Çarpık kentleşme denilince akla ilk İstanbul geliyor. Plansız şehirleşme deprem için en büyük tehlikeyi barındırıyor. İstanbul'da özellikle Avrupa yakasında bitişik nizamlı yapıları sıklıkla görüyoruz. Bu binaların güvenli olup olmadığı ise merak ediliyor. Kimisine göre birbirine bitişik binalar olası depremde birbirine destek oluyor ve sarsıntısının az hissedilmesine neden oluyor. Peki gerçek böyle mi? Birbirine bitişik binalar depremde tehlikeli mi? İşte bina güvenliğine dair merak edilen sorular ve yanıtları.
Birbirine Bitişik Binalar Depremde Tehlikeli mi? Bina Güvenliğine Dair Merak Edilen Sorular
0
Konut güvenliği 23 Nisan İstanbul depreminin ardından yeniden gündemde.
İstanbul’da meydana gelen korkutan depremin ardından vatandaşlar oturdukları binaların güvenli olup olmadığını merak ediyor. Megakentte binaların birçoğu 1999 ve öncesi yapılan binalar. Konut yaşı tehlikeyi artırırken çarpık kentleşmenin başaktörü İstanbul’da tedirginlik giderek artıyor.
İstanbul’da bitişik nizamlı yapılara dair de sorular giderek artıyor. Birbirine yapışık binalar depremde tehlikeli mi veya güvenli mi sorusu ise yanıt bulmayı bekliyor.
İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi, Yapı ve Deprem Mühendisliği Laboratuvarı’nda görevli Prof. Dr. Ercan Yüksel, Hürriyet’ten İsmail Sarı’nın sorularını yanıtladı.
Birbirine bitişik binalar depremde tehlikeli mi?
Toplumda birbirine bitişik yapılan daha güvenli olduğu düşüncesi hakim ancak Prof. Dr. Yüksel, bu düşüncenin yanlış olduğunu şu sözlerle anlatıyor:
'Binaların mühendislik hesapları yapılırken hepsinin tekil bloklar olarak yani birbirinden ayrı şekilde tasarlanması gerek. Çünkü deprem hareketi gibi bir etki geldiğinde binalar, öngörmüş olduğumuz çerçevedeki yer değiştirmeleri yani yatay deplasmanları yapabiliyor olmalı. Fakat bitişik nizamda buna pek imkan olmuyor. Binalar farklı zamanlarda yapıldıkları için örneğin döşeme seviyeleri aynı hizaya bile gelmemiş olabiliyor. Bu çok tehlikeli bir durum.'
Prof. Dr. Yüksel’e göre bitişik nizamlı yapılarda blokların kenar bölümleri her zaman daha fazla risk barındırıyor. Uçta olan kısımların depremde yıkılma olasılığı daha fazla. Bunun nedeni ise diğer bölümlerde kolon kırılma ihtimali olsa da bu binalara birbirine yaslanan kütle transferi yapan sisteme dönüşür.
- Binaların arasında mesafe ne kadar olmalı?
'5 katlı bir bina düşünelim, solundaki yapının da 25 santimetre deplasman yapma özelliği bulunsun. Yani yandaki bina deprem esnasında 25 santimetre sağa sola vuracak. Mevcut binanın da deprem sırasında bunu yapma ihtimali var. O nedenle tüm sallantı hesaplarının yapılıp araya belli bir güvenlik toleransı da konarak çıkan sonuca göre binaların arasında bırakılacak mesafenin belirlenmesi gerekiyor.'
- Hangi çatlaklar risk taşıyor?
Kiriş ve kolonlarda oluşan çatlaklara çok dikkat edilmesi gerekiyor. Özellikle kirişlerin her iki ucuna dikkat edilmeli.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
Marmara Depremi İçin Dört Kara Senaryo: Simülasyon Gerçekleşirse Ne Olur?
İstanbul’da Yapılaşmaya Açılarak AVM Olan Toplanma Alanları
Japon Deprem Uzmanı Yoshinori Moriwaki’den İstanbul İçin Yeni Uyarı
