunan Tuhaf Dalgası akımının en başarılı isimlerinden Yorgos Lantimos’un ilgi çeken filmlerinden biri olan The Lobster, distopya ve fütüristik sinema denilince akla gelen atmosferden daha farklı bir distopya örneği olarak karşımıza çıkıyor. Başrollerinde Colin Farrell ve Rachel Weisz’ın yer aldığı film, bekâr insanların kendilerine bir partner bulabilmek için gönderildiği bir merkezi konu alıyor. Bu insanların sadece 45 günü var, eğer bu sürede kendilerine bir partner bulamazlarsa da istedikleri bir hayvana dönüşüyorlar.
Aldous Huxley’nin kaleme aldığı aynı isme sahip kitabından uyarlanan Brave New World adlı dizi, uzak gelecekte geçen aslında ütopya diye adlandırılan bir dünya düzenini konu edinir. Dizide insanlar sınıflara ayrılır ve doğumundan itibaren her bireyin hayatı belli olur. Herkesin mutlu olduğu bir düzenden bahsedilir, çünkü her sınıfa mensup bireye uykuda verilen eğitim ile mutlu olduğu fikri aşılanır. Herhangi birinin karşılaştığı en ufak bir sorunda soma adı verilen uyuşturucular devreye girer. Bu sayede kimse mutsuz olmaz, daha doğrusu olamaz. Öyle bir evren düşünün ki duygulara, sanata, aileye ve aşka yer yok. Yani insanı insan yapan değerler ortadan kalkmış bir hâlde. Şimdi siz karar verin; bu bir ütopya mı, yoksa distopya mı?
Distopik dizi arayışında olanlar buraya gelsin! Yine farklı sosyal sınıflar ve yaşam mücadelesi konulu, başarılı bir distopya örneği ile karşı karşıyayız. Dünyanın neredeyse tamamı, sefalet içinde yaşarken; sadece çok küçük bir grup insan, zengin bir hayat sürer. İnsanların bu zengin tarafa geçme şansı olsa da sadece %3’ü bu şansı elde edebilir.
Yine bir bilim kurgu kitabından uyarlanan, başarılı Netflix dizisi olan Altered Carbon bizi 2385 yılına götürüyor. Teknolojinin korkutucu boyutlara ulaştığı bu distopik evrende insan bedeni, önemini yitiriyor. İnsanların bilinçleri çip yardımı ile farklı bedenlere aktarılabiliyor. Macera, aksiyon, polisiye ve bilim kurgu türlerini bünyesinde barındıran bu diziyi mutlaka izleme listenize almalısınız.
Bu sefer bize oldukça yakın bir gelecekte, 2027 yılındayız. Alfonso Cuaron’un yönettiği Children of Men, bize kadınların nedeni bilinmeyen bir şekilde kısırlaştırıldığı bir evren temsili sunuyor. Son doğan bebeğin üzerinden 19 yıl geçiyor. Çoğu insan ayrımcılığı ve kanunsuzluğu benimserken, diğerleri içinde bulunduğu düzen için mücadele ediyor.
Bilim kurgunun en kült örneklerinden biri olan 1982 yapımı Blade Runner’ın, 35 yıl sonra çekilen devamı niteliğinde olan bu filmin yönetmen koltuğunda Denis Villeneuve oturuyor. Ryan Gosling, Harrison Ford, Jared Leto gibi ünlü isimlerin yer aldığı filmde, insan görünümlü replikantları yakalamak için son bir göreve hazır mısınız?